blaðið - 23.08.2006, Blaðsíða 29

blaðið MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 2006
37
Afmælisborn dagsms
KEITH MOON TROMMARI, 1947
LOUIS XVI FRANSKUR KONUNGUR, 1754
GENE KELLY LEIKARI, 1912
kolbrun@bladid.net
Verk eftir Rúrí.
Mega vott
Laugardaginn 2. september
klukkan 15:00 opnar sýningin
Mega vott í Hafnarborg, í Hafn-
arfirði
Sýningin Mega vott í Hafnar-
borg teflir fram fimm listakonum,
fjórum ís-
lenskum og
einni banda-
rískri, sem
allar hafa
í verkum
sínum tekið
þátt í þeirri
umbreytingu
sem orðið
hefur á högg- Verk eftir
myndlistinni Ragnhildi
undanfarið, Stefánsdóttir.
ekki síst í
meðförum listakvenna. Þetta
eru þær Anna Eyjólfsdóttir,
Ragnhildur Stefánsdóttir, Rúrí,
Þórdís Alda Sigurðardóttir og
Jessica Stockholder.
(tilefni sýningarinnar kemur út
vegleg bók með nýjum og eldri
verkum allra listamannanna og
greinum eftir Hörpu Þórsdóttur
listfræðing, Jón Proppé ganrýn-
anda og Sigríði Þorgeirsdóttur
listfræðing.
Á opnun sýningarinnar verður
fluttur ör-gjörningur og í vikunni
eftir opnun munu íslensku lista-
mennirnir flytja nýjan gjörning
eftir Rúrí. Sýningunni lýkur 2.
október.
Pólitísk
spennusaga
Bokaútgáfan Jentas hefur sent
frá sér í kilju
pólitísku
spennusög-
una Sá sem
valdið hefur
eftir Robert
Dugoni.
Svo virðist
sem trún-
aðarmaður
Bandaríkja-
forseta hafi
framið sjálfsmorð en Hvíta
húsið hindrar rannsókn málsins.
Lögreglumaðurinn David Slo-
ane og rannsóknarlögreglumað-
urinn Tom Molia flækjast í þetta
dularfullamál.
Höfundurinn Robert Dugoni á
að baki nær tveggja áratuga
feril sem lögfræðingur.
ýninc
aS Vnd
Ví
AND-LIT Valgerðar
Valgerður Bergsdóttirvirðir virðir fyrir sér teikningar móður sinnar
Margar þeirra koma nú fyrir sjónir almennings ífyrsta sinn.
Gerðasafni stendur yfir sýning
á teikningum eftir Valgerði
Briem. Valgerður, sem lést árið
2002, var áberandi sem kenn-
ari en hélt afar sjaldan sýning-
ar á verkum sinum og mörg þeirra
koma nú fyrir sjónir almennings í
fyrsta sinn.
„Guðbjörg Kristjánsdóttir í Gerða-
safni hafði spurt mig um myndir
móður minnar. f fyrrasumar mynd-
aði ég öll verk hennar sem ég geymi
og fór með til Guðbjargar. Ikjölfar
þess bauð hún sýningu,“ segir Val-
gerður Bergsdóttir, dóttir Valgerðar
Briem. „Sýningin er umfangsmikil
en þó eru til fleiri verk en þar eru
sýnd. Á sýningunni eru helstu
myndir móður minnar, eins og and-
litsmyndirnar And-LIT sem hún
sýndi á Kjarvalsstöðum árið 1980.
Myndirnar fengu veglegan sess á
sýningunni og vöktu gríðarlega at-
hygli. Þessi stóru myndgerðu andlit
sem eru á sýninguni voru aðallega
unnin á árunum 1967-70 en elsta
myndin er frá árinu 1956. Tjáning-
arrík andlitin endurspegla sjálfsagt
hennar tilfinningu og sýn á per-
sónuleikann.
í vestursalnum í Gerðasafni eru
síðan myndir sem mjög fáir hafa
séð. Þær fjalla um ytra og innra
landslag. Þetta er áferð sem mætir
auganu, næstum eins og fjallshlíð
eða frostbrot í polli eða lækjarfar-
vegur. Einnig eru á sýningunni smá-
myndir sem eru unnar frá sjöunda
til níunda áratugarins, seinasta
myndin frá 1985“
Mikilhæfur kennari
Valgerður Briem kenndi mynd-
list í nær fimm áratugi og var afar
ástsæll kennari. „Hún var tvítug
þegar hún byrjar að kenna börn-
um,“ segir Valgerður. „Auk þess
að vera næmur listamaður þá var
hún næm á mannleg samskipti.
Það er enginn vafi á því að hún var
mikilhæfur kennari sem gat miðl-
að miklu og var einnig ákaflega
skapandi eins og allir góðir kenn-
arar eru, þeir geta ekki miðlað
nema hafa einhvern brunn sjálfir.
