blaðið - 28.12.2005, Blaðsíða 14

blaðið=
mam
■■■
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Karl Garðarsson.
KJARADÓMI „LEIÐBEINT“
Rétt fyrir jól sendi formaður Kjaradóms forsætisráðherra bréf þar sem
hann rökstuddi úrskurð dómsins um laun alþingismanna og embættis-
manna. Það má meira að segja taka undir að það sjónarmið Kjaradóms,
að þeir, sem hann úrskurði laun, hafi ekki samningsrétt um kjör sín og
því sé það beinlínis lögbundin skylda Kjaradóms að gæta að því að á
þessa aðila sé ekki hallað. Eins má færa fyrir því rök að það skipti máli
að laun æðstu ráðamenn séu í einhverjum takt við það sem gerist meðal
æðstu stjórnenda í einkageiranum svo hann sogi ekki til sín alla bestu
syni og dætur þjóðarinnar, en til starfa fyrir almenning fáist aðeins
meðalskussar eða valdafíklar. Þá má minna á það sjónarmið að þeir,
sem standa við stjórnvölinn, þurfi að vera vel haldnir í launum, þó ekki
væri nema til þess að minnka hættuna á því að þeir geti orðið öðrum
háðir fjárhagslega.
Launaþróun er viðkvæmt mál á íslandi, þar sem návígið kallar á frekari
samanburð en ella, og við þekkjum hvernig launaskrið getur farið af
stað eins og hendi sé veifað og verðbólgan siglir beint í kjölfarið, öllum
til skaða. Stjórnmálamenn leggja enda flestir áherslu á að varðveita
þurfi stöðugleika efnahagslífsins, meðal annars með varfærni í samn-
ingum um kaup og kjör.
1 gær greindi Halldór Ásgrímsson, forsætisráðherra, frá þvi að hann
hefði svarað bréfi formanns Kjaradóms, þar sem þess var farið á leit að
dómurinn endurskoðaði úrskurð sinn um laun þjóðkjörinna fulltrúa.
Er ekki allt í lagi? Kjaradómur fékk þetta óöfundsverða hlutverk af því
að stjórnmálamenn vildu ekki lengur véla um eigið kaup. Síðan gerist
eitthvað og þá sendir ráðherra leiðbeiningu til dómsins!
Hvar eru hinar hástemmdu yfirlýsingar um aðgreiningu valdsins? Ef
stjórnmálamenn vilja af einhverjum ástæðum fara að krukka í eigin
laun aftur eiga þeir einfaldlega að gera það með lögum og þá vita allir
hvar ábyrgðin liggur. Síðasti ráðherra til þess að reyna að „leiðbeina"
dómendum með þessum hætti var framsóknarmaðurinn Jónas Jónsson
frá Hriflu. Hefur pólitískur arftaki hans ekkert lært á þeim 73 árum,
sem síðan eru liðin?
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingan Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á f réttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 5103711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaösins. Dreifing: íslandspóstur.
14 I ÁLIT
MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 2005 i blaöið
W -A«T/tKK-.-
og <]leíile<)a háiíé.
Milljón er markmiðið
Maður les þær fregnir að innan
skamms verði íslendingar orðnir
300.000 og manni finnst nú heldur
til um það, þó ísland komist nú ekki
úr hópi dvergríkja fyrir það eitt. Það
þarf meira til.
Þjóðin verður sumsé ámóta fjöl-
menn og íbúar Coventry á Englandi.
Það er kannski ekki alveg forsíðuefni
stórblaða heims og samanburður-
inn tæpast til þess falllinn að blása
mönnum kapp i kinn. En af því að
ég hef komið til Coventry (fyrir mis-
skilning raunar) þá veit ég sem er, að
ekki er allt sem sýnist þegar litið er á
hráar tölurnar.
Af því að íslendingar hafa kosið að
vera sjálfstæð þjóð í eigin ríki, lítum
á íslenska menningu sem einstakt
fyrirbæri og erum aukin heldur með
mikilmennskubrjálæði.semerknúið
áfram af réttmætri minnimáttar-
kennd, þá er bragurinn hér engan
veginn eins og í Coventry. Okkur
finnst sjálfsagt að hér ríki öflug sam-
keppni fjölmiðla, stjórnmálamenn
kýta um það hvort óperan eigi að
vera í höfuðstaðnum eða Kópavogi
og við erum engu deigari en áður
við að metast við umheiminn um
hverjir séu bestir í heimi, að tilliti
teknu til höfðatölu vitaskuld.
Það má brosa að þessu, en svei
mér ef ég held ekki að þetta sé holl
afstaða, svona almennt og yfirleitt.
Við erum hæfilega upptekin af stöðu
okkar 1 heiminum: okkar íslendinga
og hvers og eins.
Kostnaðurinn
En þetta kostar og maður borgar
það nú ekki allt með jafnglöðu geði.
Ég þarf ekkert sendiráð í Mapútó
og enn síður f Helsinki. Mér skilst
að efasemdir um Sinfóníuna hafi
aukist síðustu daga og hvað má þá
segja um annað tildur í kringum for-
setaembættið? En maður borgar nú
samt frekar en að fara út og hlaða
götuvígi, eins og tíðkast f Frakk-
Andrés Magnússon
landi af minnsta tilefni.
