Bændablaðið - 08.04.2009, Blaðsíða 4

4 Bændablaðið | miðvikudagur 8. apríl 2009
Aðalfundur Landssambands
kúabænda var haldinn dag-
ana 27. til 28. mars síðastlið-
inn. Á fundinum var Sigurður
Loftsson í Steinsholti kjör-
inn nýr formaður sambands-
ins en Þórólfur Sveinsson á
Ferjubakka gaf ekki kost á sér
til áframhaldandi setu. Tveir
voru í kjöri en auk Sigurðar gaf
Sigurgeir Hreinsson á Hríshóli
kost á sér. Fóru kosningarnar
svo að Sigurður hlaut tuttugu
atkvæði gegn fjórtán atkvæð-
um Sigurgeirs og telst Sigurður
því réttkjörinn formaður.
Ný stjórn hittist síðasta laug-
ardag og skipti með sér verkum.
Auk Sigurðar formanns er stjórn-
in þannig skipuð að Sigurgeir
er varaformaður, Guðný Helga
Björnsdóttir á Bessastöðum er
ritari stjórnar og meðstjórnend-
ur eru þeir Jóhann Nikulásson,
Stóru Hildisey II og Sveinbjörn
Þór Sigurðsson á Búvöllum.
Vill ná samkomulagi við
stjórnvöld vegna brota á
búvörusamningum
Sigurður segir mikið starf fyrir
höndum hjá nýrri stjórn. „Það eru
svo sem ekki ný mál sem við er
að glíma heldur áframhaldandi
vinna við þau mál sem liggja
fyrir. Það liggur ljóst fyrir að við
verðum að reyna að finna ein-
hverjar lausnir varðandi vanda
skuldsettra búa í greininni. Þetta
liggur mjög þungt á mörgum
bændum. Þessu höfum við verið
að nudda áfram og ég mun halda
áfram að ýta á stjórnvöld að þau
finni einhverjar lausnir í þessum
málum. Þetta er eins hjá bænd-
um og öðrum, það þarf að koma
bönkunum í almennilegan gang
og greiða úr lánaflækjum sem
upp eru komnar.“
Sigurður segir að annað gríð-
arstórt verkefni sem kúabændur
hafi fengið í fangið sé sú ákvörð-
un stjórnvalda að standa ekki
við ákvæði um verðtryggingu
búvörusamninga. „Við vorum
mjög ósátt við þá niðurstöðu og
teljum að þar hafi verið um brot á
samningunum að ræða. Við erum
komin vel af stað við að greiða
úr þessu enda er það okkur ekk-
ert kappsmál að standa í illdeilum
við stjórnvöld, síður en svo. Ég er
ágætlega bjartsýnn á að við lönd-
um samkomulagi í þessu máli,
enda myndi annað leiða af sér
hættu á erfiðari samskiptum milli
bænda og ríkisvalds til framtíð-
ar.“
Þarf að vinna að
framtíðarstefnumörkun
Sigurður segir að hann stefni ekki
að neinum stórkostlegum breyt-
ingum innan stjórnarinnar enda
hafi hann setið þar sjálfur um
allnokkurt skeið. „Við erum að
vinna að framtíðarstefnumörkun
innan greinarinnar. Við þurfum
að skoða allar forsendur grein-
arinnar, stuðningskerfisins,
mögulegar breytingar á tollaum-
hverfi og vera tilbúin að takast
á við þess hluti. Það er þó óljóst
hvenær slíkri vinnu líkur en eins
og staðan er nú vinnu við bara
eftir því kerfi sem við búum
við.“
fr
Á aðalfundi Landssamtaka
sauðfjárbænda sem haldinn var
annan til þriðja apríl síðastlið-
inn var Sigurgeir Sindri Sigur-
geirsson í Bakkakoti kosinn nýr
formaður samtakanna. Kosið var
á milli Sindra og Einars Ófeigs
Björnssonar í Lóni og fór svo að
Sindri hlaut 25 atkvæði en Einar
Ófeigur 19 atkvæði. Sindri tekur
því við af Jóhannesi Sigfússyni
á Gunnarsstöðum sem ekki gaf
kost á sér til áframhaldandi for-
mennsku.
