blaðið - 23.12.2006, Blaðsíða 25

blaðið
LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 2006 25
Ut
Anna M. Þ. Ólafsdóttir
hefur í tíu ár starfað
sem fræðslu- og upp-
lýsingafulltrúi Hjálp-
arstarfs kirkjunnar.
„Á sínum tíma sótti
iég um þetta starf
fyrir tilviljun,“ segir hún. „Ég bjó í
Karlstad í Svíþjóð í tvö ár ásamt fyrr-
verandi eiginmanni og syni. Eitt
sinn þegar ég var í stuttri heimsókn
hér heima sá ég þetta starf auglýst
og fannst það spennandi. Atvinnu-
ástand í Karlstad var erfitt á þessum
tíma, atvinnulíf einhæft og lítið að
gera svo það ýtti undir mig líka að
koma heim. Ég er kennaramenntuð
og hafði tekið hagnýta fjölmiðlun í
Háskólanum, og fannst þetta tvennt
geta sameinast mjög vel í þessu
starfi, auk þess sem ég hafði áhuga á
fjarlægum löndum. Mér fannst líka
gaman að þetta skyldi vera kristilegt
starf. Ég hef alltaf laðast að því þótt
ég sé kannski meiri efamanneskja en
trúmanneskja. Mér hefur oft fundist
að það væri ýmislegt sem gengi ekki
alveg upp í trúnni og farið frá henni
um tíma en alltaf komið aftur.
Ég fékk starfið og mér líkar það
vel. Ég vinn aðallega á skrifstofunni
en fer á um það bil eins og hálfs
árs fresti út í vinnuferðir. Hjálpar-
starf kirkjunnar er með verkefni í
þremur löndum í Afríku: Mósam-
bík, Malaví og Oganda. Við erum
líka með verkefni á Indlandi og
erum þar í samstarfi við tvenn ind-
versk samtök, mannréttindasamtök
sem vinna með hinum stéttlausu og
svo kristileg samtök sem sinna skóla-
starfi og reka sjúSjáhús. Ég hef farið
til þessara landa ffi að fylgjast með
starfseminni."
Broshýr þrælabörn
Hvað sérðu? *
„Á Indlandi felst stór hluti af starf-
inu í því að leysa þrælabörn úr ánauð.
Við höfum einnig stutt verkalýðsbar-
áttu og mannréttindabaráttu hinna
stéttlausu, þess fólk sem á rétt sam-
kvæmt stjórnarskránni en hefur í
raun engan rétt. Þarna er við lýði
gamalt stéttakerfi og fólk er vant því
að hafa ódýrt eða ókeypis vinnuafl
og hefur engan áhuga á að rétta hag
þess. Þarna hef ég séð hluti sem ég
bef tekið mjög nærri mér. Ég hitti
fjölskyldu sem vann.í hrísgrjónaverk-
smiðju. Konurnar vinna á nóttunni
við að sjóða hrísgrjónin til að losa
hismið af. Karlarnir og börnin vinna
á daginn. Fjölskyldan er því aldrei
saman. Frídagar eru engir. Karlinn
fær örfáar krónur að launum og
konan fær brotin grjón úr myllunni
sem ekki er hægt að selja. Þetta er
ekki einu sinni nægur matur ofan
í fjölskylduna hvað þá fyrir öðru.
Þegar maður hittir fólk sem býr við
þessar aðstæður þá getur maður ekki
annað en fundið til. Ekki síst vegna
þess að það á svo litla von um að að-
stæður þess breytist.
Konurnar ganga með hrísgrjónin
í skálum sem þær bera á höfðinu og
fara frá einni vinnslustöðinni yfir í
mylluna og sturta hrísgrjónunum
úr skálinni ofan í trekt. Mér var sagt
af konu sem hefði flækt hárið í drif-
skaftinu með þeim afleiðingum að
hálft höfuðleðrið rifnaði af henni.
Hún fékk engar sjúkrabætur og var
frá vinnu í heilt ár. Við heyrðum
af mörgum alvarlegum slysum og
erfiðri baráttu stéttlausra fyrir rétt-
indum sínum. Samstarfsaðilar okkar
vinna brautryðjendastarf í þessu og
við erum stolt af þvf að geta stutt þá.
Við fengum Eflingu hér heima til liðs
við okkur og þeir hafa stutt þetta verk-
efni vel.
Þrælabörnin eru óteljandi og búa
við ömurlegar aðstæður. Maður veit
allar staðreyndir um líf þeirra. Þau
búa fjarri fjölskyldu sinni, oft á göt-
unni þar sem þau sofa og eru í vinn-
unni tólf tíma á dag og jafnvel lengur.
