blaðið - 21.06.2006, Blaðsíða 14

14 I ÁLIT
MIÐVIKUDAGUR 21.JÚNÍ 2006 blaöiö
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson
Ritstjóri: Asgeir Sverrisson
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
SÖGULEG BARÁTTA
UM VÖLDIN
Mahmoud Abbas hefur ekki virst líklegur til afreka á þeim 15
mánuðum sem liðnir eru frá því hann var kjörinn forseti
Palestínumanna. Abbas tók við formennsku innan Frelsis-
hreyfingar Palestínu (PLO) þegar Yasser Arafat gekk á fund feðra sinna
í nóvembermánuði árið 2004.1 janúar í fyrra fór hann með sannfærandi
sigur af hólmi í forsetakosningum.
Abbas hefur ekki megnað að standa undir þeim vonum sem við hann
voru bundnar. Forsetinn hefur sýnst einangraður og ekki búa yfir nægi-
legum skriðþunga. Enda fór svo að Fatah-hreyfing hans beið niðurlægj-
andi ósigur í þingkosningum Palestínumanna í janúarmánuði. Hin
róttæku Hamas-samtök fara nú fyrir stjórn Palestínumanna og hart er
barist um völdin.
En nú er sem Abbas sé loks fær um að taka það frumkvæði sem svo
margir hafa beðið eftir. Forsetinn hefur boðað til þjóðaratkvæðagreiðslu
í Palestínu 26. næsta mánaðar. Þar verður lögð fyrir þjóðina áætlun sem
felur í sér að sjálfstætt ríki Palestínumanna skuli stofnað á Vesturbakk-
anum og Gaza-svæðinu. En áætlun þessi felur jafnframt í sér viðurkenn-
ingu á landamærum ísraels og þar með á tilverurétti ríkis gyðinga.
Þetta hefur Hamas-hreyfingin og ríkisstjórn hennar ekki viljað sam-
þykkja. Nú hafa hins vegar vonir vaknað um að samkomulag náist, sem
feli í sér viðurkenningu á Israel, og að þjóðaratkvæðagreiðslan verði því
óþörf.
Frumkvæði Abbas lýsir dirfsku. Með þjóðaratkvæðagreiðslunni hótar
hann uppgjöri með því að gefa þjóðinni kost á að taka afstöðu til þess
djúpstæða hugmyndafræðilega ágreinings sem ríkir á milli Hamas og
Fatah-hreyfingar forsetans. Og þar er um að ræða grundvallarspurn-
ingu; ber Palestínumönnum að leitast við að mynda sjálfstætt ríki á
Vesturbakka og Gaza og lifa réttnefndu þjóðlífi við hlið ísraela eða á
að stefna að stofnun ríkis á öllu því svæði sem áður hét Palestína og þar
með því, að ríki gyðinga verði þurrkað út? Abbas treystir á að meirihluti
Palestínumanna sé tilbúinn til að fallast á þá tveggja-ríkja-lausn sem
Fatah-hreyfingin hefur löngum boðað. Hann treystir því einnig að ósig-
urinn fyrir Hamas hafi ekki komið til sökum þess að meirihluti Palest-
ínumanna vilji þurrka ríki gyðinga út af landakortinu heldur hafi aðrar
ástæður vegið þar þyngra, t.a.m. óánægja vegna spillingar. Og reynist
samkomulag forsetans og Hamas halda hefur hann þvingað ríkisstjórn-
ina til að viðurkenna ísrael og þar með taka upp nýja stefnu gagnvart
ríki gyðinga.
Hótun um þjóðaratkvæði hefur reynst Abbas öflugt vopn. Tilgang-
urinn er ekki síst sá að þvinga fram uppgjör gagnvart Hamas-hreyfing-
unni og skera úr um hvar völdin liggja í raun. Söguleg átök fara fram nú
um stundir í Palestínu.
Ásgeir Sverrisson
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsimi: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunbiaðsins Dreifing: Islandspóstur
TljjH/IRtölffftBfíWe KTVENNA
N/ÍMSíCEÍDí
MUNOH/l Vítf LEÍT/IST VW
W mYGGJfi HtNA Kveulw
T/IfCVGERFlNGi/ OG mWMLiGGJ/llVÞÍ
nLL/EGu uvpinjim smpÉLfipGiiwm
Dómsmálaráðherrann
og málfrelsið
I grein í Morgunblaðinu síðastlið-
inn fimmtudag mátti sjá svo ótrú-
legt skilningleysi Björns Bjarna-
sonar á einu grundvallaratriði
mannréttinda að maður hlýtur að
spyrja sig hvort hann sé hreinlega
hæfur til að gegna sínu háa emb-
ætti. Tilefnið var að Ragnar Aðal-
steinsson lögmaður taldi að með
orðum sínum um hefði dómsmála-
ráðherra gert ríkislögreglustjóra
vanhæfan til að fara með mál ákveð-
ins þjóðfélagsþegns, en um þessa
skoðun Ragnars segir Björn: „Ég er
undrandi á þessari aðför Ragnars
að málfrelsi mínu. Hann hefur oft
gengið fram fyrir skjoldu til varnar
mannréttindum og málfrelsi er
þungamiðja þeirra.”
Auðvitað má Björn Bjarnason
eins og hver annar borgari þessa
lands gjamma eins og honum sýn-
ist og smekkvísi hans býður honum.