Sæti Sindra í aðalstjórn tók
Þor valdur Þórðarson á Stað í Súg-
andafirði og var Ásmundur Daða-
son á Lambeyrum kosinn vara-
maður hans. Fanney Ólöf Lárus-
dóttir á Kirkjubæjarklaustri var
jafnframt endurkjörin sem full-
trúi Suðurlands í stjórn og Oddný
Steina Valsdóttir í Butru í Fljótshlíð
var kjörin varamaður hennar. Aðrir
í stjórn eru Þórarinn Ingi Pétursson
í Laufási og Baldur Grétarsson á
Kirkjubæ.
Mikill fjöldi ályktana var sam-
þykktur á fundinum. Ber þar helst
að nefna að fundurinn mótmælti
harðlega niðurfellingu á verðtrygg-
ingu í búvörusamningum, hafnað
var í ályktun aðildarviðræðum við
Evrópusambandið og það harm-
að að sláturleyfishafar hafi ekki
greitt bændum viðmiðunarverð
Landssamtaka sauðfjárbænda síð-
astliðið haust. Allar ályktanir og
samþykktir aðalfundarins má finna
á vefsíðu samtakanna, saudfe.is
Horfi jákvæðum augum til aukins
útflutnings
Hinn nýi formaður segist ekki ætla
sér að gjörbylta starfi samtakanna.
Hins vegar sé það þó alltaf svo að
nýtt fólk komi með einhverjar nýjar
áherslur. „Ég sagði á aðalfundinum
að ég væri mjög bjartsýnn til fram-
tíðar fyrir greinina. Það byggi ég
á því að eftirspurn eftir matvælum
í heiminum fer vaxandi og á eftir
að aukast enn frekar. Kjötneysla er
að aukast verulega og kaupmáttur
hefur verið að aukast þó að það
kunni að verða tímabundinn aftur-
kippur í þeim efnum núna. Þegar
horft er á alla þessa þætti finnst
mér borðleggjandi að hér á landi,
ekki síður en erlendis, séu sóknar-
færi í aukinni framleiðslu. Ég horfi
mjög jákvæðum augum á útflutn-
ing og tel að þar eigum við góða
möguleika. Af hverju segi ég það?
Jú, vegna þess að til að tryggja
fæðuöryggi þjóðarinnar sem mikið
er í umræðunni nú þurfum við
að auka framleiðslu. Við önnum
ekki að framleiða nema um helm-
ing þess matar sem þjóðin þarf á
að halda í dag. Við verðum því að
auka framleiðsluna og ég horfi til
útflutnings á landbúnaðarvörum í
því tilliti. Það er vænlegur kostur
enda myndum við þá búa að auk-
inni framleiðslu til að brauðfæða
þjóðina ef til þess kæmi að landið
myndi lokast um einhvern tíma.“
Útflutningur á landbúnaðarvöru
hefur fram til þessa verið erfiður en
Sindri segist telja að bjartari fram-
tíð geti verið framundan, einkum
þegar slakna fer á efnahagskrepp-
unni í heiminum. Til þess að geta
aukið framleiðslu í þá veru sem
hann nefnir má þó ljóst vera að
bæta þurfi kjör sauðfjárbænda. En
hvernig á að ná upp tekjunum?
„Við höfum verið að reyna að
vinna að því með útgáfu viðmið-
unarverðs og höfum reynt með
því að fá sláturleyfishafana til að
borga hærri verð. Það hefur verið
mikið gagnrýnt í röðum bænda að
verð frá þeim sé ekki hærra og slát-
urleyfishafar hafa jafnframt gagn-
rýnt verslunina fyrir að ekki fáist
hærra skilaverð. Ég held að það sé
rétt að vissu marki. Hagtölur sýna
nú að í tuttugu prósent verðbólgu
hefur lambakjöt ekki hækkað nema
um tíu prósent á sama tíma. Ég tel
þess vegna mikilvægt að við sauð-
fjárbændur ræðum við verslunina
á næstu vikum. Ég tel að ef við
eigum að ná árangri þurfum við að
eiga í góðum samskiptum við smá-
salana. Við verðum að gera öllum
ljóst að það verður að standa vörð
um frumframleiðsluna, við fram-
leiðum ekki mat fyrir þessa þjóð
öðruvísi.“
Gera þarf sáttmála um
fæðuöryggi
Sindri segir að í sínum huga sé
ljóst að menn verði að fara að setj-
ast niður og marka stefnu til fram-
tíðar í sauðfjárbúskapnum. „Við
verðum að huga að því hvert við
viljum stefna í greininni til framtíð-
ar. Ætlum við að búa hér við fá og
stór bú, sem ég tel að sé ekki skyn-
samlegt, eða ætlum við að búa við
mörg bú af misjafnri stærð sem ég
er hlynntur? Það hefur verið talað
um þjóðarsátt og bændur eigi að
koma að slíkri sátt. Ég tel að það
sé mjög brýn þörf á að það verði
gerður sáttmáli um fæðuöryggi
þjóðarinnar. Það er líklega brýn-
asta öryggismál þjóðarinnar nú um
stundir.“
Staða sauðfjárræktarinnar nú
um stundir helgast af sömu aðstæð-
um og aðrar greinar landbúnaðar.
