blaðið - 25.03.2006, Side 23

blaðið - 25.03.2006, Side 23
blaðiö LAUGARDAGUR 25. MARS 2006 99.......................................... Þetta var nú svolítið kómísktþví annarsvegar áttu frásagnir okkar að staðfesta hversu skelfilegt ástand væri þarna megin tjalds, því við vorum mjög gagnrýnir á margt, og að hinu leytinu var málið sett upp þannig að verið væri að ala þarna upp fimmtu herdeild einhverskonar. Þetta var ekki mjög sannfærandi og rímaði illa saman. Það sem olli því að ég dró mig ekki fyrr í hlé var óvissa um málefnalega stöðu í Alþýðubandalaginu og tog- streita um hvort efna ætti til samlags flokka sem varð ofan á með Samfylk- ingunni 1998. Ég var andvígur því að leggja niður Alþýðubandalagið sem stjórnmálaflokk og fara í þetta sam- krull með mjög óskýrum málefna- legum áherslum. Það má kannski segja að það hafi verið þrennt sem einkum skildi á milli. I fyrsta lagi umhverfismálin, mér leist ekki á að þau fengju þann sess sem ég taldi nauðsynlegan. í öðru lagi viðhorfin til Evrópusambandsins. Mér tel ekki að íslendingar eigi þangað erindi og ég var andvígur samningnum um Evrópska efnahagssvæðið á sinum tíma, ekki síst vegna þess að ég skynj- aði að nota ætti hann sem áfanga á leið inn í Evrópusambandið eins og berlega hefur komið í ljós hjá Sam- fylkingunni. í þriðja lagi var það afstaðan gagnvart erlendu herliði í landinu. Samfylkingin hefur þar eins og víðar talað tungum tveim og innan hennar eru mismunandi við- horf og stefnan afar óskýr. Þú hefur vœntanlega glaðstyfir til- kynningu um brotthvarfi hersins á dögunum? Það var mat okkar margra að það væri ekki vörn heldur hætta fyrir þjóðina að hafa herlið Bandaríkj- anna hér. Ég er alveg sannfærður um það sjálfur að öryggi okkar hefði verið mikið betur borgið án hersetu í kalda stríðinu. Hvað sérðufyrirþér íframtíðinni? Við þurfum enga hervernd hér. Ég vil sjá uppbyggingu sem við ráðum sjálfir og með samkomulagi við grannþjóðir eftir atvikum um borgaralegar varnir. Við þurfum að gæta efnahagslögsögunnar, búa okkur undir björgunarstarfsemi og viðbrögð gagnvart náttúruvá og hryðjuverkum. Telur þú íslendingum stafa ógn af hryðjuverkum? Ég útiloka það ekki en ég tel ekki að það sér stórvægileg ógn fyrir Is- land miðað við ýmsar aðra þjóðir. En það þýðir líka að við verðum að staðsetja okkur skynsamlega í al- þjóðamálum. Hún er að hrynja þessi spilaborg hjá Bandaríkjamönnum og það er farið að bera á því að menn tali upphátt um það að írökum sé lík- lega verr komið núna en undir stjórn harðstjórans Saddams. Þessi barna- skapur að ætla að planta lýðræði líkt og að skipta um forrit, ekki ósvipað og þegar Islendingar tóku kristna trú, hann gengur ekki upp. Endalok siðmenningar Má ekki segja að œvistarfþitt hafi verið í umhverfisvernd? Ég hef verið gríðarlega samofinn þeim málum. Stjórnmálin og um- hverfisvernd hafa alltaf verið sam- þætt í mínum huga. Þessar áherslur sem við lögðum á áttunda ára- tugnum í stefnumörkun um íslenska orkustefnu hafa smám saman verið að koma fram á þeim tíma sem síðan er liðinn. Umhverfismál eru alltaf að fá aukið vægi. Það er augljóst að þörfin fyrir stefnubreytingu í umhverfis- málum er að verða æ brýnni. Ég held að fleiri og fleiri séu að gera sér þetta ljóst og þess vegna eigi flokkur með umhverfisverndaráherslur eins og Vinstri grænir sér framtíð. Það eru þannig blikur á lofti varðandi