Sunnudagsblaðið - 24.12.1959, Qupperneq 37

— Ef þig iangar ekki til að
fylgjast með náminu í dag,
væri kannske bezt að þú tækir
þér frí og færir heim?
— Nei, ég vil vera hérna.
— Allt lagi, en þá verður
þú líka að gæta þess, að trufla
ekki hin börnin við kennsl-
una. Enda er afskaplega gam-
an að læra um allar þær dá-
semdir, sem gerast úti í nátt-
úrunni.
Kennarinn snýr sér aftur að
veggtöflunni og nemandi sá,
sem ekki hafði fylgzt með,
reynir að safna nýjum áhuga
fyrir leyndardómum skordýra
lífsins.
En skólapiltur frá þeim
,,gömlu og góðu dögum“ rek-
ur ósjálfrátt upp stór augu.
Ja, það hefði átt að lofa okk-
ur að velja um, hvort við fengj
um leyfi úr skóla eða yrðum
að hlusta á útskýringar um líf
mauranna! Við hefðum áreið-
anlega kosið frels ð og flykkzt
út úr dyrunum. En það, sem
okkur hafði verið gert að velja
um, var líka allt öðruvísi.
Annaðhvort urðum við þá að
sitja réttir í sætum okkar, eða
okkur var refsað með því að
dúsa inni í aukatíma, eftir að
aðrir voru farnr og gangar all
ir auðir og tómir að öðru en
þefi af ryki og rennvotum
fatnaði, Við urðum meira að
segja að sitja með lokaðan
munn, en augu og eyru því
betur opin.
En tímarnir breytast, —
einnig að því er skólahald
varðar. Og skóli sá, er við
heimsækjum nú, hefur ef til
vill fjarlægzt hið gamla
kennsluform mest allra skóla.
En það er Bernadotteskólinn
í Hellerup, sem nú hefur lokið
10 ára starfsemi. Hann er
frjáls skóli, — einkastofnun
með ríkisstyrk — og frelsið er
aðalhyrningarsteinninn í öllu
fy»’irkomulagi hans.
Skóli þessi varð eiginlega til
fyrir áhrif af styrjöldinni. Það
var skoðun ýmissa, að frekari
styrjöldum yrði afstýrt, ef
börn og unglingar um heim
allan fengju færi á að kynn-
ast og öðlast gagnkvæman
skilning. Að þessu er meðal
annars stefnt með því að láta
börnin læra ensku í lægri
bekkjunum.
Bernadotteskólinn er full-
komlega samskóli og hefur
allt frá byrjun tekið upp ýms-
ar róttaekar breytingar, sem í
sívaxandi mæli hafa verið inn
leiddar í skóla ríkisins eftir á.
Engin próf eiga sér stað og
börnin fá að lifa saman, leika
sér og þroskast saman, án þess
vottur af óheilbrigðri keppni
trani þeim fram, frekar en
gáfur og önnur efni standa til.
Bæði kennslutæknin og
skólalífið í heild er haft með
þeim hætti, að það hvetii til
samstarfs, bræðralags og jafn
réttis. Og það sem meira er:
jafnréttið nær einnig til barn
anna í framkvæmd. Komi upp
mi°klíð í einh'ærium békk, er
h^ldínn deildarfundur og
börnin eiga hlut að bví siálf,
að greiða úr vandamál'nu.
Einn dasinn kom kennarinn
of seint tíl bekkiar síns. vegna
b°rc; að bifhjól hans bilaði á
leiðinni. Þegar hann kom,
voru börnin siálf bvrjuð á
kennslustundinni, útaf fvrir
sig.
Fvrsti skólastjórinn. G. J.
Alvin, var þeirrar skoðunar,
að agaskorti í skólum yrði
ekki afstýrt með strangari
aga Hann tók upp þveröfuga
stefnu. Það var á ábyrgð
barnanna sjálfra, hvort þau
fylgdust með kennslunni eða
ekki. Þau mega tala saman i
kennslustundunum, ef það
truflar ekki önnur börn. og
bau mega þúa kennara sína
hispurslaust, en slíkt við-
pencrst sinars naumast í Dan-
mörku. Engum kemur til hug
ar að heimta bað af fudorðnu
fólki. að bað sitii grafkvrrt í
sex stundir á dag. með beinu
baki. Hvers vesna á þá að
krefiast bess af börnum?
Tíu ára starfsemi Berna-
dottskólans hefur leitt í Ijós,
að hugmyndir þær, sem þar
hafa verið upp teknar, hafa
hagnýtt gildi. Börnin hafa
lært að sýna sig verðug þeirr-
ar ábyrgðar, sem lögð hefur
verið þeim á herðar og láta
hana þroska sig. Það er minna
um hróp og háreysti hér en í
öðrum skólum. Börnin flýta
sér ekkert út í frímínútunum
og mannt koma þau fyrir sjón
ir sem hreinskilin, frjálsleg
og prúð ungmenni.
En læra þá börnin nokkuð
í slíkum skóla? Já, — þau
hafa verið látin þreyta próf-
raunir í almennum lands-
prófum, og frammistaða
þeirra hefur orðið nokkuð
fyrir ofan meðallag yfir allt
landið í heild. Börnin elska
þenna skóla sinn, enda segir
það sig sjálft. Á tíu ára af-
mæli skólans stofnuðu þakklát
ir aðstandendur barnanna for
eldrafélag, sem ætlað er að
styðja skólann fjárhagslega,
þannig að unnt verði að út-
vega allmörgum börnum ó-
keypis skólavist, og um þau
sæti verður áreiðanlega rifizt.
Þetta félag er afmælisgjöf
foreldranna til skólans.
Bernadofteskólinn í Hellerup í Danmörku er
með falsvert ólíku sniði því er barnaskólar
almennt gerast. Þar þúa krakkarnir kenn-
arana og enska er t. d. kennd í lægri bekkj-
unum. Myndir þær, sem fylgja þessu grein-
arkorn lýsa vel andblæ skólans.
Sunnudagsblaðið 35