Litli Bergþór - 01.11.2002, Blaðsíða 18

Brattholt
- viðtal við athafnafólk
Þegar keyrt er upp Biskupstungur að Gullfossi, er
„síðasti bærinn í dalnum“ bærinn Brattholt, sem liggur á
hægri hönd í ofurlitlu dalverpi við Hvítá, nokkru neðan
við fossinn. Þar reis fyrir tveimur árum nýtt hótel, Hótel
Brattholt, og langar Litla-Bergþór að fræðast nánar um
aðdraganda þess og um líf og starf fólksins sem býr á
þessum efsta bæ sveitarinnar.
Það er nýbúið að leggja nýtt slitlag á þjóðveginn upp
að Gullfossi og bíllinn rennur ljúflega á áfangastað, heim
í hlað hjá Nirði Jónssyni og Láru Ágústdóttur, sem búa í
eldra íbúðarhúsinu. Við hliðina á húsinu beita reiðskjótar
húsbóndans sér makindalega í rekjunni. Veður er þung-
búið, en hlýtt og stillt, eins og verið hefur undanfarið
þennan septembermánuð árið 2002.
Innifyrir taka Lára og Njörður vel á móti gesti og yfir
kaffibolla er byrjað að rekja gamirnar úr viðmælendum.
Fyrst er það ættir og uppruni.
Jón Harrý, Irís, Lára og Njörður. Myndin er tekin við vígslu
Hótel Brattholts 10. júní árið 2000.
Njörður: Ég er fæddur í Reykjavfk 1942, 1. maí
eins og Lenín sálugi segir Njörður og hlær. Ég er ættaður
úr Flóanum, af Vatnsleysuströnd, Ingjaldssandi og Bæ í
Lóni í Austur-Skaftafellssýslu.
Móðir mín hét Sigríður Ósk Einarsdóttir, og var hálf-
systir Einars Guðmundssonar í Brattholti, sammæðra.
Hún var 10 árum yngri en Einar, fædd 1914. Móðir
hennar og Einars, Jónína Bárðardóttir amma mín, var
ættuð úr Flóanum, frá Votmúla og undan Eyjafjöllum.
Hún var vinnukona í Austurhlíð þegar hún varð ólétt eftir
Guðmund Hjartarson, soninn á heimilinu. Það þótti ekki
nógu gott og var barninu, Einari, komið í fóstur í
Brattholt til Tómasar (frá Helludal) og Margrétar (frá
Hólum), foreldra Signðar, og ólst hann þar upp og bjó
alla æfi.
Guðmundur giftist annarri konu og fór til Ameríku,
en dóttir hans, Guðrún, hálfsystir Einars að föðurnum,
varð eftir í Austurhlíð og giftist Erlendi Gíslasyni, Linda í
Dalsmynni, og bjó þar til æviloka. Úti í Ameríku átti
Einar svo fleiri hálfbræður.
Faðir minn hét Jón Harrý Bjamason, ættaður af
Ingjaldssandi í föðurætt og frá Bæ í Lóni í móðurætt.
Mér er sagt að það séu ekki fæni en 3 forsetar í ættinni!
Foreldrar mínir bjuggu í Reykjavík og á ég 4 syst-
kini, sem öll búa á stór-Reykjavíkur-svæðinu. Þau em
Einar, Amelía og Óskar, sem eru eldri en ég og Dagmar,
sem er yngst.
L-B: Svo þú ólst upp í Reykjavík?
Njörður: Já, ég fæddist á Bergþórugötu 11, í kjall-
aranum, og það var mikil fátækt hjá okkur og almennt í
Reykjavík. Faðir minn var sjómaður og seinna yfirverk-
stjóri hjá Reykjavíkurborg en hann var oft atvinnulaus
fyrstu árin. Komst stundum á sjó, á síld eða einn og einn
túr á togara. Atvinnuleysið var svo mikið að menn stóðu
í röðum eftir að fá vinnu við að skipa upp kolum við
höfnina, sem var þrælavinna. Kolin vom borin á bakinu
og þegar einhver gafst upp var hann búinn að missa vinn-
una þann daginn og næsti maður settur í starfíð.
Þegar ég var 5-6 ára fékk hann vinnu hjá borginni og
var þar það sem eftir var, síðast sem yfírverkstjóri. Menn
slepptu ekki föstu starfi í þá daga. Fljótlega eftir að hann
byrjaði hjá borginni, byggði hann lítið hús í
Kleppsholtinu. Fékk timbrið í Völundi, og bar það á bak-
inu á leiðinni heim úr vinnunni. Síðar fluttum við í
Skerjafjörðinn og þar var ég öll bemskuárin. Gekk í
Melaskólann og vann alltaf með skólanum frá 7 ára aldri.
Bar út Alþýðublaðið og Þjóðviljann, vildi ekki bera út
Moggann, því hann var alltof þungur á öxlina! Hann var
svo þykkur og maður fékk ekkert meira fyrir að bera
hann út. Þegar ég var 11 ára fór ég svo að vinna í físki.
Venjulegur dagur var oftast þannig, að eftir skólann
fór ég að bera út blöðin eftir hádegið, síðan niður á höfn
að fá í soðið. Maður fékk alltaf í soðið! Það mátti ekki
fara með óinnpakkaðan fisk í strætó svo ég stakk bara
ýsunni inn á mig beran, svona eins og hún kom upp úr
bátnum, - segir Njörður og hryllir sig - og þannig komst
ég með fiskinn heim.
Ég man vel eftir sfldinni ‘48. Þá var svartur sjór af
síld og það var hægt að moka henni með háf upp úr
tjörunni. Við krakkarnir fórum með kerrubíl og fylltum
hann af sfld, en svo brotnaði hann undan hlassinu á
leiðinni heim!
Faðir minn fékk vel borgaða vinnu á Keflavíkur-
flugvelli eitt ár og byggði þá hús í Skerjafirðinum. Árið
eftir lenti hann svo í sköttum, en það var aldrei tekinn
víxill, heldur lögðust allir í íjölskyldunni á eitt til að
vinna fyrir nauðþurftum.
Eftir bamaskólann var ég í kvöldskóla hjá KFUM í
tvo vetur, það var minn gagnfræðaskóli. Svo fór ég til
Sigurðar Greipssonar í íþróttaskólann veturinn 1959 og í
bændaskólann á Hólum haustið 1960. Þar var ég 2 vetur,
á miklum umbrotatímum, undir 3 skólastjórum. Tók mér
reyndar árs pásu frá jólum til næstu jóla inn á milli og
útskrifaðist 1963. Ég byrjaði hjá Kristjáni Karlssyni, var
Litli Bergþór 18