um- hverfismál ekki bara hér á landi, þar sem tekist er á um stjóriðjustefnu, heldur á alþjóðavettvangi vegna röskunar á grunnþáttum í umhverfi jarðar sem birtist okkur m.a. í loft- lagsbreytingum afmannavöldum. Ef það gengur eftir sem margir spá þá er á ferðinni slík vá fyrir mannkynið að þörfin á að bregðast hratt við, hér og nú, er knýjandi og öll seinkun á viðbrögðum m.a. að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda gerir glím- una erfiðari og tvísýnni. Þú telur þetta ekki óþarfa svartsýni? Það er auðvitað hægt að hafa mis- munandi sýn á hvað bíður okkar en að er fátt sem ýtir undir bjartsýni. g vænti þess þó að sem flestir ís- lendingar þekki sinn vitjunartíma. Ógnin vegna umhverfisröskunar er alltaf að færast nær. Þeir sem mest rýna í aðsteðjandi vanda segja okkur að þarna geti verið fram- undan slík röskun, ekki aðeins á hitastigi, heldur því sem af því leiðir i lífríkinu svo og vegna hækkandi sjávarborðs. Þá færu á kaf mörg af þéttbýlustu svæðum jarðar. Hversu langan tíma þetta kann að taka, ef á er ekki stemmd að ósi, getur enginn fullyrt. Það er þó ástæða til þess að ætla að þróunin geti orðið mjög alvar- leg strax í tíð allra næstu kynslóða. Þetta getur orðið erfiðasta glíma sem mannkynið hefur staðið frammi fyrir. Það kallar ekki aðeins á sam- hæfð vinnubrögð heldur einnig gjör- breytta efnahagsstefnu. Hvað sérðu fyrir þér í þeim efnum? Það er einboðið að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og hægja á efnahagsumsvifum í iðnaðríkjunum. Hvernigförum við að því? Við eigum völ. Ég vil orða það svo að það sem mest vöntun er á er að hagfræðingar, og þeir sem hugsa um efnahagsmál, taki þessi mál alvar- lega. Að þeir leiti leiða til að breyta um stefnu og siglingarljós þannig að í stað þess að framleiða meira og meira, sóa meira og meira og ganga á auðlindir jarðar hverfi menn að annarskonar búskap. Það þarf m.a. að endurvekja gömul gildi, nýtni og sparnað, og leitast við að vinna með náttúrunni en ekki á móti henni. Þetta gerist ekki nema menn breyti í grundvallaratriðum um efnahags- starfsemi á alþjóðavísu. Núverandi hnattvæðing með alþjóðavæðingu fjármagns og gróðasjónarmið að leiðarljósi leysir ekki málin heldur magnar vandann. Nú er það að ger- ast að þróunarríki eins og Kína og Indland eru lögð af stað eftir hinu gamal módeli vesturlanda og það mun enn auka þann vanda sem við er að fást. Telurðu líklegt að það verði gripið í taumana? Ég held að það verði vaxandi viðleitni til þess eftir því sem þessir váboðar færast í vöxt sem ég hef verið að benda á. Vaxandi fjöldi visinda- og stjórnmálamanna tekur þessi mál alvarlega. Því væntir maður þess að það verði hugarfarsbreyting meðal almennings og að menn reyni að ná tökum á orsökum þessa vaxandi vanda. Hinn kosturinn er að bíða og gera ekki neitt. Það sé ég fyrir mér að geti þýtt endalok siðmenningar. Ég held að glíman verði nógu erfið samt. Við erum þegar búin að valda mjög hættulegum breytingum á umhverfi okkar og haldi þær áfram er dökkt í álinn. Málþingið verður haldið í sal Ferðafé- lags fslands, Mörkinni 6 í Reykjavík, og hefsttkl. 13.00. Erum við ekki öll komin af baunum7. íslendingar kjósa Merrild! ENNEMM / SÍA / NM2041S

x

blaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: blaðið
https://timarit.is/publication/941

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.