Neytendablaðið - 01.04.1989, Blaðsíða 4

PISTILL
KOMA ÖLLUM TIL GÓÐA
Ínágrannalöndum okkar gera neytendasamtök og stofnanir
reglulegar gæöakannanir á neysluvarningi, svo sem heim-
ilistækjum, matvörum og fleiru. Þessar gæöakannanir
gegna mikilvægu hlutverki viö aö upplýsa neytendur þegar velja
skal t.d. þvottavél, ryksugueöamyndbandstæki. Þaðgeturverið
erfitt fyrir neytandann aö velja í okkar margflókna neyslusamfé-
lagi og því auðvelda gæðakannanir valið.
Enslíkarkannanirgegnaekkisíöurmikilvægu hlutverki viðað
auka gæði þeirrar vöru sem í boði er. Ef fylgst er náið með gæð-
unum og niðurstöður birtar opinberlega, knýr það framleiðendur
til að framleiða eins góða vöru og mögulegt er. Enginn vill láta
koma fram opinberlega að varan hans sé lélegri en keppinaut-
anna.
Innlendar gæðakannanir
Á umliðnum árum hafa Neytendasamtökin gert fáar gæöa-
kannanir. Ástæðan er fyrst og fremst sú að slíkar kannanir eru
mjög kostnaðarsamar og samtökin hafa ekki haft bolmagn til að
gera þær í þeim mæli sem æskilegt er.
Þær kannanir sem Neytendasamtökin hafa gert, sýna þó
sannleiksgildi orðanna í upphafi. Fyrir nokkrum árum gerðu
samtökin könnun á gæðum endurskinsmerkja. í Ijós kom að
aðeins eitt af fjórtán endurskinsmerkjum gaf það endurskin sem
að lágmarki var hægt að fallast á. Þetta varð til þess að þau
endurskinsmerki sem óhæf reyndust voru tekin út af markaðn-
um og önnur betri komu í staðinn.
Flestum er í fersku minni gerlakönnun sem Neytendasamtök-
in gerðu fyrr á þessu ári á nautahakki og kjötfarsi. í Ijós kom að
í sumum tilvikum var verið að selja neytendum ósöluhæfa vöru.
Gæðakönnun sem þessi knýr að sjálfsögðu framleiðendur og
seljendur til meiri vöruvöndunar og eykur hreinlæti hjá þessum
aðilum.
í lok síðasta árs birti Verðlagsstofnun niöurstöður úr gæöa-
könnun á nautahakki og skinku. í Ijós kom að lítið samræmi var
á milli verðs og gæða, dýrasta varan var ekki endilega sú besta
að gæðum, fremur en að sú ódýrasta væri sú lakasta. Það er
hins vegar Ijóst að ef reglulega væri fylgst með gæðum og niður-
stöður birtar, yrðu framleiðendur að verðleggja sína vöru í sam-
ræmi við gæðin. Neytendur gætu því betur treyst því sem á
verðmiðanum stæði.
4
Gæðakannanir hafa þjóðhagslegt gildi
Á undanförnum árum hefur orðið ánægjuleg breyting hjá
íslenskum neytendum. Neytendavitund hefur aukist og gerðar
eru meiri kröfur. Þetta hefur m.a. orðið til þess að mun fleiri hafa
gengið til liðs við Neytendasamtökin og þannig hefur félagatalan
rúmlega tvöfaldast á rúmu ári.
Það er mikilvægt að nýta þá fjármuni sem koma í auknum
félagsgjöldum, í verkefni sem koma neytendum að sem mestu
gagni. Flér hljóta gæðakannanir að vera ofarlega á blaði.
Um leið hljóta neytendur að krefjast þess að stjórnvöld styðji
við bakið á þeim í þessari viðleitni, enda er Ijóst að stjórnvöld
hafa ekki síður hagsmuna að gæta en hinn almenni neytandi.
Flversu mikið sparar ekki þjóðarbúið á því að þær vörur sem í
boði er séu góðar og endist sem lengst? Oft kemur fram hve
óhagstæður viðskiptajöfnuður okkar er við útlönd. Með gæða
könnunum getum við útilokað innflutning á lélegum erlendum
vörum og knúið fram aukin gæði á þeim vörum sem við framleið-
um hér heima. Þar með gerum við þær þetur samkeppnishæfar
í öðrum löndum.
Það er því Ijóst að að gæðakannanir koma ekki aðeins hinum
einstaka neytandatil góða, heldur þjóðfélaginu í heild.
Jóharmes Gunnarsson
formaður Neytendasamtakanna