Fréttablaðið - 02.02.2012, Blaðsíða 6

2. febrúar 2012 FIMMTUDAGUR6
EFNAHAGSMÁL Náin tengsl breyt-
inga á gengi krónunnar og verð-
bólgu hafa orðið til þess að rýra
trúverðugleika Seðlabankans.
Þetta kemur fram í nýrri grein
Gylfa Zoëga hagfræðiprófessors í
nýjasta hefti efnahagsritsins Vís-
bendingar. Gylfi, sem sæti á í pen-
ingastefnunefnd Seðlabankans,
bendir á að árið 2003 sé eini tím-
inn þar sem bankinn hafi náð verð-
bólgumarkmiði sínu.
Í grein sinni kemst Gylfi að
þeirri niðurstöðu að stöðugt gengi
sé forsenda fyrir stöðugu verðlagi
hér á landi, enda séu náin tengsl
gengis og verðlags einkennandi
fyrir mjög lítil hagkerfi og útskýri
mikla og sveiflukennda verðbólgu
í þeim löndum.
„Kerfi með föstu gengi myndi
því framkalla stöðugra verðlag og
gera afnám verðtryggingar mögu-
legt,“ segir Gylfi og telur þátttöku
í evrópska myntsamstarfinu virð-
ast eina framkvæmanlega fast-
gengiskerfið. „Valið stendur því á
milli þess að taka þátt í evrusam-
starfi eða hafa fljótandi gengi með
Tobin-skatti og öðrum aðgerðum
sem ætlað er að draga úr sveiflum
á gengi krónunnar.“
Gylfi vísar til niðurstöðu nýlegr-
ar ritgerðar um að gengisbreyting-
ar hafi meiri áhrif á verðákvarð-
anir hér en í öðrum þróuðum
ríkjum. „Fyrirtæki sem nota inn-
flutt aðföng breyta verði í kjölfar
gengisbreytinga og önnur fyrir-
tæki fara svo eftir þróun verðvísi-
tölu neysluverðs.“
Til þess að taka á sveiflum krón-
unnar með viðskiptakjörum og
spákaupmennsku á markaði, mætti
taka upp fyrrnefndan Tobin-skatt
á gjaldeyrisviðskipti. Og þar sem
hann feli ekki í sér magntakmark-
anir segir Gylfi hann samræmast
reglum EES-samningsins. Skatt-
urinn komi því vel til greina sem
hluti af endurbættu peningakerfi
í kjölfar þess að gjaldeyrishöft
verði afnumin.
Tekjur af Tobin skatti gætu
orðið verulegar, auk þess sem með
honum fengi Seðlabankinn öflugra
tæki til að hafa áhrif á hagþróun,
að mati Gylfa. Hann bendir á að
eins prósents skattur á kaup og
sölu gjaldeyris, ofan á það sem til
dæmis Arion banki ákvæði, fæli í
sér að vildi fjárfestir kaupa krónur
í byrjun viku og selja í lok hennar
jafngilti skatturinn 180 prósenta
kostnaði á ársgrundvelli. Því þyrfti
vaxtamunur að nema 180 prósent-
um hið minnsta til að það borgaði
sig að stunda spákaupmennsku.
olikr@frettabladid.is
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
– Afslátt eða gott verð?
VITA® ofnar
VITA handklæðaofn
kúptur króm 50x120 cm
18.990
VITA handklæðaofn
beinn hvítur 50x80 cm
7.990
Kletthálsi Rvk
Akureyri
Reykjanesbæ
Húsavík
Vestmannaeyjum
Kerfi með föstu gengi myndi því
framkalla stöðugra verðlag og gera
afnám verðtryggingar mögulegt.
GYLFI ZOËGA
HAGFRÆÐINGUR
SNJÓMOKSTUR Einhver kynni að líkja baráttunni við verðbólgu hér á landi við
eilífðarmokstur. Í nýrri grein í Vísbendingu segir Gylfi Zoëga, hagfræðingur sem sæti
á í peningastefnunefnd Seðlabankans, tvær færar leiðir í baráttunni. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Hægt að beisla verðbólguna
með evru eða Tobin-skatti
Árið 2003 er eini tíminn sem Seðlabankinn hefur náð verðbólgumarkmiði sínu. Gylfi Zoëga hagfræðingur
segir gengisbreytingar hafa mikil áhrif á verð hér. Skattleggja verði gjaldeyrisviðskipti eða taka upp evru.
