blaðið - 30.06.2006, Side 10

10 I FRÉTTIR
FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 2006 blaöið
Fáninn og siðferðis-
málin í brennidepli
Repúblikanar hefja gagnsókn í aðdraganda þingkosninganna í Bandaríkjunum í nóvember.
Karl Rove, ráðgjafi George Bush, er helsti hugmyndafræðingurinn að baki baráttu repú-
blikana fyrir þingkosningarnar í nóvember. Hann er ekki óumdeildur maður.
Bónus oftast með
lægsta verðið
Bónus var oftast með lægsta verðið í
nýrri verðkönnun á mat- og drykkj-
arvörum sem verðlagseftirlit ASÍ
gerði í matvöruverslunum á höf-
uðborgarsvæðinu þriðjudaginn
27. júní. Hæsta verðið var oftast í
verslun 11-11. Kannað var verð á alls
53 vörutegundum og var Bónus með
lægsta verðið í 29 tilvikum. Lítill
verðmunur reyndist oftast vera í
verslunum Bónuss og Krónunnar.
Mestur verðmunur í könnuninni
var 124% á pakka af Toffypops-kexi
sem var ódýrastur 98 kr. í Bónus en
dýrastur 219 kr. í verslun 11-11.1 frétt
frá ASÍ kemur fram að nokkuð hafi
borið á því að vörur hafi ekki verið
verðmerktar inni í verslunum.
Ingimundur
skipaður seðla-
bankastjóri
Forsætisráðherra skipaði í gær Ingi-
mund Friðriksson í embætti banka-
stjóra Seðlabanka íslands til sjö ára
frá 1. september n.k. Ingimundur
hefur verið aðstoðarbankastjóri
Seðlabanka Islands frá árinu 1994,
auk þess sem hann var settur banka-
stjóri 2002-2003 og nú aftur til loka
ágústmánaðar n.k. Ingimundur er
fæddur 17. febrúar 1950. Hann hefur
lokið MA-prófi í þjóðhagfræði og
starfað í Seðlabankanum fyrst 1973
og síðan frá 1975, auk þess að gegna
störfum á vegum Norðurlanda og
Eystrasaltsríkjanna í framkvæmda-
stjórn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins.
Forsætisráðherra féllst í gær á
beiðni Jóns Sigurðssonar, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, um lausn frá
embætti bankastjóra Seðlabankans
og var Ingimundur skipaður banka-
stjóri í kjölfarið.
Eftir Örn Arnarson
Öldungadeild Bandaríkjaþings
hafnaði fyrr í vikunni með
minnsta mögulega mun, eða með
einu atkvæði, tillögu að stjórnar-
skrárbreytingu sem myndi banna
það athæfi að vanvirða bandaríska
fánann. Umræðan um tillöguna
var hefðbundin. Þeir sem mæltu
með henni höfðuðu til þjóðernis-
kenndar Bandaríkjamanna en þeir
sem eru á móti vísuðu í ákvæði um
tjáningafrelsið í stjórnarskránni.
Það er hinsvegar ekki umræðan um
sjálfa tillöguna sem er áhugaverð
heldur hvernig hún endurspeglar
gagnsókn repúblikana í baráttunni
fyrir þingkosningarnar í nóvember.
Sú gagnsókn felst í því að setja ýmis
siðferðismál í brennidepil stjórn-
málaumræðunnar og henni hefur
verið gefið nafn: Stefnuskrá banda-
rískra gilda (e. American Values
Agenda).
Repúblikanar hafa verið iðnir við
að bera fram tillögur sem tengjast
ýmsum siferðismálum á Bandaríkja-
þingi að undanförnu. Fyrr í þessum
mánuði bar hópur repúblikana upp
tillögu að stjórnarskrárbreytingu
sem myndi banna hjónabönd sam-
kynhneigðra. Tillagan fékk lítið
brautargengi. Repúblikanar í full-
trúadeildinni hyggjast bera fram
fleiri tillögur á næstu mánuðum
sem varða mál eins og byssueign,
fóstureyðingar, siðferðileg álitamál
í erfðavísindum og trúmál.
Vígstaðan styrkt
Litlar líkur eru á að tillögur þeirra
í þessum málaflokki nái fram að
ganga á þinginu. Enda eru þeir
ekki að leggja fram þessi mál vegna
þess að þeir telji að þau fái brautar-
gengi. Þessar áherslur eru liður í
gagnsókn repúblikana í baráttunni
fyrir þingkosningarnar í nóvem-
ber. Með því að leggja áherslu á slík
mál ræna þeir vopnum úr höndum
demókrata og styrkja eigin stöðu. I
fyrsta lagi styrkja þeir grasrótina í
eigin flokki. I öðru lagi ná þeir að
reka fleyg í samstöðu demókrata
með þessari áherslu enda eru sum
þessara mála þannig vaxin að þeir
sem hyggja á forsetaframboð i fram-
tíðinni geta ekki sett sig algjörlega
á móti þeim. I þriðja lagi dregur
þessi áhersla athygli fjölmiðla frá
umræðu um heilbrigðis- og velferð-
armál, en þar liggja sterkustu vígi
demókrata.
Sökum óvinsælda George Bush,
forseta Bandaríkjanna, óánægju
kjósenda vegna stöðu mála í írak
og hás orkuverðs hafa demókratar
freistað þess að heyja kosningabar-
áttu sína á grundvelli landsmál-
anna og stjórnartíðar forsetans.
