Freyr - 01.07.2001, Blaðsíða 13

6. tafla.
Grasi sáð einu sér Grasi sáð með byggi
Hey, hkg þe./ha 73,4 71,0
7. tafla.
Norður Arve (6r) Þung jörð
Olsok (6r)
Súla (2r)
Filippa (2r)
Suður Gunilla (2r) Létt jörð
mjög misjafnt eftir landshlutum og
jarðvegi. Sexraðabygg reynist vel
fyrir norðan en er handónýtt syðra
svo að dæmi sé tekið. Eftir þessum
tilraunum hefur verið gert eftirfar-
andi yfirlit yfir samspil byggyrkja,
staða og jarðvegs. Þung jörð er
framræst mýri og létt jörð er
sandur, sjá 7. töflu.
Arve reynist best allra yrkja á
þungri jörð fyrir norðan og Gunilla
á sandi syðst á landinu. Hin yrkin
raðast þar á milli eftir landshluta og
jarðvegi, til dæmis á Olsok vel
heima á léttri jörð á Norðurlandi og
jafnvel Súla. Súla er aftur á móti
best á þungri jörð á Vestur- og Suð-
urlandi svo að dæmi sé tekið.
Byggkynbætur
I nyrstu kornræktarhéruðum
grannlandanna er eingöngu ræktað
sexraðabygg. Byggyrki af þeim
slóðum hafa hérlendis reynst nokk-
uð vel á Norður- og Austurlandi.
Sunnanlands hafa þau aftur á nióti
verið alveg vonlaus. Þar fylla þau
kornið ekki til fulls og rnissa það
þar að auki í hvassviðri á haustin.
Til að finna veðurþolin yrki til
notkunar á Suðurlandi hefur þurft
að sækja tvíraðabygg suður á Skán.
Mörg árin eru þau aftur á móti of
sein til þroska og það hefur gert
kornræktina ótryggari en vera
þyrfti. Til að ráða bót á því var haf-
ist handa við að búa til fljótþroska
og strásterkt bygg með kynbótum.
Tvö yrki af því tagi hafa nú verið
reynd í nokkuð stórum stfl, það eru
Rjúpa og Súla. Fyrrnefnda yrkið
hefur þegar verið lagt til hliðar. Tvö
önnur, Svala og Kría, eru væntan-
leg á næstu árum.
Hér verður að geta þess að í kyn-
bótastarfinu hefur Rannsóknastofn-
un landbúnaðarins notið aðstoðar
frá sænska kynbótafyrirtækinu
Svalöf Weibull án nokkurs endur-
gjalds. Það hefur fjölgað kynbóta-
komi okkar á ýmsum stigum og
gert okkur fært að reyna það í til-
raunum hér á landi. Fyrirtækið
gegnir lykilhlutverki í því að korna
nýjum yrkjum á markað.
Öll íslensku yrkin eru fljótþroska
enda var að því stefnt. Þau taka
vöxtinn út snemma og byrja að
safna í axið mun fyrr en erlend
yrki. Fram eftir sumri gefa þau
meiri uppskeru en öll erlend tví-
raðayrki. En í bestu árum getur
sumarið orðið svo langt að erlendu
yrkin fari fram úr þeim íslensku á
lokasprettinum. Þá hafa þau ís-
lensku náð fullum þroska og eru
hætt að safna sterkju. íslensku yrk-
in eru sem sé kynbætt til notkunar í
meðalsumri og þaðan af lakara.
Hér birtast niðurstöður úr saman-
burði tvíraðayrkja síðast liðinn ára-
tug. Islensku yrkin eru borin saman
við þau erlendu tvíraðayrki sem eru
í notkun, sjá 8. töflu.
Islensku yrkin hafa aftur á móti
átt erfitt með að keppa við sexraða-
byggið norska í góðærinu á Norð-
urlandi nú undanfarið. En korn get-
ur líka hrunið úr sexraðabyggi fyrir
norðan þótt að það sé ekki jafn ár-
visst og syðra. Hér eru tölur frá
Vindheimum, sjá 9. töflu.
Eftir fjögurra ára tilraunir í Vind-
heimum standa íslensku yrkin jafn-
fætis þeim sexraða norsku. Eins og
fyrir sunnan eru þau íslensku til-
tölulega best í köldu árunum og
skila jafnri og öruggri uppskeru. Til
þess voru þau líka gerð.
8. tafla.
Yrki Korn, Hlut- Skriðdagur Fjöldi
Nafn Nr. hkg þe./ha fall eftir Súlu tilrauna
Kría y 165-2 32,2 123 3 10
Svala y 160-7 31,1 119 1 10
Súla xl23-l 29,5 113 0 33
Rjúpa x96-13 29,5 113 3 51
Sunnita 27,8 106 9 24
Gunilla 27,4 104 8 36
Filippa 26,2 100 7 46

9. tafla.
Korn, hkg þe./ha
Súla og/eða Svala Arve og Olsok
Hlý ár 1999 og 2000 48,5 55,2
Köld ár 1997 og 1998 39,8 33,5
Meðaltal fjögurra ára 44,2 44,4

pR€VR 9/2001 - 13