Freyr - 01.09.2004, Síða 23

1. tafla. Át innifóðraðra lamba á heyi og kjarnfóðri á
eldistímanum.
Át, kg þ.e./dag Alls úr fóðri
Gróf- Kjarn- FEm AAT PBV
HÓPUR_____________fóður fóður Alls /dag g/dag g/dag
C. nýræktarrúllur 0,971 0,971 0,82 65 130
D nýræktarrl.+kjarnf. 0,993 0,044 1,037 0,89 78 142
E. rýgresisrúllur 0,955 0,955 0,82 66 107
F. rýgresisrl.+kjarnf. 0,984 0,031 1,015 0,87 74 117
sem skiptust í 6 hópa með 16
lömb í hverjum, þar af 4 gimbrar
og 12 hrúta. Meðallífþungi við
upphaf tilraunar var 31,9 kg hjá
gimbrum og 35,4 kg hjá hrútum.
Lömbin voru valin þannig í hóp-
ana að meðallífþungi í hverjum
hópi væri jafn í upphafi tilraunar.
I upphafí tilraunar var öllum
lömbum gefið ormalyf og hrút-
lömbin gelt. Þetta á þó ekki við
um viðmiðunarhópinn (A) sem
slátrað var strax þann 3. október.
Tilraunahópar voru sex:
A. Slátrað í upphafi tilraunar,
(viðmiðunarhópur)
B. Slátrað eftir rúmar 5 vikur á
káli
C. Kálbeit í rúmar 5 vikur, inni-
fóðrun í 5 vikur á nýræktarrúll-
um
D. Kálbeit í rúmar 5 vikur, inni-
fóðrun í 5 vikur á nýræktarrúll-
um og kjamfóðri.
E. Kálbeit í rúmar 5 vikur, inni-
fóðmn í 5 vikur á rýgresisrúll-
um
F. Kálbeit í rúmar 5 vikur, inni-
fóðmn í 5 vikur á rýgresisrúll-
um og kjamfóðri.
Til frekari skýringar er tilrauna-
skipulaginu lýst á 1. mynd.
Kálakurinn, sem beitt var á, var
í landi Mávahlíðar og hafði verið
sáð í hann vetrarrepju í lok maí.
Var stærð akursins um 2 hektarar
sem reiknað var með að væri ríf-
legt miðað við lambaljölda og til-
raunatíma, auk þess sem uppsker-
an var með mesta móti þetta árið.
Lömbin höfðu einnig aðgang að
úthaga (mýri) á tilraunatimanum.
A innieldinu var ríflega þriðj-
ungur gróffóðursins hjá öllum til-
raunahópunum (C-F) sama gmnn-
fóðrið, en hópar C og D fengu að
auki rúlluhey af nýrækt sem sáð
hafði verið í um vorið, en hópar E
og F rúlluhey af akri með vetr-
arrýgresi. Orkustyrkur heyjanna
var ágætlega hár, 0,83, 0,86 og
0,87 FEm/kg þe. fyrir (í sömu röð)
gmnnfóðrið, nýræktarheyið og rý-
gresið. Hópar C og E fengu ein-
göngu gróffóður en hópum D og F
voru gefin 100 g/dag/lamb af
Milljónablöndu frá Fóðurblönd-
unni hf. sem inniheldur 68,75%
fiskimjöl, 30% bygg, auk magne-
síumfosfats, vítamína og snefil-
efna.
Hóp A var slátrað 3. október og
hóp B 11. nóvember, báðum hjá
KS á Sauðárkróki, eins og flestum
lömbum Hestbúsins. Innieldis-
hópunum (C-F) var slátrað þann
18. desember hjá SS á Selfossi,
þar sem KS hætti slátmn viku fyrr
en áformað var að tilrauninni lyki.
Öll þau lömb sem vom eftir lif-
andi hveiju sinni vom vigtuð á fæti,
ómmæld og fita á síðu metin fyrir
hverja af slátrununum þremur.
Upplýsingum úr sláturhúsi var safh-
að á hefðbundinn hátt (fallþungi og
flokkun) en auk þess var mæld fitu-
þykkt á síðu (J-mál) á öllum
skrokkum, auk annarra hefðbund-
inna útvortis- og þverskurðarmála,
sem mæld em í afkvæmarannsókn-
um á Hesti, og gefin stig fyrir læri
og frampart. EUROP- flokkun
skrokkanna var snúið yfir á línuleg-
an skala líkt og gert er t.d. í uppgjöri
afkvæmahópa hjá hrútum
(Fitufl.2=5; Fitufl.3=8; Fitufl.3+=9;
Fitufl.4=ll, Fitufl. 5=14 - P=2;
0=5; R=8; U=ll; E=14).
Niðurstöður og umræda
At. Niðurstöður varðandi át
lambanna em í 1. töflu. Lömbin
átu kjamfóðrið illa, einkum fram-
an af, og að meðaltali fór aðeins í
þau tæplega helmingur þess kjam-
fóðurs sem þeim var gefið, eða
um 44 g/lamb/dag hjá nýræktar-
hópnum (D) og 31 g/lamb/dag hjá
rýgresishópnum (F). Ef eitthvað
er þá átu kjamfóðurhópamir (D
og F) ívið meira gróffóður en hin-
ir (C og E). I öðmm rannsóknum
hérlendum og erlendum hafa
svona smáir kjamfóðurskammtar
yfirleitt ekki haft neikvæð áhrif á
át og jafnvel em dæmi um að við-
bótarprótein úr kjamfóðri örvi át á
gróffóðri. Nánast enginn munur er
á gróffóður- eða heildaráti milli
hópanna sem fengu nýræktarrúll-
umar (C og D) og þeirra sem
fengu rýgresisrúllumar (E og F),
þó að meðaltölin séu þeim fyrr-
nefndu örlítið í vil (1-2%). Gróf-
fóðurát lambanna er ívið minna en
búast hefði mátt við miðað við
niðurstöður fyrri tilrauna og hátt
orkustig heyjanna. Þurrefnisinni-
hald gróffóðursins í þessari tilraun
var að meðaltali eftirfarandi:
Grunnhey 57,4% þe., nýrækt
49,9% þe. og rýgresi 46,9% þe.
Samkvæmt niðurstöðum eldri til-
rauna hefði mátt búast við nokkm
meira áti ef þurrefnisinnihald
heyjanna hefði verið 60% eða yf-
ir.
Þó að litið hafi étist af kjam-
fóðrinu munar samt nokkm á þeir-
ri heildarorku og ekki síður AAT
sem hópamir innbyrtu, kjamfóð-
urhópunum í vil. PBV-gildin em
mun hærri en mælt er með en þó
Freyr 6/2004 - 23 |