Skátablaðið - 01.07.1962, Síða 40

Hestuir
morgunroSans
lestu fólki þykir vænt urn
hesta, hvort heldur sem um
er að ræða litla og fallega
rtfzísss&a Shetlands hesta eða risastóra
i Ja'Qa og þunglamalega dráttar-
hesta. Þó munu þeir vera fáir, sem velta
fyrir sér ástæðunni til þess, að það eru tii
svo margar tegundir hesta, mismunandi
jafnt að líkamsbyggingu sem stærð, allt frá
hinum fínlegu arabisku hestum til hinna
stóru og grófgerðu vagnhesta, sem sjá nrá í
útlöndum. Sannleikurinn er sá, að allar
hinar fjöldamörgu hestategundir ásamt ösn-
um, múldýrum og sebradýrum eiga sér sam-
eiginlega að forföður lítið dýr á stærð við
ref, sem vísindamennirnir hafa gefið hið
fallega nafn „eohippus", sem þýðir hestur
morgunroðans. Þannig er hann nefndur
vegna þess að hann lifði í „morgunroða
tímanna", fyrir milljónunr og aftur milljón-
um ára síðan.
Eohippus hafði finrm tær á hverjum fæti,
alveg eins og hérinn hefur núna. Smám
saman eftir því sem ármilljónirnar liðu
fækkaði tánum, svo að núna hafa allir hest-
ar aðeins eina tá, þ. e. a. s. hóf, á hverjum
fæti. Þessir litlu hestar morgunroðans voru
ekki sérlega sterkir, svo að þeir komust
fljótlega á snoðir um það, að það bezta, senr
þeir gátu gert, Jregar fjendur voru nærri,
og af þeim var vissulega nóg, var að hlaupa
eins hratt burtu og þeir mögulega gátu.
Eftir því sem tíminn leið og kynslóð kom
á eftir kynslóð urðu dýrin stærri og sterk-
ari og hver ættliður varð örlítið sterkari og
stærri en sá næsti á undan. En þróunin
varð mjög breytileg á hinum mismunandi
svæðum, vegna mismunandi lífsskilyrða, svo
að það komu fram íjöldamargar hestateg-
undir víðsvegar um hnöttinn, sem voru í
verulegum atriðum frábrugðnar hver ann-
arri. Það hafa fundizt leifar af slíkum forn-
aldarhestum í öllum heimshlutum, en þó að
undantekinni Ástralíu. Það einkennilegasta
í þessu er þó það, að villihestarnir, sem nú
er svo mikið af í Ameríku, eiga alls ekki
rætur að rekja til slíkra fornaldarhesta af
amerískum stofni, Jrví að þegar Kólumbus
fann Ameríku 1493 voru engir hestar þar,
— þeir voru allir útdauðir, — og hinir
mörgu villihestar, sem síðar fundust á meg-
inlandi Ameríku, eiga allir ættir sínar að
rekja til hesta, sem Spánverjar fluttu þang-
að frá Evrópu og sem síðar sluppu frá þeim
og „kusu frelsið“ í nýja heiminum.
Við nefndum „morgunroða tímanna" í
sambandi við „eohippus", en í raun og veru
á liann sér þó lengri þróunarferil að baki.
Hann er runninn frá ennþá eldri dýrateg-
und, og frá þeirri dýrategund eru einnig
runnin fjöldamörg önnur af þeim dýrum,
sem nú lifa, svo sem svínið, kýrin, kamel-
dýrið, flóðhesturinn, kindin, nashyrningur-
inn, hjörturinn og fíllinn svo að nokkur séu
nefnd.
En hversu langt er þá liðið frá Jrví að
lífið kviknaði fyrst á jörðinni? Því má svara
með því, að ef við hugsum okkur venju-
legan tvinnaspotta, sem er nógu langur til
að ná utan um jörðina, þá getum við látið
lengd tvinnans tákna þær milljónir ára, sem
liðnar eru frá Jjví að fyrst kviknaði líf á
jörðinni. En ef við ætluðum að mæla á
sama mælikvarða Jrann tíma, sem við höfum
sögulegar heimildir um, þ. e. frá nokkrum
Jrúsundum ára fyrir fæðingu Krists, þá yrði
Jjað aðeins svo sem svaraði þvermáli venju-
legs tvinnaspotta.
66
(Continental Press.)
skÁtablaðið