Morgunblaðið - 20.12.1977, Blaðsíða 19

19
MoRGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER 1977
Af bátabylgiunni
GHÉTAR H. KRISTJÓNSSON
Grétar Kristjónsson:
VONARBL0M.
94 bls. Rifi. 1977.
Þetta er kvæðabók. Um höfund-
inn er sagt aftan á kápu: »Lengst
af hefur hann stundað sjó-
mennsku. Snemma byrjaði hann
að yrkja og hefur sagt frá því að
ljóðin verði til löngu áður en hin
eiginlega yrking fer fram. Ljóð
hans bera sterkan keim af því
umhverfi, sem hann hefur alist
upp í.« Þessi auglýsing er að mínu
viti sönn. Við lestur ljóðanna
sannfærist maður um að sá, sem
orti, er handgenginn kveóskap.
Þetta eru ljóð sprottin upp úr
heitu tilfinningalifi en slík verk
eru oft lengi að brjótast um í huga
skálds áður en þau leita útrásar.
Sjómennskan leynir sér ekki
heldur; tilbreytingaríkt, en að
sumu leyti stefnulaust líf sjó-
mannsins er Grétari ofarlega í
huga. »Særokið fýkur um sollinn
mar/ sést ekki himinninn,« segir
t.d. í kvæðinu Sjófíflasögur.
BóKmenntlr
eftir ERLEND
JÓNSSON
Já, himinninn eftir á að hyggja
— hann er líka með í kvæðum
Grétars, bæði í náttúrl/gum og
trúarlegum skilningi. Heit trúar-
tilfinning kemur fram í mörgum
kvæðunum og sum eru beinlfnis
trúarlegs eðlis, t.d. Bæn, Sálmur
og Jólanótt. Það er geðríki í þess-
um ljóðum; Grétar trúir á skapar-
ann og treystir handleiðslu hans
en getur þó, eins og Bólu-
Hjálmari forðum, orðið svo heitt í
hamsi að hann ögri honum.
Þetta er mestallt hefðbundinn
skáldskapur, Grétar má háfa lært
Líf í heitu landi
Tansanfa
Höfundur: Kristín H. Tryggva-
dóttir
Prentun: Litbrá-offset
Band: Bókfell hf
(Jtgáfa: Rfkisútgáfa námsbóka
Höfundur vann þetta verk í
samráði við starfshóp um samfé-
lagsfræði á vegum menntamála-
ráðuneytisins, skólarannsókna-
deildar. Það læðist að mér sá
grunur, að hefði ég fengið slika
bók í hendur, þegar ég var strák-
ur, þá hefði áhugi minn á landa-
fræði vaknað. Ég var alltaf að
glíma við ársprænur og landa-
mærij landamæri sem breyttust
hraðar en ég gat numið. Landa-
fræði var því ekki fyrir mig, hún
svaraði fáum spurnum er mér
þóttu merkilegar.
En sleppum því. Þökk mín fyrir
ágætis bók er djúp. Vonandi verð-
ur hér framhald á.
af öllum gömlu meisturunum;
engum tilteknum sérstaklega. Að
visu bregður fyrir einu og einu
ljóði sem sýnir að Grétar hefur
líka haft veður af nútímaljóðlist,
en það gamla situr fastar i hon-
um. Grétar er eðlilega náttúrlega
hagmælskur en vissulega óbeisl-
aður. Einfaldar einkunnir eins
og: vel ort eða illa ort — eiga því
ekki við sem lýsingar á þessum
Ijóðum. Þetta er kveðskapur fyrir
bátabylgju fremur en handa
hundrað prósent fagurkerum. Þá
á ég við að Grétar talar hreint út
en klæðir ekki mál sitt í neinn
silfurpappír. Margt er þarna
hnökrótt.
Þar sem jól eru i nánd — og
einnig til að sýna hvernig Grétar
yrkir, tek ég hér upp fyrsta erindi
af þrem í áðurnefndu kvæði hans,
Jólanótt:
He.vrlr þú hve allt er orOið
undarlega hljótt.
St jörnuhiminn strjálu tjósi
stafar þessa nótt.
Bárurnar við björR og hleina
bylgjast þýtt o« rótt.
Stundum viðhefur Grétar lík-
ingar úr sjómannamáli eins og í
tveggja vísna kvæði sem hann
nefnir Lækning á alkohólisma.
Fyrra erindið er svona:
Vonarblóm
Efert þú Iftill
utanveltusnáði
ok ert með sjálfan þi«
f vandræðum
og Bakkus kónt;ur hefur þ.«
að háði,
þá hef ét; hérna ráð að
þenkjaum:
»Þá biddu þann sem ræður
Iök ok láði
»K látt'ann takastjórn á
dallinum.«
Af ljóðum Grétars er saltur
keimur. Tilburðir hans sem
skálds eru stundum klaufalegir.
