blaðið - 08.07.2006, Blaðsíða 16

16 I VERÖLDIN
LAUGARDAGUR 8. JÚLÍ 2006 blaöiö
FERÐASAGA
BRYNDÍSAR
XVIIIKAFLI
Ferðalok
Þetta var eitt af þessum heitu, kyrru
og björtu sumarkvöldum í Helsinki.
Á svona kvöldum verður maður eirð-
arlaus. Það er erfitt að halda kyrru
fyrir innan dyra, hvað þá að setja
upp kartöflur og hafa til kvöldmat í
drungalegri íbúð, þar sem ekki eru
einu sinni svalir. Borgin var eins og
Reykjavík á sumarkvöldum, full af
túristum, sem eigruðu um í leit að
einhverju, sem enginn veit, hvað er.
Finnar eru sveitamenn í eðli sínu.
Þeir láta sig hverfa um helgar. Fara
aftur inn í skóginn, fela sig í þykkn-
inu, fjarri mannabyggð. Þeim finnst
gott að vera einir með sjálfum sér.
En svo eru til þeir, sem eru býsna
félagslyndir, bjóða vinum og kunn-
ingjum í siglingu í skerjagarðinum,
drekka bjór fram eftir nóttum og
verða hýrir. Þetta var svoleiðis kvöld.
Bátar af öllum stærðum og gerðum
dóluðu innan hafnar. Þeir komust
hvorki lönd né strönd. Það gaf ekki
byr og bráðum færi að rigna, sögðu
þeir.
Nokka er einn af þessum fallegu
veitingastöðum í hjarta Helsinki.
Hann stendur frammi á hafnarkant-
inum í gömlu uppgerðu pakkhúsi og
þegar gott er veður er boðið til sætis
við dúkalögð borð á bryggjusporð-
inum. Þaðan getur maður fylgst
með umferðinni um höfnina og
látið sig dreyma um að berast með
straumum hinna þúsund vatna alla
leið til Lapplands, jafnvel til Rúss-
lands. Bátarnir, hvítir og rennilegir,
gefa fyrirheit um hið ljúfa líf um
borð, fagrar konur og íturvaxna karl-
menn. Kavíar og kampavín í öll mál.
Við höfðum aldrei farið um borð í
svona bát.
Skyldi það annars vera jafn gaman
og maður ímyndar sér svona úr landi
séð?
Við pöntuðum okkur kræklinga
og hvítvín. Töluðum mikið, vorum í
góðu skapi. Sólin nam við sjóndeild-
arhringinn, en skýin voru tekin
að hrannast upp. Skyndilega var
sem flóðgáttir himinsins opnuðust.
Regnið buldi á berskjölduðum, sum-
arklæddum gestunum. Við vorum
svo hólpin að sitja undir tjaldi. Sáum
aumur á pari við næsta borð og
buðum þeim að leita vars undir tjald-
inu með okkur.
Nýgift og alsæl
Þetta reyndust vera Leo og Ingrid,
hollensk hjón, og skútan þeirra lá
við festar skammt undan. Þau höfðu
verið á siglingu síðastliðna þrjá
mánuði: Lögðu upp frá heimaborg
sinni, Antwerpen í Belgíu og sigldu
um Norðursjó, Skagerak og Kattegat,
um Eyrarsund inn á Eystrasalt, þar
sem þau höfðu komið við í Svíþjóð
og Eystrasaltslöndum. Nú voru þau
komin inn á Finnska flóann til Hels-
inki. Ferðin hafði gengið áfallalaust,
enda Leo þaulvanur siglari.
Það stytti upp að loknum eftirrétt-
inum. í þakklætisskyni buðu Leo og
Ingrid okkur um borð í skútuna þar
sem við fengum að kynnast Hfsstíl
fólks, sem á sér þann draum æðstan
að hafa ekkert þurrt land undir
fótum og láta öldur hafsins vagga sér
í svefn á hverju kvöldi. Við vorum
orðin svo miklir mátar, öll fjögur, að
þau þáðu kvöldverð hjá okkur á Norð-
urkajanum í kveðjuskyni, kvöldið
áður en þau undu upp segl og sigldu
suður á bóginn heim á leið.
Leo og Ingrid voru fallegt par á
miðjum aldri, nýgift og alsæl. Þau
ætluðu sér að eyða saman ævikvöld-
inu um borð í þessari glæsilegu
skútu, sigla úr einni höfn í aðra, láta
hverjum degi nægja sína þjáningu.
