Freyr - 01.03.2002, Qupperneq 9

Landnýtlngar- og
búsðaflanagerð
- öflugttæki til að styrkja stöðu bænda - Reynsla Ástrala
Fylgt úr hlaði
í febrúar 2001 fóru greinarhöf-
undar, Guðrún Schmidt frá Land-
græðslu ríkisins og Ragnhildur
Sigurðardóttir frá Landbúnaðar-
háskólanum á Hvanneyri, í sjö
vikna endurmenntunar- og starfs-
kynningarferð til Ástralíu til að
kynnast landverndunarstarfi þar,
sem er bæði öflugt og árangurs-
ríkt. Sérstaklega athyglisverð er
nálgun Ástrala við að virkja og
styrkja bændur og aðra landeig-
endur, almenning og sveitarfélög
í baráttu fyrir sjálfbærri landnýt-
ingu, vemdun og endurheimt
náttúmlegra auðlinda. Sérstök
hreyfing sem nefnist „Landcare",
eða „landvernd" myndar ramma
utan um grasrótahreyfmguna.
Bændur em mjög virkir í öllu
landverndarstaifi. Vinna þeirra
við gerð bús- eða landnýtingar-
áætlana; sem er ákveðið verkefni
um alla Ástralíu hefur skilað
miklum árangri á sviði sjálfbærr-
ar og þar með hagkvæmrar land-
nýtingar.
Markmið ferðarinnar til Ástralíu
var að afla þekkingar og reynslu í
gerð landnýtingar- og búsáætlana
sem gæti nýst við þróun á verk-
efninu „Betra bú“, en það er þró-
unarverkefni Landgræðslunnar í
gerð beitar- og upp-
græðsluáætlana. Ennfremur að
auðvelda mat á því hvemig ætti
að þróa gerð búsáætlana hér á
landi. Ferðin átti að veita innsýn í
hugmyndafræðina sem liggur til
grundvallar þeim góða árangri
sem Ástralir hafa náð í land-
græðslu- og landnýtingarmálum.
í þessari grein er ætlunin að
varpa ljósi á gerð bús- og land-
nýtingaráætlana og þá hug-
myndafræði sem býr á bak við
árangur ástralska verkefnisins.
Grasrótarnálgunin
Ástralía er í hópi þeirra landa
sem glíma við hnignun og meng-
un landgæða svo sem jarðvegs-
og gróðureyðingu. Eins og víðar
hafa Ástralir áttað sig á því að
góður árangur í landverndarstarfi
næst helst með því að virkja og
styrkja grasrótina, þ.e. almenn-
ing, bændur og aðra landeigendur
og sveitarfélög, í baráttu gegn
þessum umhverfisvanda. Það hef-
ur sýnt sig að þannig margfaldast
árangurinn, samhliða því að
skilningur á vandamálunum og
lausnunum vex. Það má ekki líta
á bændur og aðra landnotendur
eftir
Guðrúnu Schmidt,
Land-
græðslu
ríkisins
og
Ragnhildi Sigurðardóttur,
Land-
búnaðar-
háskólanum
á Hvanneyri
sem hluta af umhverfisvandanum
heldur sem hluta af lausninni.
Það þarf að auðvelda gæslu-
mönnum landkosta að skilgreina
staðbundin vandamál og leysa
þau.
í ljósi þessarar hugmyndafræði
Merki ,,Landcare" hreyfingarinnar er eins um alla Ástralíu og sést víða um
landið: ,,Sjáið hendurnar sem hjálpa okkur öllum við að vernda Ástralíu!"
(Ljósm. Guðrún Schmidt).
Freyr 2/2002 - 9