En það er eitthvað ósvikið, ekta, í
kveðskap hans, eitthvað sem talar
beint, krókalaust, hreinskilnis-
lega og tæpitungulaust til lesand-
ans. Eitthvað sem reynir ekki að
sýnast meira en það er.
F.rlendur Jónsson
Mótmæla
úrskurði
yfirnefndar
FUNDUR var haldinn 11. desem-
ber s.l. í Búnaðarféiagi Mýrar-
hrepps, þar sem til umræðu voru
þau vandamál sem nú eru uppi f
landbúnaðinum og nýafstaðinn
aukafundur Stéttasambands
bænda.
Á fundinum voru nokkrar
ályktanir gerðar og var m.a. mót-
mælt úrskurði yfirnefndar á verð-
lagsgrundvelli landbúnaðarurða,
sem er ákvarðaður mun lægri en
sá er stéttarsambandið taldi lág-
marks grundvöll þurfa að vera til,
að bændur næðu tekjum eins og
þeim er miðað er við svonefndu
viðmiðunarstéttir. Sérstaklega
kom fram mikil óánægja með
fjármagnslið- og vaxtakostnað
grundvallarins. Þá vakti fundur-
inn athygli á því er þeir telja
lögbrot þegar laun bændakvenna
eru ákveðin mun lægri en kaup
bænda.
Þl Al'GLYSIR LM ALLT t.AXD ÞEGAR
ÞL ALGLÝSIR I MORGLNBLAÐINL
Geróu kröfur
og pú velur
Philishave
Bókmenntlr
eftir SIGÚRÐ HAUK
GUÐJÓNSSON
Þessi bók er listavel gerð, og
höfundi og liði hans hefir tekizt
að gera efnið forvitnilegt. Þú
kynnist landi, dýrum og þjóð, lær-
ir um störf og leiki, og þér er
boðið inn í heim þjóðsagna. Allt
er þetta tengt i eina heild, og
borið saman við þann heim er við
þekkjum. Sumum köflum bókar-
innar er ætlað að verða til með
aðstoð lesandans, honum eru
sýndar myndir, og síðan á hann að
draga ályktanir af þeim. Og hér er
ég kominn að þvi er mér finnst
skorta. Ég hefði kosið að bókin
væri gegnumslegin, auðar síður
fyrir svör lesandans. Ég hefði líka
kosið að sjá, í slíkri bók, eitthvað
rætt um rót lista, menningar og
athafnalífs, það er trú þjóðarinn-
ar. Sú tíð er liðin, að nemendur
verði blekktir til þeirrar trúar, að
þetta séu gjafir einhverra stjórn-
málagarpa, hagsmunahópa, þeir
eru orðnir það þroskaðir að skilja
að framtíð þjóða er í brjóstum
þegnanna falin. Misskilji nú eng-
inn, að bókin haldi slíkum firrum
fram, en þögn hennar um þennan
þátt gæti leitt starblind nátttröll,
innan kennarastéttarinnar, til
slíkra blekkinga.
Hleösluvél með stillanlegri
rakdýpt. Á einni hleðslu
tryggir þessi Philishave 90-
Super
,Þer
Philishave — nafnið táknar
heimsfrægt rakhnífakerfi. Þrjá
hringlaga,fljótandi rakhausa.
Þrisvar sinnum tólf fljótvirka
hnífa.sem tryggja fljótan, þægilegan
og snyrtilegan rakstur. Þrisvar sinn
níutíu raufar,
sem grípa bæði
löngogstutt h
í sömu stroku.
Er ekkikominn
tími til,aðþú
tryggir þérsvo
frábæra
Philishave 90-Super 12,hetur
stillanlega rakdýpt, sem
hentar hverri skeggrót.
Vegnahinna nýju 36 hnifa,
rakar hún hraðar og þægi-
legar. Níu dýptarstillingar
auka enn á þægindin.
Bartskerinn er til snyrtingar
á skeggtoppum og börtum.
Þægilegur rofi og auðvitað
gormasnúra. Vönduð gjafaaskja
(HP 1121).
rakstur í tvær
vikur. Níu dýptarstillingar
og ein þeirra hentar þér
örugglega.Teljari sýnir hve
oft vélin hefur verið notuð
frá síðustu hleðslu. Bart-
skeri og gormasnúra
og í fallegri gjafaöskju
(HP 1308)
Philishave 90-Superl2.
Hraður og mjúkur rakstur,
árangur 36 hnifa kerfisins.
Rennileg vél sem fer vel í
hendi. Bartskeri og
gormasnúra og í
fallegri gjafaöskju
(HP1126).
Rafhlöðuvél.
Tilvalin í ferðalög,
í bátinn, bílnum,
og hjólhýsinu.
Viðurkenndir
rakstrareiginleikar.
Fórar rafhlöður,
tryggjafjölmarga
hraða og þægilega
rakstra. í þægilegri
ferðaöskju (HP 1207
Philips kann
tökin á tækninni.
Nýja Philishave 90-Super 12
3x12 hnífa kerfið.
PHILIPS
FuIIkomin þjónusta
tryggir yðar hag.