Þannig vildu þau Ijúka vegferð sinni
í heimi hér. Þau áttu bæði börn og
buru frá fyrri hjónaböndum. Bæði
höfðu þau efnast og áttu hús og bú-
garða um alla Evrópu. Leo hafði
rekið stórt flutningafyrirtæki á
árum áður, enda var ekkert skorið
við nögl í búskap þeirra hjóna.
Það var auðvitað fastmælum
bundið þetta kvöld á kajanum, að við
mundum eyða seinustu dögum Evr-
ópureisunnar hjá þeim í Antwerpen
í byrjun desember. Og nú voru þessir
seinustu dagar Evrópureisu að renna
upp. Við kvöddum Padova með sökn-
uði snemma morguns. í anddyri
hótelsins stóð ljósum skreytt jólatré
sem minnti mig á, að ég var enn ekki
búin að kaupa neinar jólagjafir. Við
sórum þess dýran eið að koma fljótt
aftur til Padova, þó ekki væri til ann-
ars en að vita, hverju stúdentar hefðu
áorkað með sinni léttúðarfullu bylt-
ingu daginn áður.
Við fórum á fleygiferð fram hjá
Verona, Brescia og Bergamo, virtum
Lago di Como fyrir okkur út um hlið-
argluggann og stungum okkur síðan
SETTU ÞAÐ SAMAN
HEIMILISTÆKlA
TILBOÐSVERÐI
ÞEGAR KEYPTAR ERU
„SETTU ÞAÐ SAMAN"
INNRÉTTINGAR
3 sýningarsalir:
Smáralind,
Akureyri og Selfoss
SmAra|ind,
betrileii
TILAÐVERSLA
FALLEGT,
VANDAÐ,
ÓDÝRT OG
TILÁLAGER
-NÚNA
ORMSSON
50FT LUD/KH
Kr. 254.267.- ; ; * wrfl
DEKOR RAMME HVID EG/2000 á

„Ég hafði til dæmis ekki hugmynd um að Rubens væri ættaður frá Antwerpen og hefði
átt eitt af glæsilegustu húsum borgarinnar, byggt að ítalskri fyrirmynd."
á bólakaf inn í Alpafjallið og komum
mörgum kílómetrum seinna út aftur
norðan heiða I snjókomu og kafalds-
byl. Sviss - himinhá fjöll, geitaostur
og kúabjöllur. Gistum um nóttina í
djúpum dal, fjarri heimsins glaumi,
undir dúnmjúkum sængum í ró-
sóttu herbergi hjá fröken Schneider í
Gasthaus Altdorf.
Vinnukona á (slandi
Þar næstu nótt nutum við gestrisni
Elke Hoyle. Hún býr í Maisprach rétt
utan við Basel í Sviss.
Maisprach - orðið eitt segir nú
allt sem segja þarf um þann stað.
Hjalandi vorlækur - jafnvel um há-
vetur. Kýrnar eigra letilega eftir aðal-
götu bæjarins, með þrifleg júgur og
bjöllur um hálsinn. Menn og konur
í þessu friðsæla vorlækjarþorpi lifa
þægilegu lífi utan við þvarg og jag
umheimsins. Og þarna býr vinkona
mín Elke. Ég kynntist Elke á íslandi
fyrir mörgum, mörgum árum. Þá
var hún bara austurþýsk vinnukona
hjá íslenskri fjölskyldu í Reykjavík.
Gætti barna og eldaði mat meðan
frúin í húsinu spilaði bridge á dag-
inn og vann á Torvaldsensbasar sér
til hugarhægðar. Eftir að hún yfirgaf
Island ári seinna lenti hún í því að
giftast Finna og eignast með honum
tvö börn. En eins og Finna er oft siður
þótti honum sopinn góður og þar
með var hjónabandið fyrir bý. Núna
er Elke mikilsmetinn listmálari og
grafiker, sem á aðdáendur langt út
fyrir dalinn sem hún hefur hreiðrað
um sig í. Það eina, sem hana vantar
til að fullkomna þessa síðbúnu ham-
ingju, er myndarlegur karlmaður á
besta aldri, segir hún!
Elke hélt okkur veislu í litla fallega
húsinu sínu og bjó um okkur undir
súð við hjalið í vorlæknum undir
glugganum.
Annars er það merkilegt með
okkur konur. Við þykjumst geta og
vilja lifa karlmannslausar, en þegar
á reynir, er lífið einskis virði án karl-
manns til að þvælast fyrir í húsinu!
Hvað er annars hamingja?
