Freyr - 01.12.2001, Síða 15

Framlegð =
búgreinatekjur
mínus breytilegur
kostnaður
ur framlegðarstig á bilinu 60-65%
getur vel við unað, bú með fram-
legðarstig 65 og hærra er mjög vel
rekið, en bú með lægra framlegðar-
stig en 60% þarf að leita skýringa
og úrbóta á rekstri sínum. Mark-
mið SUNNU-hópsins er skýrt,
kjörorðið SUNNA 66 vísar til þess
að hver og einn bóndi í verkefninu
hefur það að markmiði að ná
a.m.k. 66% framlegðarstigi.
Til að ná tilsettu markmiði þurfa
menn að fara misjafnar leiðir. í
kjölfar rekstargreiningarinnar er
farið ofan í þá liði þar sem menn
geta helst bætt sig. Séu menn að
kosta meiru til í áburð en eðlilegt
getur talist er farið sérstaklega ofan
i þann lið ef enga sérstaka skýringu
er að finna fyrir kostnaðinum, s.s.
tímabundin mög mikil endurrækt-
un eða eitthvað slíkt. A sama hátt
er gerð fóðuráætlun fyrir þá aðila
sem eyða óeðlilega hárri upphæð í
kjamfóður miðað við afurðastig
kúnna. Niðurstöðutölur einstakra
liða búsins em síðan settar upp
myndrænt og bomar saman við töl-
ur fyrri ára og þannig myndast gott
yfirlit yfir rekstur búsins milli ára.
(mynd 1.)
I tengslum við rekstrargreiningu
er gerð rekstraráætlun til 5 ára þar
sem tekjur og gjöld em sundurliðuð
sem og þau lán sem á búinu hvíla.
Þannig er metið hversu fært búið er
til að mæta ijárhagsskuldbinding-
um sínum með sk. stöðumati miðað
við núverandi rekstur og farið í
frekari úrvinnslur áætlunarinnar
gerist þess þörf, s.s. með bættan
rekstur í huga, stækkun búsins eða
fyrirhugaðar framkvæmdir. Á
þessu ári hafa allmargir aðilar verk-
efnisins einmitt farið út í breytingar
á íjósum og höfum við ekki séð
okkur fært annað en að forgangs-
raða áætlanagerðinni með tilliti til
mikilvægis vegna fjárfestinga.
Rekstraráætlunin hefur einnig
komið sér vel við að endurskipu-
leggja fjármagnið sem bundið er í
búinu, t.d. með því að skuldbreyta
þeim lánum sem óhagstæð em og
létta greiðslubyrðina. Unnið hefur
verið að gerð rekstraráætlanaforrits
til að auðvelda þessa vinnu og gera
útprentanir skiljanlegri. Ohætt er
að segja að fæðing þessa forrits
hefur verið erfið en nú hyllir undir
betri tíma eftir nokkra bamasjúk-
dóma eins og títt er um forrit.
Sameiginlegir fundir em haldnir
með þátttakendum einu sinni á ári.
Framlegðarstig =
framlegð deilt
með búgreina-
tekjum
Á þeim fiindi er afhent samanburð-
arblað þar sem bændumir geta séð
hvar þeir standa miðað við aðra,
t.d. meðalbúið eða aðra bændur
með svipaða bústærð. Farið er yfir
rekstur ársins og haldin eitt eða tvö
erindi um tengd mál. Á síðustu
fundum var t.d. velt upp mikilvæg-
Nýlega birtist uppgjör afurða-
skýrsluhaldsins í Danmörku fyrir
skýrsluárið 2000-2001. Þar trónir á
toppnum Soren Bojer frá Jelstmp
(ca. 50 km SV frá Álaborg), með
bæði nythæsta búið og nythæstu
SDM kúna. Meðalnyt árskúa, sem
em 29,8 er 14.386 kg mjólkur, með
fituhlutfall 3,73 og próteinhlutfall
3,24, samanlagt magn fitu og
próteins er því 1.002 kg, sem er
met. Nythæsta kýrin á búinu, nr.
706, er tíu vetra gömul dóttir
nautsins Stardom en afurðir hennar
nema á sl. ári 20.064 kg mjólkur,
með 3,93% fitu og 3,08% prótein,
magn verðefna er því 1.406 kg.
um spumingum, s.s. “Em kvóta-
kaup vænleg?” og “Hvaða leiðir
em til úrbóta í rekstri?” Næstu
sameiginlegu fundirnir verða
haldnir í desember og verða þeir
með hefðbundnu sniði.
Verkefni eins og SUNNA er þró-
unarverkefni þar sem augu hafa
verður höfð opin fyrir nýjungum og
tilbreytingu sem byggir þó á
ákveðnum gmnni sem hefur skap-
ast. Þeir aðilar sem verið hafa með
í verkefninu frá upphafi em orðnir
mjög færir í að meta sinn rekstur út
frá rekstrargreiningunni og kemur
þeim fátt orðið á óvart. Til að mæta
auknum kröfum hefur verið ákveð-
ið að koma af stað um næstu ára-
mót sk. SMS hópum (smáhópar
SUNNU), þar sem hugmyndin er
að þeir bændur innan verkefnisins
sem vilja, myndi með sér hóp sem
hver samanstendur af 4-5 búum. Á
gmndvelli SMS verður auðveldara
að tala opinskátt um reksturinn og
önnur fagatriði þar sem bændur
miðla reynslu sinni hver til annars
með aðstoð utanaðkomandi ef vill.
Markmið SUNNU er að auka
rekstrarvitund bænda sem þátt taka
í verkefninu og gera þá hæfari til að
reka fyrirtæki um leið og þeir gera
okkur hæfari til að veita almennar
rekstrarleiðbeiningar.
Samanlagðar afurðir hennar um
ævina em nú orðnar 129.000 kg
mjólkur.
Yfir landið aukast afurðir um 182
kg frá árinu áður, og nema nú 7.792
kg, fituhlutfall er 4,32 og pró-
teinprósenta er 3,45. Magn verð-
efna á kú er því 606 kg. Meðal
bústærð er 73,0 árskýr, fjölgun um
4,1 og fjöldi skýrslufærðra kúa er
nú 559.383, fækkun um 15.274. Af
einstökum kúastofnum er SDM
(Sortbroget Dansk Malkerace), sá
svartskjöldótti, lang stærstur en
hann telur um 70% af
skýrslufærðum kúm í Danmörku.
(BHB, Landsbladet 07.12.01).
Afurðiryfir 1.000 kg verðefna!
pR€VR 12/2001 - 15