Segja má að fjárfesting í grein-
inni hafi kannski ekki verið jafn
mikil og í ýmsum öðrum greinum
en hækkandi aðfangaverð, verð-
bólga og fjármagnskostnaður hittir
greinin þó mjög fyrir. Sindri segir
ljóst að erfiðleikar séu framundan
í greininni en er þó bjartsýnn á að
bændum takist að kljúfa þá erf-
iðleika. „Stóru verkefnin framund-
an eru auðvitað að koma hlutunum
þannig fyrir að bændur búi við
stöðugleika og sjáist fyrir til fram-
tíðar. Eitt af því sem liggur fyrir
nú er að finna lausn á því hvernig
gengið verði frá búvörusamningum
eftir brot ríkisvaldsins á samning-
unum nú við síðustu fjárlög. Ég
hef trú á að okkur takist að ná sam-
komulagi við stjórnvöld um þau
mál þannig að allir geti staðið sáttir
upp frá borðum.“
fr
Hörður Harðarson í Laxárdal er
nýr formaður Svínaræktarfélags
Íslands en hann var kosinn í
embættið á aðalfundi félags-
ins 4. apríl síðastliðinn. Ingvi
Stefánsson í Teigi, fyrrum for-
maður, baðst lausnar vegna anna
en hann hefði að óbreyttu átt
eftir eitt ár í embætti. Ingvi segir
að breyttir hagir ráði mestu um
að hann lætur nú af störfum sem
formaður Svínaræktarfélagsins.
„Við höfum verið að auka um-
svifin, keyptum bú í Reykjadal
sem við rekum ásamt búi okkar
hér í Eyjafjarðarsveit, það fjölg-
aði líka í fjölskyldunni nýlega
þannig að það er í mörg horn að
líta. Þetta var líka orðinn dágóð-
ur tími og því tímabært að hleypa
nýjum manni að.“
Ekki urðu aðrar breytingar á
stjórn og sitja þeir Guðbrandur
Brynjúlfsson á Brúarlandi og Geir
Geirsson á Vallá áfram ásamt Herði
í stjórninni. Karvel Karvelsson á
Hýrumel var hins vegar kosinn nýr
búnaðarþingsfulltrúi á fundinum
í stað Jóhannesar Eggertssonar á
Sléttabóli sem ekki gaf kost á sér til
endurkjörs.
Skilningur á mikilvægi
landbúnaðar meiri nú en oft áður
Ingvi segir umhverfið sem svína-
bændur og kjötframleiðendur
almennt búi við sé langt í frá hag-
stætt um þessar mundir. „Við
höfum lent í miklum hamförum
Íslendingar og þar er kjötmarkaður-
inn ekki undanskilin. Aukinn inn-
flutningur á kjöti kemur harkalega
niður á bæði bændum og afurða-
sölufyrirtækjunum. Nú eru kjöt-
framleiðendur að glíma við him-
inháa vexti og gríðarlegar hækk-
anir á flestum aðföngum þannig
að aukinn innflutningur á kjöti er
eitthvað sem greinin ræður ekki
við að óbreyttu. Þrátt fyrir þetta
vil ég leyfa mér að vera bjartsýnn
fyrir hönd íslensks landbúnaðar til
lengri tíma litið. Enda er skilningur
á mikilvægi okkar framleiðslu mun
meiri nú en hann hefur verið um
langt skeið.“
Búið að móta framtíðarsýn
Hörður segir að í formannstíð Ingva
hafi verið unnið mjög gott starf.