Nóbelsverðlaunahagfræðingurinn
James Tobin stakk árið 1972 upp
á skatti á gjaldeyrisviðskipti sem
síðan var við hann kenndur. Með
Tobin-skatti eru skattlögð einstök
viðskipti þar sem einum gjaldmiðli
er skipt í annan. Með þessu er sett
viðbótargjald á gjaldeyrissnúninga
til þess að draga úr sveiflum gjald-
miðla. Nicholas Sarkozy Frakklands-
forseti tilkynnti í byrjun vikunnar að
frá og með ágúst yrði tekinn upp
0,1 prósents skattur á fjármagns-
flutninga þar í landi, hvort sem
Tobin-skattar yrðu teknir upp annars
staðar í ESB-löndum eður ei.
Tobin-skattur?
SVÍÞJÓÐ Sprengjutilræðið við lög-
reglustöð í Malmö í gær var að
öllum líkindum hefndaraðgerð
glæpagengis. Undanfarin ár hafa
nokkrar skotárásir og sprengju-
árásir verið gerðar á lögreglu-
stöðvar í Malmö.
Sprengjan sprakk í fyrrinótt um
hálfþrjúleytið. Engan sakaði en
byggingin er mikið skemmd.
Lögreglan segist hafa upplýs-
ingar um að einn eða tveir menn
hafi staðið að árásinni og vitað sé
í hvaða átt þeir flúðu, en vildi lítið
annað gefa upp.
Tvær skotárásir voru gerðar á
lögreglustöðvar í Malmö á síðasta
ári og ein árið 2010.
Íbúar í Malmö eru óttaslegn-
ir vegna ofbeldisglæpa sem hafa
verið algengir þar í borg síðustu
árin.
Síðustu tvo mánuði hafa sex
manns látist í skotárásum í Malmö.
Síðast á þriðjudag var 48 ára
maður myrtur í skotárás í Malmö.
Lögreglan telur að það morð teng-
ist starfsemi skipulagðra glæpa-
gengja í borginni.
Ákveðið hefur verið að efla lög-
gæslu í Malmö af þessu tilefni, en
yfirvöld segja þó að ofbeldisglæp-
ir séu ekki algengari í Malmö en
öðrum stærri borgum Svíþjóðar,
sé miðað við höfðatölu. - gb
Íbúar í Malmö skelkaðir vegna ofbeldisglæpa síðustu ára:
Árás beint gegn lögreglunni
FRÁ MALMÖ Árásir á lögreglustöðvar
hafa verið nokkrar síðustu árin.
NORDICPHOTOS/AFP
LÖGREGLUMÁL Lögreglu hafði í
gærkvöldi enn ekki tekist að
hafa hendur í hári þess sem tal-
inn er hafa sprengt heimatilbúna
sprengju á Hverfisgötu snemma á
miðvikudagsmorgun.
Vitni hefur greint frá því að
skömmu eftir að sprengjan sprakk
hafi það séð lágvaxinn, feitlaginn
mann á miðjum aldri hlaupa af
vettvangi og aka brott á litlum,
hvítum sendiferðabíl.
Samkvæmt heimildum Frétta-
blaðsins sýnir upptaka úr örygg-
ismyndavél skammt frá mann á
hlaupum setjast upp í bíl og aka
á brott. Vettvangurinn sjálfur og
sprengingin sést hins vegar ekki
á upptökum.
Lögregla telur yfirgnæfandi
líkur á að maðurinn á myndskeið-
inu beri ábyrgð á sprengingunni
og hefur lagt mikið kapp á að hafa
uppi á honum.
Á upptökunni er auðvelt að
greina gerð bílsins en bílnúmerið
er ógreinilegra og það hefur tor-
veldað leitina.