Þau fá sitt hádegishlé en þurfa að hafa
með eigin mat og sú pása er dregin
frá vinnutímanum. Þau eru lamin
ef þeim mistekst og vinna innan um
eldri starfsmenn sem oft misnota
þau Vinnustaðir þeirra eru dimmar
loftlausar holur og þar eru oft engin
klósett. Þau eru í einhæfri vinnu og
fá verk í brjóstkassann, í hnén og í
handleggina.
Þótt við vitum allar þessar stað-
reyndir þá held ég að ekkert okkar
geti raunverulega sett sig í þeirra spor.
Það er svo einkennilegt að þessi börn
eru alltaf broshýr. Þeim finnst alltaf
spennandi þegar einhver kemur að
hitta þau því þá er eitthvað nýtt að sjá
í þeirri hversdagslegu einhæfni sem
líf þeirra er. Börnin fá einn frídag í
mánuði og þann dag nota samtökin
okkar til að ná til þeirra. Efnt er til
dagskrár, þeim er gefinn matur, farið
í leiki og sungið og þau eru frædd um
stöðu sína og sagt að hún sé ólöglegt
og að þau eigi möguleika á að kom-
ast í skóla í gegnum samtökin. Þegar
maður spyr börnin hvað þau langi
til að verða þegar þau verði stór þá
„Það er ekkert lífað
þurfa að borða dag
eftir dag eitthvað sem
er ódýrt og vont. Þetta
er það sem mérfinnst
skelfilegast að horfa
upp á hér heima."
svara þau öll að þau vilji verða kenn-
ari eða læknir. Mörg þeirra neyðast
til að vinna af því að pabbi, mamma
eða systkini veiktust og taka varð lán
til að fá lyf. Þau komast ekki í skóla.
Læknisstarfið og kennarastarfið eru
því störf sem þau líta upp til og vildu
gjarnan vinna. Islensk kona, mann-
fræðingur, fór eitt sinn á vegum
okkar til að vinna sjálfboðastörf á
Indlandi. Hún spurði indverskan
ungling, 14 ára þræladreng hvaða
drauma hann ætti sér og hvað hann
vildi verða. Hann svaraði: „Ég á enga
drauma. Ég er búinn að tapa bernsk-
unni og tækifærunum.“ Henni fannst
ekki hægt að fá hræðilegra svar og ég
er sammála því.“
Börn sem brosa ekki
Hvernig er ástandið á börnunum
sem þú sérð í Afríku?
„1 Áfríku hitti ég í fyrsta sinn börn
sem brostu ekki. I fátækum löndum
þar sem ég hef komið, vilja krakkar
heilsa manni með handabandi eða
bara koma við mann. Þau fyllast for-
vitni þegar það sér bíl eða ókunnugt
fólk. En í Úganda horfðu börnin ekki
einu sinni á mig heldur voru niðurlút.
Þau höfðu misst báða foreldra sína
úr alnæmi. Ég spurði hvort ekki væri
til frænka eða frændi eða einhver í
grenndinni sem gæti hjálpað þeim,
ekki endilega um efnahagsleg gæði,
heldur verið til staðar og huggað þau.
En það var enginn. Svo margir voru
dánir. Mömmur, einar eftir með
börn, höfðu kiknað undan álaginu
og farið. Ömmur voru oft einar eftir,
eðabara enginn.
En ég hef líka heimsótt börn í
Úganda sem hafa fengið aðstoð og
þá hafa börnin fengið allt annað
fas. Munurinn er gríðarlegur. Þegar
svona heimsókn lýkur þá er yfirgnæf-
andi sú tilfinning að það sé hægt að
gera svo margt. En svo kemur líka til
manns hugsunin hvað gerist þegar
deginum lýkur og útlendingarnir
sem komu í heimsókn eru farnir.
Það er ekkert ljós að hafa og börnin
reyna að læsa sig inni, ef hægt er að
læsa hurðinni, ef kofinn er ekki bara
Skötuveislan
er byrjuð hjá okkur. Komdu og skoðaðu
fiskborðið okkar fullt af ilmandi
tindabykkju og skötubörðumf hnoðmör,
hamsatólg og þrumara með.
Opið í dag í öllum verslunum
Fiskisögu 08.00 - 18.00
„ pJm -■
Ævintýralegar fiskbúðir
fiskisaga.is
Hamraborg 14a •'Skipholti 70 • Höfðabakka 1 • Vegamótum (Nesvegi 100) Sundlaugavegi 12 • Háaleitisbraut 58-60