Freyr - 01.03.2002, Side 10

I vettvangsferðum er landið skoðað og reynt er að finna þá þætti sem helst
eru takmarkandi fyrir nýtingu náttúruauðlinda.
og staðreynda hafa Ástralir kom-
ið á fót öflugri grasrótarhreyfingu
sem vinnur að því að bæta um-
hverfið, vernda og endurheimta
náttúrulegar auðlindir og stuðla
að sjálfbærri þróun. Hreyfingin
nefnist „Landcare" og er ríkisá-
tak og samvinnuverkefni um alla
Ástralíu. Hún er samsett úr sjálf-
stætt starfandi hópum sem hver
um sig vinnur að þeim verkefn-
um sem þeir sjálfir telja mikil-
vægust á svæði sínu. Fyrsti hóp-
urinn varð til 1986 í Viktoríu
fylki. Síðan hefur „Landcare“
náð gríðarlegri útbreiðslu. Nú eru
yfir 4500 slíkir hópar í Ástralíu
og í þeim starfar þriðji hver
bóndi. Nokkur hundruð hópar
starfa í þorpum og borgum.
Allir geta tekið þátt í „Land-
care“ hópi, ungir og gamlir, karl-
ar og konur, sveitafólk og borgar-
búar. Hreyfingin gætir jafnréttis,
ákvarðanir eru lýðræðislegar og
staðkunnáttu einstaklinga er met-
in að verðleikum. Dæmi um við-
fangsefni bænda er að koma á
eða viðhalda sjálfbærum búskap-
arháttum, leysa vandamál, s.s.
vegna jarðvegsseltu eða jarðvegs-
hnignunar, og stuðla að auknum
líffræðilegum fjölbreytileika. í
sjávarþorpum vinna íbúar t.d. að
því að vernda strandsvæði sitt.
Skólanemar vinna víða að þvf að
rannsaka vatnakerfi og áhrif
manna á þau og leysa vandamál
sem fyrir hendi eru.
Hóparnir starfa óháðir en geta
fengið ráðgjöf og tæknilegan
stuðning frá ríkisstofnunum og
sótt um fjárhagslegan stuðning
fyrir verkefni sín í ýmsa sjóði
sem ríkið, stofnanir eða fyrirtæki
standa fyrir. Sveitarfélögin sjá
um daglegan rekstur „Landcare“
hópanna og ráða starfsmann sem
vinnur með þeim. Hann hefur
það hlutverk að leiðbeina, hvetja
og samræma aðgerðir. Hver leið-
beinandi getur þjónað mörgum
hópum.
Eins og víða annars staðar
flytja árlega margir Ástralir frá
landsbyggðinni í stórar borgir.
Tilvera „Landcare“ styrkir sveitir
með hinni öflugu hópstarfsemi
sinni. Algengt er að eftir sameig-
inlega vinnulotu við landvernd sé
setið saman og spjallað.
„Landcare" nýtur velvildar hjá
stjórnvöldum og meðal almenn-
ings um alla Ástralíu. Almennt er
viðurkennt að hreyfingin hafi
styrkt grasrótina, breytt viðhorfi
Ástrala til ásýndar lands síns og
hvatt þá til dáða við verndun og
endurheimt náttúrulegra auðlinda.
Landnýtingar- og
BÚSÁÆTLANAGERÐ - (PROPERTY
Management Planning)
í Nýju Suður Wales (NSW)
hefur verið unnið að gerð land-
nýtingaráætlana í um 40 ár. Fyrst
sá systurstofnunin Landgræðslu
ríkisins um að vinna áætlanir fyr-
ir bændur. Þessar áætlanir voru
frekar lítið notaðar þar sem þær
voru oft unnar án samráðs við
viðkomandi landeigendur.
Árið 1989 var ákveðið að
breyta vinnulagi við gerð land-
nýtingaráætlana og auka sam-
vinnu við landeigendur. Þetta
nýja verkefni varð fljótt vinsælt
meðal bænda þó að þeir þyrftu að
leggja í töluverðan kostnað (fyrst
u.þ.b. 12.500 ísl. kr. sfðar 50.000
-100.000 ísl. kr. fyrir hverja
jörð). Einn starfsmaður var að
meðaltali í einn mánuð að vinna
að áætlun fyrir hvert bú. Samt
vildu það margir landeigendur
eignast landnýtingaráætlun að
engan veginn var hægt að anna
eftirspurn.
I reynd byggðist þetta verkefni
við gerð landnýtingaráætlana
fyrst og fremst á starfi opinberra
stofnana, og það var bæði tíma-
frekt og dýrt. Það versta við þetta
fyrirkomulag var þó að margir
landeigendur voru ósammála nið-
urstöðunum, og fóru þar af leið-
andi ekki eftir gerðum áætlunum.
Þetta voru ekki þeirra hugmyndir,
ekki þeirra áætlun.
Vegna þessa ákvað ríkisstjómin
að breyta fyrirkomulagi verkefn-
isins eftir sex ára mótunarferli.
Búið var til nýtt verkefni sem
fékk nafnið „Property Manage-
ment Planning" um alla Ástralíu.
Þó að verkefnið ætti að vera það
sama í hverju fylki hefur það
þróast á mismunandi hátt og heit-
j 10-Freyr 2/2002