Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1966, Blaðsíða 59

Er ekki senn kominn háttatími?
Raddir hafa tíðum heyrzt, einkum
nú í seinni tíð, að þetta tímarit væri
sð þorna upp — að sömu mennirnir
skrifuðu það mestmegnis ár eftir ár
°g að miklu leyti um svipuð málefni.
í þessu kann því miður að felast
nokkur sannleiksneisti. En orsakanna
er ekki langt að leita. Eldri kynslóð-
in, sem mest hefir haldið á penna,
er nú ýmist til moldar gengin eða er
óðum á útleið. Yngra fólkið hefir
yfirleitt öðrum áhugamálum að
sinna, og innflutningur frá heima-
landinu er gömul og gleymd saga.
Þegar litið er er yfir efnisskrá
þessara 47 árganga frá upphafi, kem-
Ur sá ótrúlegi sannleikur í ljós, að
yfir 150 karlar og konur hafa lagt
einhvern skerf til ritsins. Af þeim
eru um eða yfir 90 dánir, að því er
eg frekast veit. Hinir 60 eða færri,
sena að líkindum eru enn á lífi, eru
ýnaist hrum eða blind gamalmenni,
sem eðlilega hafa litla löngun eða
kjark til ritstarfa. Aðrir voru dægur-
flugur, sem lögðu af mörkum eina
eða fleiri vísur eða greinarstúf, og
hurfu svo út í bláinn. Ljóðskáldin
eru enn flest, en fækkar þó óðum.
Söguhöfundarnir eru víst flestir
horfnir af sviðinu, og svona mætti
fengi halda áfram.
Nú mætti kannske spyrja: Hvað er
a móti þýðingum — önnur íslenzk
rit eru allflest full af þýðingum og
Þyífast víst vel? En hér hagar öðru
Vlsi tú, því velflestir lesa og skilja
^nsku, og um þýðingar úr öðrum
Ungum yrði vart að ræða. Svo hefir
það verið markmið okkar, sem með
ritstjórnina hafa farið, að hafa inni-
hald ritsins frumsamið — og sem
mest eftir Vestur-íslendinga, ef
mögulegt var. Þýðingar eru oft
skemmtilegar; en þær mundu ekki
svara tilgangi ritsins og félagsins,
sem sé: að glæða þekkinguna á ís-
lenzku máli og menningu og bók-
menntum að fornu og nýju.
Eina undantekningin er ljóð. En
þau eru, þegar bezt lætur, fagur-
fræðileg og því síður bundin við
stefnur og þjóðerni. Þar að auki eru
þau í raun og veru aldrei reglulegar
þýðingar — í líkingu við sundur-
laust mál. Efnið er að jafnaði það
sama, en stundum er jafnvel ekki
kveðandi eða hætti fylgt; enda bera
þau tíðum sterkari einkenni eða blæ
þýðanda en frumhöfundar.
Þegar sú vafasama ákvörðun var
gerð, að hafa ritið á tveimur tung-
um, bættust því að vísu nýir rithöf-
undar, þótt það væri ekki upphaflegi
tilgangurinn; en ekki hafa því aukizt
vinsældir við það.
Nei, háttatími er enn ekki kominn.
Alíslenzkt rit getur haldið áfram enn
um langan tíma, ef áhuginn ekki
slokknar, og hann er enn vakandi.
Sýnir það ekki sízt óánægjan, sem
andaði úr öllum áttum, þegar ís-
lenzka blaðið hér varð, fyrir óvið-
ráðanlegar ástæður, að grípa til ensk-
unnar.
Við bíðum og sjáum hvað setur.
Gísli Jónsson.