Að hluta til er það vegna þess að
við getum leyft okkur talsverðan
munað. Menn geta deilt um skipt-
ingu kökunnar þar til þeir blána upp,
en hitt liggur fyrir að íslenska þjóðar-
kakan hefur aldrei verið stærri.
En um leið og íslendingar hafa
auðgast hratt og örugglega höfum
líka notið annars, en það er íslenska
lífeyriskerfið, sem stendur ólíkt
traustari fótum en flestir grannar
okkar þekkja og kunna að súpa
seyðið af fyrr en varir. Um leið hafa
lífeyrissjóðirnir verið bakhjarlar
útrásarinnar, sem mest er um rætt,
og getur auðgað ísland enn frekar,
þó þeir aurar skili sér raunar misvel
til baka inn í landið.
Frekari fjölgun
I þessu samhengi skiptir máli að
Islendingum er enn að fjölga. Þegar
litið er til hagtalna á meginlandi
Evrópu sést nefnilega fljótt að meiri-
hluti þeirra ber dauðann í sér. I orðs-
ins fyllstu merkingu. Þar hefur þró-
unin nefnilega verið sú að færri og
færri eignast færri og færri börn. I
Þýskalandi horfa menn t.d. fram á
það að innan 30 ára verði meirihluti
landsmanna yfir fimmtugu. Það
segir sig sjálft að slíkt þjóðfélag er
ekki til stórræða líklegt. Þegar við
það bætist lífeyriskerfi þar sem vinn-
andi fólk dagsins er að borga lífeyri
fyrir gamalmenni dagsins er ekki á
góðu von. Þegar fram í sækir verður
hver vinnandi maður með hátt í tvo
aldraða á sínu framfæri í gegnum
lífeyrissjóðakerfið.
Vonandi fara Islendingar ekki
svipaða leið, þó ýmsar blikur séu
raunar á lofti í mannfjöldaspám.
Þess vegna skiptir miklu máli að
Islendingar hafi frelsi og svigrúm til
þess að auðgast frekar. Bæði til þess
að fólk sé bjartsýnna á framtíðina
og að Island sé eftirsóknarvert fyrir
dugmikla nýja íslendinga. Því skal
skorað á lesendur að láta sitt ekki
eftir liggja við að koma íslendingum
yfir milljón sem fyrst. Væri það ekki
ærlegt áramótaheit fyrir þessa frjóu
þjóð?
Höfundur er blaðamaður,
Klippt & skorið
rorsíðufrétt Fréttablaðsins í gær vakti
nokkra athygli, ekki beinlínis vegna
efnis hennar, heldur ____________
fremurvegna þess að hún skyldi
vera forsíðufrétt. Þar sagði frá
framboði Óskars Bergssonar
í komandi prófkjöri framsókn-
armanna í Reykjavík, en hann
hyggst biðja um 1. sætið líkt og þau Anna
Kristinsdóttir, borgarfulltrúi R-listans, og
Björn Ingi Hrafnsson, aðstoðarmaður Hall-
dórs Ásgrímssonar, forsætisráðherra. Fáum
dylst að Björn Ingi nýtur mikils byrs þessa
dagana og hefur stuðning langt út fyrir raðir
Framsóknarflokksins, en Óskar er f besta falli
aukaleikari í þeim þunga róðri, sem bíðurfram-
sóknarmanna í borginni. (heita pottinum í gær
varað vonum spurt hvað hafi ráðið þessum upp-
slætti Fréttablaðsins og voru menn helst á því
að óskar hlyti að eiga náfrænku á ritstjórninni.
mm
0
3
ssur Skarphéðinsson, ofurblogg-
| ari, slær nýtt met í skrifum sínum
á jóladag en þá skrifar
hann um viðburði dagsins frá
morgunkaffi fram á nótt. Þessi
ógnar langa leiðarbókarfærsla
er í senn hversdagsleg og há-
tíðleg, skáldleg og skýrslukennd og líður
Ijúflega áfram eins og tíminn gerir á jóladag.
Össur fjallar um persónulega hluti í bland við
pólitík og er bæði heimspekilegur og heim-
ilislegur, en fallegastar eru lýsingarnar af
því þegar bonus pater lítur inn til telpnanna
sinna, sofandi í morgunsárið. En heimilisföð-
urinn grunar þó, að ekki sé allt með felldu um
kvöldmatarleytið:
„Kvenleggur Vesturgötuklansins kom á
klipptogskorid@vbl.is
heimavígstöövarnar um hálfátta. Þáloksins
borðuðum við möndlugrautinn. Það kom
mér ekki fullkomlega á óvart að Ingveldur
Esperansa fékk hana. Dr. Arný gætir varla
meðalhófs varðandi möndluna þegar haft er
I huga að húsbóndinn á heimilinu hefur ekki
fengið möndluna í ellefu ár. Enþáber þess að
geta að doktorinn og félagsmálaráðherrann
eru þremenningar."
K'
!
lippari lesað Arnold Schwarzeneg-
ger, ríkisstjóri í Kaliforníu, séfallinn
I í ónáð í fæðingarborg
sinni Linz í Austurríki vegna þess
að Schwarzenegger varð ekki við
áskorunum um að náða dæmdan
morðingja. En þó þeir skammist
sín fyrir Schwarzenegger má enn finna borgir í
Austurríki þar sem Hitler er heiðursborgari!