Hinsvegar geta menn verið i þannig
stöðu eða gegnt slíku embætti að
þeir verði að haga orðum sínum og
gjörðum í samræmi við það og á
þann hátt að þeim geti verið treyst-
andi fyrir því starfi sem þeir hafa
tekist á hendur. Ýmsir háttsettir
menn hafa til að mynda þurft að
segja af sér embættum vegna ógæti-
legra orða eða framgöngu, og það
kemur einstaklingsfrelsi þeirra eða
mannréttindum nákvæmlega ekk-
ert við. Og það skilur hver grunn-
skólagenginn Islendingur, nema
kannski Björn Bjarnason og fáeinir
úr hópi hans nánustu samherja.
Það eru aftur á móti mannrétt-
indi hins óbreytta þjóðfélagsþegns
í lýðræðisríki að fá að standa jafn-
fætis öðrum gagnvart lögum og
valdhöfum - að þurfa ekki að ótt-
ast eða upplifa að vegna opinberrar
og augljósrar andúðar ráðamanna
Einar Kárason
þurfi þeir að sæta öðrum og lak-
ari kostum en aðrir þjóðfélags-
þegnar. Og það er kominn tími til
að dómsmálaráðherrann og hans
helstu vopnabræður skilji að yfir-
lýst og margauðsýnd óbeit þeirra á
nokkrum þjóðfélagsþegnum gerir
þá staðreynd mjög tortryggilega
að nákvæmlega sömu menn skuli
helst verða skotspænir valdastofn-
ana og lögreglu. Það vekur óendan-
lega furðu að Björn Bjarnason skuli
ekki skilja að ýmis orð hans um
nafngreinda einstaklinga gera hann
sjálfan óhæfan til að ráðskast með
þeirra mál úr æðstu valdastöðu.
Eitt nýlegt dæmi kemur mér í
hug. Allir vita hvern hug Björn ber
til hinna svonefndu Baugsmanna.
Eftir að málatilbúnaður á hendur
þeim hafði í tvigang verið gerður
afturreka frá dómstólum landsins
þurfti að skipa nýjan saksóknara
ef átti að vera hægt að standa í frek-
ari stefnum. Þráttfyrir efasemdir
flestra réttsýnna manna þá tók
Björn ekki annað í mál en að velja
og skipa þann mann sjálfur og í
eigin persónu. Sá fór með afganginn
af málinu fyrir undirrétt þar sem
Baugsmenn voru sýknaðir af öllum
kröfum.
Á þeim punkti þurfti hinn sérstaki
saksóknari að taka þá mikilvægu
ákvörðun hvort rétt væri þar með
að leggja árar í bát og láta allt málið
niður falla, eins og flestir bjuggust
við að gert yrði. Og án þess það komi
mannkostum og hæfileikum lög-
fræðingsins unga sem var kominn
með málið á sínar herðar nokkuð
við, þá hlýtur það að hafa gert
ákvörðunartöku hans erfiðari að
hann, eins og allir aðrir Islendingar,
hlýtur að vita að Björn Bjarnason -
sá sem setti hann í starfið - á enga
ósk heitari en að Baugsmenn verði
hundeltir fram í rauðan dauðann.
Höfundur er rithöfundur
Klippt & skorið
Eins og lesendur Blaðsins hafa tekið
eftir eru nöfn höfunda nú tekin að birt-
ast undir helstu fréttum og leiðurum
þess. í Staksteinum Morgunblaðsins í gær er
vakin athygli á þessu. Höfundur Staksteina
virðist telja þessa breytingu sæta tíðindum
hvað leiðara varðar og spyr hvort Blaðið megi
ekki hafa skoðun.
Blaðið sem slíkt hefur engar skoðanir, fylgir
engri „línu" og styður engan stjórnmálaflokk
eða hreyfingar. Starfsfólk Blaðsins hefur hins
vegar mismunandi skoðanir, ólíka reynslu og
mismunandi sýn til veruleikans. Og starfsfólk
Blaðsins hefur ýmislegt til málanna að leggja.
Eðlilegt þykir að lesendur Blaðsins viti hver fer
um lyklaborðið hverju sinni. Það á við um leið-
ara rétt eins og fréttir.
Ef til vill er ritstjórn Morgunblaðsins lífræn
heild en það er ritstjórn Blaðsins ekki.
Pegar kom að því að velja skrifstofur
fyrir borgarfulltrúa minnihlutans í
Tjarnargötu kom á daginn að ekki
voru allir jafnjafnir. Samfylk-
ingin ku hafa hafði valið sér
þær skrifstofur sem borgar-
fulltrúar flokksins vildu án
samráðs við Ólaf F. og fulltrúa
Vinstri grænna. Þetta ku hafa
leitt til pínlegra uppákoma og endaði með
endurúthlutun með tilheyrandi flutningum
og kassaburði.
ndri Snær Magnason átti að
vera eitt helsta
leynivopn Samfylk-
ingarinnar í kosningabarátt-
unni, en það þykir ekki hafa
gengið eftir. Draumalandsbók
hans um virkjanir er mun frekar talin hafa
verið vatn á myllu VG og aukið nokkuð á fylgi
flokksins í nýafstöðnum sveitarstjórnarkosn-
ingum. Hins vegar er Andri Snær eftir sem
áður skráður í Samfylking-
una og hefur tekið sæti í
ferða- og menningarnefnd
borgarinnar fyrir flokkinn
- en ekki VG. Annars heyr-
ist að Andri Snær sé að
hugsa sér til hreyfings inn
í pólitíkina. Hann tapaði
að vísu í formannskjöri Náttúruverndarsam-
taka Islands fyrir Árna Finnssyni, en margir
telja að stofnun „þverpólitískra" samtaka um
Draumalandið sé hugsuð sem bakland fremur
en draumaland fyrir Andra Snæ.
adalbjorn@bladid.net