„Það er búið að móta sýn nokkuð
fram á veginn og ég á ekki von á
að það verði neinar stórvægilegar
breytingar. Það umhverfi sem við
búum við breytist hins vegar ákaf-
lega hratt. Það sem við erum að tak-
ast á við núna er eitt og annað sem
lítur að þáttum eins og matvæla-
löggjöfinni. Við erum að vinna að
því ásamt Bændasamtökunum að
teknar verði upp merkingar á land-
búnaðarvörum og það var gagnrýnt
á fundinum hversu hægt sú vinna
hefur gengið. Við þurfum því að
bretta upp ermarnar hvað þá vinnu
varðar. Við erum sömuleiðis að
vinna að því að fá flutt inn erfða-
efni til að uppfæra stofninn hjá
okkur en það er ákaflega mikilvægt
mál fyrir greinina. Þetta eru svona
helstu málin sem að eru á dagskrá
hjá okkur, þau hafa verið á dag-
skrá að undanförnu og munu vænt-
anlega verða það enn um skeið.“
Hörður segir að hann eigi ekki
von á öðru en að félagið haldi svip-
uðum kúrs og verið hefur. Því sé
hins vegar ekki að leyna að staða
greinarinnar sé þröng nú um stund-
ir. „Staða greinarinnar endurspegl-
ast mjög í því árferði sem er við
lýði í þjóðfélaginu nú um stundir
og allir þeir sem eru að framleiða
búvöru verða að laga sig að þessum
breyttu aðstæðum. Svínabændur
eru engin undantekning þar á.“
Evrópusambandsaðild yrði
náðarhögg greinarinnar
Spurður hvort hann telji að svína-
bændum muni takast að standa í
lappirnar í gegnum kreppuna seg-
ist Hörður telja stöðuna nokkuð
breytilega milli búa. „Ef ég tala
bara um greinina almennt þá er
hún mjög skuldsett og það liggur
ljóst fyrir að við verðum að tak-
ast á við breyttar aðstæður, meðal
annars vegna aukins innflutnings
á kjötvöru. Aukinn innflutningur
getur haft mjög neikvæð áhrif fyrir
greinina í heild sinni í samkeppni á
markaði.“
Hörður segir að helstu mál
sem rædd voru á fundinum hafi
verið innflutningur, upprunamerk-
ingar, samskipti við neytendur og
Evrópusambandsmál. „Það tóku
ýmsir til máls á fundinum og töl-
uðu mjög afdráttarlaust gegn aðild
að Evrópusambandinu. Menn töldu
í raun að slík aðild yrði náðarhögg-
ið fyrir greinina og íslenskan land-
búnað í heildina.“ fr
Hörður í Laxárdal nýr formaður svínabænda
Greinin mjög skuldsett og takast verður á við nýjar aðstæður
Sigurður Loftsson nýr formaður kúbænda
Verður að finna lausn á
skuldsetningu búanna
Sigurgeir Sindri nýr formaður sauðfjárbænda
Telur einsýnt að auka þurfi framleiðslu
til að tryggja fæðuöryggi þjóðarinnar

 

  

   
  

Vestfirskt sjónvarpsefni leiðinlegt?
Sjónvarpsstöðin Skjárinn hefur haldið úti auglýsingaherferð þar sem
áhorfendur eru minntir á að þeir hafi val um sjónvarpsefni og bend-
ir í því sambandi á gríðarlegt úrval af efni í svokölluðum Skjá Bíó.
Auglýsingar stöðvarinnar sýna dæmi um það sem talið er vera sérlega
leiðinlegt sjónvarpsefni og þar er notað myndefni frá Vestfjörðum.
Meðal annars getur þar að líta myndir frá Byggðasafni Vestfjarða
í Neðstakaupstað á Ísafirði. Ýmsum Vestfirðingum hafa sárnað þess-
ar auglýsingar og spyrja hvað sé svo leiðinlegt við vestfirskt sjón-
varpsefni, segir í frétt á vef Bæjarins besta. Markaðsstjóri Skjásins
segir við vefinn að ekki hafi verið hugsað út í að myndefnið væri frá
Vestfjörðum: „Þetta hefði getað verið tekið hvar sem er á landinu og
snerist ekki um að þetta væri á Vestfjörðum.“
Strax eftir að talningu lauk var
hnýtt á Sigurð græn slaufa í anda
forvera hans Þórólfs Sveinssonar
sem nú lætur af starfi formanns
eftir áralangt starf í þágu sam-
bandsins.