Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.1998, Side 345

Mælingar og skráning á niðurslætti eldinga til jarðar 343
Einstök veður
Á þeim tíma sem mælikerfið hefur verið í gangi hefur það skilað upplýsingum um allmörg
eldingaveður. Hér á eftir eru tilfærð tvö dæmi, annars vegar um vetrareldingar og hins vegar
um sumareldingar.
Eldingaveður 11.-12. desember 1997: Eldinga-
veður voru nokkuð tíð í desembermánuði 1997
og allmargir samtímaatburðir skráðir. Flestar
þessara eldinga voru mældar af öllum fjórum
stöðvum. Þann 11. desember voru fimm eldingar
skráðar kl. 11:34-17:22 og þ. 12. voru 19 eld-
ingar skráðar kl. 01:36-09:58. Flestar voru þessar
eldingar í hafi SA af landinu og fylgdu hitaskil-
um sem komu úr suðri. Niðurstöður mælinga eru
sýndar á mynd 5.
Athyglisverðasti atburðurinn varð 11. desem-
ber kl. 17:22. Þá mældist elding frá Reykjavík,
Hnausum og Ásgarði og var reiknuð staðsetning
64,20°N og 21,48°V. Áætlaður straumstyrkur er
110 kA og er þessi elding jákvæð. Á sama tíma
sló út raflínunni Korpa 2, sem liggur um Mos-
fellsdal, og reyndust þrír staurar skemmdir. Mið-
staurinn (nr. 71 í línunni) var nokkru síðar stað-
settur með GPS-mælingu og reyndist vera á
64,16878°N og 21,39427°V. Þetta er f fyrsta sinn
sem mældur samtímaatburður er staðfestur af
ummerkjum á vettvangi og nákvæmri stað-
setningu með GPS-tækjum. Ekki má þó draga of
sterkar ályktanir af þessu um nákvæmni kerfisins, til þess þarf mun fleiri staðfestar mæl-
ingar. Slíkar mælingar munu væntanlega gera nauðsynlegar stefnuleiðréttingar á merkjum
frá loftnetum útstöðvanna mögulegar í framtíðinni. Á sama hátt verður að taka með nokk-
urri varúð straumstyrknum 110 kA, sem mældist í þessari eldingu. Fleiri mælingar þarf til
að meta nákvæmni straummælinganna sem byggja m.a. á reiknaðri fjarlægð milli viðkom-
andi mælistöðvar og þess staðar þar sem eldingunni slær niður.
Mynd 5
ber 1997.
Eldingaveðrið 11.-12. desem-
Eldingaveður 29. júlí 1998: Nokkuð var um eldingar í júlí 1998 eins og í sama mánuði árið
áður en júlí virðist vera virkasti sumarmánuðurinn hvað fiölda mældra eldinga varðar eins
og mynd 2 ber með sér. Eldingar mældust 13. júlí og bárust fregnir af því að elding hefði
kveikt í gróðri við bæinn Hjarðarland í Biskupstungum. Daginn eftir, þann 14. júlí, mældust
17 eldingar á tímabilinu frá 13:15 til 18:10 og dreifðust þær víða um láglendið sunnanlands
þar sem mikið hitauppstreymi var.
Hitauppstreymi orsakaði einnig eldingaveður þ. 29. júlí en á mun takmarkaðra svæði. Þá
mældust 15 eldingar á þremur tímum milli kl. 13:00 og 16:00 í Þingvallasveit og Ölfusi.
Þessar eldingar voru mældar af öllum fjórum mælistöðvunum og eru þær sýndar á mynd 6.
Fjórar þessara eldinga voru jákvæðar en 11 neikvæðar, en í veðrinu þann 14. júlí voru nei-