Nemendur hennar fóru um hana
lofsyrðum. Henni var ekki sama
hvernig nemandinn stóð sig . Ef
hann sýndi áhugaleysi þá vakti
hún áhuga.“
Mótandi bakgrunnur
„Móðir mín sagði í viðtalið við Les-
bók Morgunblaðsins: „Mér verður
líf úr því sem hendur mínar skapa.“
Hún var mótuð af bakgrunni sín-
um. Hún ólst upp í sveit, var prests-
dóttir. Það var mikill gestagangur á
heimilinu og faðirinn var í því hlut-
verki að sinna þeim og hugga þá
sem áttu um sárt að binda eftir ást-
vinamissi. Þegar hún var átta ára
görnul missti hún móður sina úr
berklum. Systurnar voru fimm, ein
þeirra dó nokkurra mánaða gömull.
Allar fundu systurnar sér starf sem
sneri að því manneskjulega. Móðir
mín varð kennari og listakona, ein
systirinn varð handavinnukennari,
önnur gerðist fyrsti kvenarkitekt-
inn og sú fjórða varð uppeldisfræð-
ingur. Þær urðu fyrir áhrifum af
því menntaheimili sem þær ólustu
upp á þar sem tengdist saman lífi
og dauði og ekki var farið í mann-
greinarálit. Það sem fylgdi móður
minni alla tíð var jákvæð afstaða til
mannverunnar og mikilvægi þess
að vera sjálfstæður."
Valgerður Briem
Valgerður Briem fæddist árið 1914 og lést árið
2002. Árin 1945 til 1947 dvaldi hún við myndlist-
arnám i Stokkhólmi. Þegar heim var komið var
Valgerður ráðin kennari við Myndlista- og handíða-
skóla íslands og gegndi þeirri stöðu til ársins 1972.
Eftir hana liggja hundruð teikninga; fjölbreyttar
og magnaðar myndasyrpur þar sem teiknistíllinn
ræðst af viðfangsefninu fremur en tískustefnum.
Margir af nemendum Valgerðar eru nú meðal
fremstu og þekktustu myndlistarmanna þjóðar-
innar. Þannig segir Erró í dagbók sinni frá 1951:
„V.B. er nú í fyrsta skipti. Það er eins og maður hafi sofið í vetur, og
vakni við að öskrað sé (eyra manns: „Farðu að vinna.‘‘.“ Síðar sagði
Erró að engin kennsla hefði haft jafnmikil áhrif á hann.
Andlit í sorg
og gleði
An3lit eru hliðstæð við sumt
annað í náttúrunnar ríki: þar er
óendanleg tilbreyting. Sama
andlit er ekki einu sinni eins
frá degi til
dags, ári til
árs. Hugsaðu
þér muninn
á andliti (
sorg og gleði;
innilokun
annars vegar
og geislandi
gleði hinna
félgslyndu,
sem verða að
gefa öðrum
hlutdeild
í gleði sinni. Mér er samt
ómögulegt að hafa áhuga á
þessu hefðbundna portret-
málverki eins og það gerist
þó það geti verið gott út af
fyrir sig. Hugsaðu þér þessa
kontóra og fundarsali með
röðum af dauðum myndum af
dauðum köllum.
AND-LIT, um
1967-70
Valgerður Briem í viðtali við
Gisla Sigurðsson árið 1980
menningarmolinn
Hjartaknúsari
Baggalútur á
Hótel Örk
Hin rómaða Köntrísveit Bagga-
lúts heldur dansvænlega síð-
sumarköntríhljómleika á Hótel
Örk í Hveragerði föstudaginn
25. ágúst næstkomandi í tilefni
Blómstrandi daga. Á efniskrá
hljómleikanna verða valin
tónverk af hljómplötunni Pabbi
þarf að vinna auk nýrri verka af
glænýrri plötu sveitarinnar sem
ber heitið Aparnir í Eden. Tón-
leikarnir hefjast kl. 22 .
Á þessum degi árið 1926 lést
kvikmyndaleikarinn Rudolph
Valentino, 31 árs að aldri. Dauði
hans olli uppnámi í Bandaríkjun-
um og einhverjir aðdáendur hans
fyrirfóru sér. Jarðarför hans hlaut
gríðarlega fjölmiðlaathygli og ■
hann var kvaddur eins og ástsæll
þjóðarleiðtogi.
Valentino vakti fyrst athygli
sem kvikmyndaleikari árið 1921
í The Four Horsemen of the Apoc-
alypse þar sem hann dansaði eftir-
minnilegan tangó. Frægð hans fór
ört vaxandi með myndum eins og
The Sheik, Blood and Sand og The
Eagle.
Valentino var fyrsti karlkyns-
leikarinn sem varð kyntákn og
var kallaður „elskhuginn mikli“.
Hann mun þó ekki hafa risið und-
ir þvi nafni í einkalífinu. Eftir tvö
deyr
misheppnuð hjónabönd átti hann í
ástarsambandi við pólsku leikkon-
una Polu Negri. Þegar hann lést
skyndilega vegna sýkingar í kjöl-
far magasárs brá Negri sér í hlut-
verk hinnar syrgjandi ekkju og að
beiðni ljósmyndara féll hún marg-
oft í öngvit áður en útför leikarans
fór fram, meðan á henni stóð og eft-
ir hana. Þetta þótti mesti ofleikur
leikkonunnar á ferlinum.
m j