Á kyrrlátum, þráðbeinum vegum
Evrópu, alveg frá Padova til Parísar
eða Antwerpen, þar sem boðið er
upp á mat og kaffi með reglulegu
millibili, húsin standa í heilu lagi
í röðum meðfram veginum, allar
merkingar eru kórréttar og útilokað
að maður villist af leið var ekki laust
við, að við værum farin að sakna
óreiðunnar á Balkanskaganum. Það
er óneitanlega meira spennandi og
hrollvekjandi að aka um í löndum,
þar sem allt er gerjun - stríð á næ-
sta leiti, bræður að berjast, deila um
eitthvað, sem skiptir máli - ekki
bara bílastæði, ruslafötur og hunda-
hald eins og í Evrópu. Eftir því sem
norðar dregur verður umhverfið æ
borgaralegra og bragðlausara. Hver
og einn lifir fyrir sig, sjálfhverfur
og eigingjarn. Kannski leiðist fólki,
finnst það lifa til einskis. Jú, jú, það
er ósköp ánægjulegt að eiga fallegt
hús og garð og bíl, en lífið hlýtur að
vera eitthvað annað og meira en hús
og bíll. Að mörgu leyti er fólkið á
Balkanskaganum miklu ríkara - eða
á ég að segja hamingjusamara - en
fólkið í norðrinu. Á degi hverjum
berst það fyrir lífi sinu. Það líður
skort og ófrelsi, en það á sér draum,
draum um betra líf, draum um fram-
tið barna sinna, um að þau eignist
hús og bíl. Þess vegna er líf þess inni-
haldsríkara og gjöfulla.
Antwerpen er notaleg borg. Leo og
Ingrid búa í gamla hlutanum og búa
stórt - auðvitað. Við fengum rúmgott
loft að láni og sváfum á palli ofan
við eldavélina í þrjár nætur. Annars.
vorum við Htið inni við því að við
urðum að nota tímann. Fyrir utan
að kaupa allar jólagjafirnar á einu
bretti skoðuðum við kirkjur og söfn.
Ég hafði til dæmis ekki hugmynd
um að Rubens væri ættaður frá Ant-
werpen og hefði átt eitt af glæsileg-
ustu húsum borgarinnar, byggt að
ítalskri fyrirmynd. Rubens kvæntist
æskuástinni, hlóð niður börnum og
gerðist frímúrari. Gott ef hann var
ekki borgarstjóri líka um tíma. Sem
sagt valdamikill bæði á borgaralegan
og listrænan hátt. Hann rak listagall-
erí þar sem bæði konungar og drottn-
ingar voru fastir kúnnar og gerðu
staðinn ódauðlegan í myndverkum,
sem enn hanga þar á veggjum.
Að vera til hvort fyrir annað
Bíllinn var kominn í gám og um
borð í einhvern Fossinn og nú var
bara eftir að kveðja Evrópu og fljúga
heim til jólanna. Ég man eiginlega
ekki, hvernig við eyddum seinasta
kvöldinu. - Jú, auðvitað. Leo og
Ingrid héldu okkur veislu. Þau sögðu
okkur frá framtíðarplönum sínum.
Þau ætluðu næst að sigla til Frakk-
lands. Síðan upp Signu, eins langt í
suður og áin bæri þau. Þau ætluðu
bara að njóta lífsins og vera til hvort
fyrir annað. Þannig ætluðu þau að
lifa framtíðinni.
Við horfðum hvort á annað.
Hvernig yrði okkar framtíð - heima
á íslandi? Ég hlakkaði auðvitað til að
koma heim, en samt kveið ég því líka.
Hvernig yrði aðkoman? Og hvernig
mundi ég una mér heima? Ég hafði
óljósan grun um, að allt væri breytt,
og að það yrði erfitt að aðlagast á ný.
- En den tid, den sorg!
Þetta seinasta kvöld var líka tími
upprifjunar og saknaðar. Ég óskaði
þess eiginlega, að ferðin okkar væri
að byrja en ekki enda. Ég var alveg
til í að halda áfram, aka endalaust,
ævina á enda. Tvö í bíl! (Hvað hét
leikhópurinn um árið? Sex I bíl!)
En hvert? Var ég ekki að lesa það
einhvers staðar um daginn, að þeir
væru búnir að opna Silkiveginn á
ný? Leið Marcos Polo til Miðríkisins
forðum daga? Nú er bara spurning,
hvenær við leggjum í hann.
Bryndís Schram
disschram@yahoo.com