Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1966, Page 42

Dr. RICHARD BECK:
Arfleifð og eggjan
Ræða fluit við háiíðarguðsþjónusiu í Fyrsiu lúiersku kirkju í Winnipeg.
14. febrúar 1965, í iilefni af seiningu 46. ársþings Þjóðræknisfélags
íslendinga í Vesiurheimi næsia morgun.
Minnugur hins sérstaka tilefnis
þessarar guðsþjónustu, hefi ég valið
mér að umræðuefni: „Arfleifð og
eggjan“, og verða mér í því sam-
bandi ofarlega í huga upphafsorðin
í einum hinna andríku sálma séra
Matthíasar Jochumssonar, er hann
orti á þúsund ára afmæli landnáms
íslands árið 1874:
Feðra’ og mæðra minnast hjörtu
klökk,
minningin er forðabúr hins sanna.
Mér er nær að halda, að oss ís-
lendingum verði stundum svo star-
sýnt á smæð þjóðar vorrar, hvað þá
á þá staðreynd, hversu lítið brot vér
erum af þeim þjóðum, sem vér dvelj-
um með, að oss gleymist það, að vér
erum stórauðugir í menningarlegum
skilningi talað. Vér erum, svo er fyr-
ir að þakka, arfþegar mikilvægrar
og margþættrar þjóðmenningar:
tungu, sögu og bókmennta, trúar- og
hugsjónaarfs, sem allt er stórum
verðmætara en silfur eða gull eða
dýrir steinar. Sterk og sönn er
áminningin í þessu erindi úr Al-
þingishátíðarljóðum Davíðs skálds
Stefánssonar frá Fagraskógi:
Því lifir þjóðin,
að þraut ei ljóðin,
átti fjöll fögur
og fornar sögur,
mælt á máli,
sem er máttugra stáli,
geymdi goðhreysti
og guði treysti.
Hér bregður skáldið upp í fáum
en markvissum orðum glöggri mynd
af því, hve margþætt hún er, hin ís-
lenzka menningararfleifð vor; svo
mörgum þáttum er hún slungin, að
ég tek aðeins til athugunar í þessari
ræðu minni einn meginþátt þeirrar
dýrmætu arfleifðar: sálma vora og
andleg Ijóð.
Mikil gæfa er það oss íslendingum
að eiga önnur eins trúarskáld og þá
séra Hallgrím Pétursson og séra
Matthías Jochumsson, að nefnd séu
þau tvö skáld vor, sem flestir munu
verða sammála um, að hæst beri á
því sviði við himin íslenzkrar trúar-
sögu, að ógleymdum öðrum eins
snillingi og séra Valdimar Briem er
í fjölmörgum sálmum sínum, trúar-
heitum, andríkum og fögrum. Þurfa
menn ekki annað en blaða í nýju ís-
lenzku sálmabókinni til þess að sann-
færast um það, hve mikla þakkar-
skuld kirkja vor og þjóð eiga honum
að gjalda fyrir sálma hans, sem eru
allt í senn: gleðjandi, bætandi og
göfgandi. Og auðvitað hefir þjóð vor,
góðu heilli, átt mörg önnur merki-
leg sálmaskáld en höfuðklerkana