Freyr - 01.11.2003, Blaðsíða 36

Langtímaáætlanir
búnaði
afið þið, þú og maki
þinn, sett ykkur skýr
markmið með búrekstri
ykkar eða er hér á ferð verk-
efni sem þarf að gefa gaum.
Þróunin í landbúnaði stefnir í
færri en stærri bú. Sumir eru því
að stækka á sama tíma og aðrir
eru að hætta. Hvað gerir þú?
Afkoman er víða ekki nógu
góð. Jafnframt er óljóst hver nið-
urstaðan verður í WTO-samn-
ingalotunni sem nú stendur yfir og
almennt í landbúnaðarpólitíkinni.
Það gerir það ennþá mikilvægara
að þær ákvarðanir sem menn taka
um fjárfestingar, kaup á jörð og
þvíumlíkt séu vel yfirvegaðar.
I Danmörku ætlast bændur til að
þess af ráðunautum sínum að þeir
taki þátt í því þegar þeir taka
ákvarðanir um stefnumörkum í
búskapnum og gera áætlanir um
uppbyggingu hans.
Hér á eftir er rakið hvað liggur
að baki langtímaáætlun og hvað er
fólgið í henni.
Almennar breytingar
Á YTRI AÐSTÆÐUM
Samningaviðræður innan WTO
gefa ekki kost á því að heima-
markaðurinn verði áffam vemd-
aður. Hann mun opnast fyrir
auknum innflutningi á ódýrum
búvörum.
Smám saman hafa tengsl þétt-
býlisfólks við landbúnaðinn verið
að minnka. Andbyr gegn því að
ríkið greiði beina styrki til land-
búnaðar mun aukast, á sama tíma
og neytendur greiða meira fyrir
innlend matvæli en innflutt.
Þetta hvoru tveggja mun enn
frekar þrýsta niður verði á mjólk
og þar með afkomu kúabænda.
Jafnframt má búast við því að
verð á mjólkurkvóta lækki í sam-
ræmi við mjólkurverðið.
Hvaða augum lítur hin upprenn-
andi kynslóð landbúnaðinn. A
landbúnaðurinn sér þá ímynd og
afkomumöguleika að unga kyn-
slóðin sjái sér þar framtíð.
VIRKJAÐU RÁÐUNAUTINN VIÐ UM-
RÆÐUR UM ÁKVARÐANATÖKUR
Gildismat og markmið hverrar
fjölskyldu fyrir sjálfa sig og búið
sem hún rekur er mikilvægt.
Dragðu hin “mjúku gildi’’ fram í
umræðuna um framtíðarmögu-
leika bús þíns. Virkjaðu ráðunauta
þína í umræðum um markmið þín
og hugmyndir varðandi búið.
Það er mikilvægt að öll Qöl-
skyldan taki þátt í þessu, þ.e.
maki og uppkomin börn sem
vilja hugsanlega taka við búinu.
Hvaða hliðar eru sterkar og
hvaða veikar við reksturinn,
hvaða möguleikar og hvaða
hættumerki er á ferð?
Það ert þú fjölskylda þín og bú-
ið ykkar sem leggur grunn að
framtíðinni, ykkar er að velja.
Krefðu ráðunautinn um for-
SENDUR FYRIR ÁKVARÐANATÖKU
Forsendur fyrir ákvarðanatöku
er tveggja til þriggja síðna plagg
þar sem ráðunauturinn leggur
skýrt og skilmerkilega fram mat
sitt á því hvert stefna beri í búr-
ekstri þínum út frá þeim mark-
miðum og óskum sem þú hefur
komið með.
Þetta álit, forsendur fyrir
í land-
eftir
Jens Norup
hagfræðiráðunaut,
LandboFyn,
Danmörku
ákvarðanatöku, er notað við stær-
ri ákvarðanir, svo sem kaup eða
sölu á bújörð, byggingafram-
kvæmdir eða breytingar á rekstr-
inum. Aðalatriði þess eru:
1. Mat ráðunautarins með hlið-
sjón af hinum “mjúku gildum”,
og fjárhagsstöðu búsins.
2. Lýsing á þeirri áætlun sem er
til umræðu, ásamt þeim for-
sendum sem gengið hefúr verið
út frá.
3. Stutt lýsing á mikilvægustu
hagstærðum í rekstrinum.
4. Effirfylgni - hvað gerist næst,
hver sér um það og hvenær?
Fyrsti liðurinn er hér mikilvæg-
astur, þ.e. mat ráðunautarins út frá
markmiðum þínum, stöðu og
möguleikum. Þessar forsendur
fyrir ákvarðanatöku verður fjöl-
skyldan að ræða með ráðunautn-
um - þið þurfið ekki að vera sam-
mála öllum niðurstöðum hans -
en það fer ekki hjá því að umræð-
ur ykkar leiði til betri niðurstöðu.
Mundu:
Þegar vindar breytinganna blása
þá byggja sumir skjólgarð en aðr-
ir vindmyllur - hvað gerir þú?
Gangi þér vel!
| 36 - Freyr 9/2003