Litli Bergþór - 01.03.1992, Qupperneq 16

Með 17 klyfjahesta á Kjöl
Ferðasaga frá júni 1938
(Skrifað árið 1978 með stuðningi af gamalli dagbók.)
C'
eftir Svein Kristjánsson
frá Drumboddsstöðum
Við lifum nú á mikilli vélaöld, allt er unnið
með vélknúnum tækjum, sem mannshöndin
og mannsvitið þarf að vísu að stjórna, en
afköstin og hraðinn eru ekki sambærileg við
það sem áður var þegar hesturinn var aðal
farar- og flutningatækið okkar og var þá með
réttu talinn þarfasti þjónninn.
Mérdetturíhugaðstaldranúaðeinsvið, líta
40 ár aftur í tímann og fá ykkur með mér í
huganum um stund.
Sumarið 1937 varfyrstfjárvarslaá Kili vegna
mæðiveikinnar, sem farin var þá að herja á
fjárstofn landsmanna í sumum héruðum. Til
að mynda var hún komin í Húnavatnssýslur
og Borgarfjörð en þá ekki enn talin vera hér
sunnanlands. Því var talið nauðsynlegt að
hefta samgang norðan- og sunnanfjár á Kili.
Ég var í vörslunni á Kili tvö fyrstu sumurin
1937 og 1938. Bæði þessi vor fluttum við
allan farangur með okkur á baggahestum,
því þá var ekki orðið bílfært inneftir. Ferðin
tók 3 daga héðan úr byggð og norður að
Þegjanda, þar sem við höfðum bækistöð
okkar bæði sumrin. Þar var álitið styttst milli
Langjökuls og Blöndu, sem var svæðið sem
við skyldum verja. Við kölluðum bækistöð
okkar að Ármótum, og er það þar sem
Þegjandi fellur í Beljanda, um 5 km norður af
Hveravöllum.
Mér datt í hug að rifja upp og lýsa fyrir ykkur
ferðinni á vörðinn seinna vorið sem ég fór þ.e.
1938. Teitur í Eyvindartungu var yfirmaður
mæðiveikivarnanna hér. Hann sendi mig til
Reykjavíkurtil að taka út það sem við þyrftum
nauðsynlega að hafa með okkur. Var það
ansi margt sem ég þurfti að muna eftir, því
ekkert var á staðnum frá sumrinu áður nema
rúmstæðin. Farangurinn var keyrður á bíl
austur og tekinn af bílnum innan við túnhliðið
á Laug og tjaldað yfir.
Búið var að ráða Jón eldri
á Laug til að flytja okkur.
Hann varvel vanurferðamaðurog átti nokkra
ágæta ferðahesta, því mörg undanfarin vor
vann hann við að ryðja og laga reiðveginn
norður á Hveravelli og halda við vörðum á
þeirri leið. Voru því hestar hans sérstaklega
stilltir og öruggir og alltaf reknir undir áburði.
Sunnudaginn 12.júniskyldilagtafstað. Við
sem fórum þá saman á vörðinn voru auk mín
Albert Gunnlaugsson á Gýgjarhóli, Valdimar
Ketilsson í Kjarnholtum, Magnús Tómasson
í Helludal og Húnbogi Hafliðason frá
Hjálmsstöðum.
Við komum að Laug um kl. 10 um morguninn.
Þá var strax farið að binda í bagga og var það
töluvert vandaverk að velja saman sem allra
jafnasta þyngd í baggana á hvern hest til að
forðast áhalla. Jón leiðbeindi vel við það starf
og skipaði fyrir og sagði alltaf „sko, líttá,
sjáðu“ á undan hverju ávarpi, eins og var
alltaf venja þegar hann talaði.
Þegar búið var að binda allan farangurinn í
bagga var hann á 17 hesta, sem komnir voru
á staðinn og fengnir flestir af næstu bæjum, til
viðbótar Laugarhestunum. Þáðum við svo
góðgerðir hjá Kristínu á Laug áður en látið var
upp.
Klukkan var hálf þrjú þegar öll hersingin
lagði af stað frá túnhliðinu á Laug, 6 menn allir
með tvo til reiðar og 17 hestar undir áburði.
Veður var gott, norðvestan gola, skúrir um
morguninn en stytti upp og glaðnaði til er leið
á daginn.
Við teymdum allt austur yfir Fljótsbrúna og
Jón lagði fyrir að teyma aðeins 2 hesta í einu
yfir brúna. Hún var mjó hengibrú, sem gekk
mjög í bylgjum undan umferðinni. Tók það
okkur því töluverðan tíma að komast yfir
hana.
Litli - Bergþór 16