Freyr - 01.07.2001, Blaðsíða 4

Ritstjórnargrein
Kornrækt á íslandi
Hinn 8. júní sl. var efnt til ráð-
stefnu á Sauðárkróki undir heit-
inu „Kornrækt á nýrri öld“. Að
ráðstefnunni stóðu Kornræktar-
félag Skagafjarðar, Atvinnuþróunarfélagið
Hringur í Skagafirði, Landssamband korn-
bænda, Bændasamtök íslands, Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins og Hagþjónusta
landbúnaðarins. Ráðstefnustjóri var Sigur-
geir Þorgeirsson, framkvæmdastjóri BI. A
ráðstefnunni voru flutt 10 erindi og eru
nokkur þeirra birt í þessu blaði, endurbætt
eða óbreytt, en öll er þau að finna á vefsíðu
RALA, www.rala.is.
Full ástæða var til að efna til þessarar ráð-
stefnu. í þeirri varnarbaráttu sem íslenskur
landbúnaður heyr nú um stundir er korn-
rækt ein af þeim greinum búskaparins sem
er í sókn og á tryggan markað innanlands
fyrir afurð sína, kornið. Aætluð kornfram-
leiðsla á sl. ári, 2000, er 5000 tonn, allt
bygg, sem er um 8% af kolvetnakjarnfóðri
sem notað er nú hérlendis. Sú uppskera er
tekin af 1500 hekturum í öllum landsfjórð-
ungum, mest á Suðurlandi eða 45%, Norð-
urlandi 35%, Vesturlandi 15% og Austur-
landi 5%.
Sá árangur, sem hér hefur náðst, á sér
langan aðdraganda og skal fátt eitt af því
nefnt hér. Af brautryðjendunum ber hæst
nafn þeirra Klemenzar Kristjánssonar á
Sámsstöðum, sem hóf þar kornræktartil-
raunir árið 1927 en nokkru áður í Reykja-
vík, og Eggerts Ólafssonar, bónda á Þor-
valdseyri undir Eyjafjöllum, sem hóf korn-
rækt árið 1961 og hefur þar verið ræktað
korn óslitið síðan. Nefna ber einnig
Magnús Finnbogason á Lágafelli í Austur-
Landeyjum sem fór fyrir kornrækt með fé-
lagseign á vélum og tækjum þar í sveit, er
hófst árið 1981, og ruddi braut almennri
kornrækt eftir nokkurt hlé vegna harðs ár-
ferðis.
Búgrein, sem hefur ekki átt sér fasta hefð
í íslenskum landbúnaði, eins og gildir um
kornrækt, hefur þurft á öflugri rannsóknar-
starfsemi að halda. Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins hefur lengi haft hana með
höndum og ýmsir sérfræðingar komið þar
við sögu. Alkunna er að svo víðfeðmt verk-
efni sem rannsóknir á korni kalla á hóp-
vinnu margra sérfræðinga sem og aðstoðar-
manna þeirra, sem og nægilegs tækjabún-
aðar og aðstöðu. Um hátt í tveggja áratuga
skeið hefur Jónatan Hermannsson, til-
raunastjóri á Korpu, verið í forystu þeirra
rannsókna, jafnt um kynbætur á korni til að
afla nýrra yrkja, sem hæfa íslenskri korn-
rækt, sem og um alla aðra fjölbreytta þætti
kornræktarinnar.
Hinn merki árangur, sem náðst hefur í
kynbótum á korni hér á landi á undanförn-
um árum, verður öðrum fremur þakkaður
honum. Jafnframt hefur honum verið lagið
að miðla fróðleik um alla þætti kornræktar-
innar á glöggan og áhugaverðan hátt, jafnt
á fundum sem í rituðu máli. Það efni hefur
urn árabil verið að finna í Bændablaðinu,
Frey og Handbók bænda, auk rita RALA
og víðar. Að auki er Jónatan manna fróð-
astur um sögu kornræktar frá upphafi henn-
ar til nútímans og skal hér minnt á grein
sem hann ritaði um það efni í Frey árið
1997. Enginn vafi er á að Jónatan á enn eft-
ir að vinna þessari búgrein margt og mikið
gagn ineð þeim samvalda hópi fólks sem
hann vinnur með.
M.E.
4 - FR6VR 9/2001