Þeim hefur hinsvegar gengið erf-
iðlega að nýta sér þessa óánægju,
ekki síst þegar kemur að umræðu
um ástandið í írak. Þungavigtar-
menn í flokknum studdu innrás-
ina á sínum tíma og þingmönnum
flokksins hefur gengið erfiðlega
að koma sér saman um valkost
við stefnu stjórnvalda í Hvíta hús-
inu varðandi framtíðina. Það eina
sem sameinar þá er andstaðan við
stefnu forsetans. Þetta sást einna
best í síðustu viku en þá báru demó-
kratar upp tvær tillögur á þinginu
um með hvaða hætti ætti að standa
að brottkvaðningu herliðsins frá
írak. Það að flokkurinn geti ekki
komið sér saman um eina stefnu í
svo veigamiklu máli er óneitanlega
veikleikamerki.
Herjað á sundrung demókrata
Gagnsókn repúblikana hefur falist
í því að herja á þennan veikleika
demókrata. Með því að leggja
mikla áherslu á þau stefnumál sem
sameina meirihluta flokksmanna,
sérstaklega stuðningsmenn á
hægri vængnum, freista þeir þess
að undirstrika óeiningu demókrata
gagnvart samstöðu sinni. Fyrir
nokkrum mánuðum leit allt út
fyrir að demókratar hefðu eintóma
ása á hendi. Stjórnmálaskýrendur
töldu nánast óumflýjanlegt að þeir
myndu endurheimta meirihluta
sinn á þinginu og koma sér þannig
í ákjósanlega stöðu til þess að sigra
í næstu forsetakosningum. En svo
kann að fara að fall flokksins muni
felast í þessari góðu stöðu. Ein af af-
leiðingum umdeildrar forsetatíðar
George Bush er sú að grasrót flokks-
ins hefur færst til vinstri og þar af
leiðandi fjarlægst núverandi leið-
toga flokksins. Þeir leiðtogar sem
hyggja á forsetaframboð vita að
enginn demókrati mun ná kjöri án
þess að hrifsa til sín fylgi frá repú-
blikönum. Þetta veldur klofningi í
flokknum sem gerir að verkum að
hann nær ekki að höfða sterklega
til þess fjölda kjósenda sem eru
óánægðir með gang mála.
Takist repúblikönum að halda
meirihluta sínum á Bandaríkja-
þingi verður það teljast afrek og
að sama skapi algjört reiðarslag
fyrir demókrata. En kosningarnar
snúast ekki eingöngu um þetta.
Flestar kannanir benda til að
bandarískir kjósendur séu ekki
einungis óánægðir með störf forset-
ans heldur einnig fullir efasemda
gagnvart þingmönnum beggja
flokka, ekki síst vegna þeirra spill-
ingarmála sem komið hafa upp á
undanförnum árum. Hugsanlegt
er að sitjandi þingönnum beggja
flokka verði refsað í kosningunum
og niðurstöður þeirra verði fyrst og
fremst þær að nýir vendir verði kall-
aðir til þingmennsku í Washington
D.C.
orn@bladid.net
Sögulegar þingkosningar í Kúveit
Konur fengu í fyrsta skipti að bjóða sig fram og greiða atkvæði í kosningum sem fram fóru í Kúveit í gær.
Þingkosningar fóru fram í Kúveit
í gær sem eru sögulegar fyrir þær
sakir að í fyrsta skipti máttu konur
bjóða sig fram og greiða atkvæði.
Pólitísk spenna hefur rikt í Kúveit
að undanförnu. Ríkisstjórnin og
stjórnarandstaðan hafa deilt hart
um hvort stækka beri kjördæmi í
því augnamiði að draga úr pólitískri
spillingu.
Alls voru 252 fulltrúar í kjöri í gær
og voru 28 þeirra konur. Meirihluti
kjósenda eða 57% eru hins vegar
konur. Um 340.000 manns voru á
kjörskrá. Sérstakar kjördeildir voru
fyrir karla og konur. Kosningaald-
urinn er 21 ár í Kúveit en hermenn
njóta ekki atkvæðisréttar. 50 full-
trúar sitja á þingi og er kjörtímabilið
fjögur ár nema að æðsti ráðamaður
landsins, emírinn, ákveði að leysa
samkunduna upp.
Fréttaritari breska ríkisútvarps-
ins, BBC, segir kosningarnar marka
þáttaskil í sögu kvenréttindabar-
áttunnar í Kúveit. Hópar kvenna
þar hafa löngum barist fyrir því að
konur hljóti atkvæðisrétt og kjör-
gengi. Konurnar sem bjóða sig fram
nú eiga flestar í höggi við reynda
stjórnmálamenn en þó er talið að
einhverjar þeirra nái kjöri.
Spilling valdastéttarinnar var
ofarlega á baugi í aðdraganda kosn-
inganna og lögðu margir frambjóð-
endur áherslu á að bregðast beri við
þeim vanda. Umbótasinnar í Kúveit
halda því gjarnan fram að ráða-
menn byggist breyta löggjafarsam-
kundunni í afgreiðslustofnun fyrir
ákvarðanir stjórnvalda og því er enn-
fremur haldið fram að atkvæðakaup
séu tíð. Lítil kjördæmi þykja fallin
til að ýta undir pólitíska spillingu.
Kona greiðir atkvæði i Kúveit-borg í gær.
ENGAR MALAMIÐLANIR, NJOTUM LIFSINS TIL FULLS!