Athygli hefur vakið að lögregla
kom ekki á vettvang og girti af
svæðið í kringum hann fyrr en um
tveimur klukkustundum eftir að
fyrsta ábending barst um spreng-
inguna.
Jón Bjartmarz, yfirlögreglu-
þjónn hjá Ríkislögreglustjóra,
segir að mistök hafi valdið því að
fyrsta ábendingin var ekki tekin
nógu alvarlega. Þau vinnubrögð
verði könnuð sérstaklega. - sh
Lögregla telur næsta víst að maður sem sést á upptöku beri ábyrgð á sprengju:
Bílnúmerið ógreinilegt á upptökunni
NOREGUR, AP Tveir menn, Mikael
Duvud og Shawan Sadek Saeed
Bujak, voru dæmdir í þriggja og
hálfs árs fangelsi fyrir að hafa
skipulagt hryðjuverk í Danmörku.
Sannað þótti að þeir hafi ætlað
að gera árás með sprengjum á
skrifstofur danska dagblaðsins
Jyllandsposten og á einn þeirra
skopmyndateiknara sem gerðu
skopmyndir af Múhameð spá-
manni, sem birtust í blaðinu
haustið 2005. Þriðji maðurinn
hlaut styttri dóm fyrir að hafa
útvegað þeim sprengiefni. - gb
Dómur fallinn í Noregi:
Hugðust ráðast
á skopteiknara
ÚR ÖRYGGISMYNDAVÉL Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu leitar að karlmanni og
hvítri Renault Kangoo sendibifreið í tengslum við rannsókn hennar á sprengju sem
fannst neðst á Hverfisgötu í fyrradag. Lögregla vinnur úr ábendingum og hefur meðal
annars haft tal af manni sem auglýst var eftir, en hann var á biðstöð fyrir strætis-
vagna neðst á Hverfisgötu. MYNDIR/LÖGREGLAN Á HÖFUÐBORGARSVÆÐINU
BANDARÍKIN Bandaríski vopna-
framleiðandinn Sandia hefur
hannað fjarstýrða byssukúlu
sem getur hæft skotmörk í allt
að tveggja kílómetra fjarlægð.
Kúlan er hönnuð fyrir banda-
ríska herinn.
Byssukúlan lítur út eins og 10
sentimetra langt flugskeyti. Hún
fær kraft sinn úr hefðbundinni
púðurhleðslu eins og aðrar byssu-
kúlur, samkvæmt frétt BBC.
Kúlunni er stýrt í mark sem lýst
hefur verið upp með þar til gerð-
um leysigeisla.
Sérfræðingar vara við hættu
sem þessi nýjung gæti valdið í
höndum óprúttinna einstaklinga
þar sem hún gæti auðveldað skot-
árás af löngu færi. - bj
Prófuðu fjarstýrða byssukúlu:
Hittir skotmark
sitt á 2 km færi
SVÍÞJÓÐ Yfir 60 prósent þeirra
skipa sem notuð eru til að
smygla vopnum og fíkniefnum
eru í eigu fyrirtækja innan Evr-
ópusambandslandanna og eða
Natólanda, að því er niðurstöður
könnunar alþjóðlegu friðarstofn-
unarinnar Sipri í Stokkhólmi
sýna.
Mörg skipanna sigla undir
fána Panama, Líberíu og Belize.
Könnun Sipris leiðir í ljós að
skip í eigu þýskra fyrirtækja
hafa komið við sögu í 20 prósent-
um skráðra tilfella um vopna- og
fíkniefnasmygl, grísk skip koma
við sögu í yfir 10 prósentum til-
fella og bandarísk í átta prósent-
um tilfella. - ibs
ESB-skip í smyglleiðöngrum:
Vopn og fíkni-
efni um borð
Ert þú fylgjandi því að lögum
um líffæragjafir verði breytt
þannig að gengið sé út frá sam-
þykki látinna?
Já 73,4%
Nei 26,6%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Hefur þú verið á sjó?
Segðu þína skoðun á Vísi.is
KJÖRKASSINN