Fréttablaðið - 22.10.2012, Blaðsíða 12

12 22. október 2012 MÁNUDAGUR
Í þeirri ráðgefandi þjóðaratkvæða-greiðslu sem fram fór sl. laugardag, 20.
október, var spurt um það, hvort kjós-
andi vildi að tillögur stjórnlagaráðs yrðu
lagðar til grundvallar frumvarpi að nýrri
stjórnar skrá. Um 66% þeirra sem kusu
svöruðu spurningunni játandi.
Nú hafa fleiri athugasemdir verið gerðar
við tillögurnar en ég hef tölu á, en marg-
ar lúta að merkingarleysi og mótsögnum.
Þetta hefur verið viðurkennt í verki, með
því að nú um nokkurt skeið hefur starfs-
hópur lögfræðinga verið að fara yfir til-
lögurnar, væntanlega til að sníða af ágalla
þessa og fleira sem athugunarvert þykir.
Um hvað snerist þá þessi atkvæða-
greiðsla? Um ófullburða plagg sem full-
yrða má að landsmenn höfðu afar óljósa
hugmynd um, hvað fæli í sér. Tæpitungu-
laust snerist atkvæðagreiðslan því ekki
um neitt. Hér er unnið í anda sýndarlýð-
ræðis sem er vísastur vegur til að rækta
jarðveg fyrir pólitíska spillingu, þannig að
hún verði stunduð í skjóli teygjanlegs lýð-
ræðilegs umboðs sem túlka megi á hvaða
veg sem er og réttlæta hvað sem er.
Forsætisráðherra lýsti því í Silfri Egils
í gær að afgreiðsla endurskoðaðs stjórnar-
skrárfrumvarps yrði látin hafa algeran
forgang á Alþingi og önnur mál látin bíða
ef tími reynist ónógur. Þeirri hugsun verð-
ur nú varla varizt að með þessu sé verið
að draga athyglina frá raunverulegum
vandamálum, einkum atvinnumálum og
skuldamálum heimila og fyrirtækja, enda
skammt til kosninga. Og þá er spurningin
hvort Alþingi standi í hlýðni við forsætis-
ráðherra eða taki sjálft frumkvæði að því
að taka á þeim vanda sem helzt brennur á
þjóðinni.
N
iðurstöður leiðbeinandi þjóðaratkvæðagreiðslu vegna
nýrrar stjórnarskrár liggur fyrir. Nærri helmingur
kosningabærra manna valdi að fara á kjörstað og taka
afstöðu til tillagnanna og afstaðan er skýr.
Endalaust er hægt að deila um hvort þátttaka í
atkvæðagreiðslunni er góð, viðunandi eða slæm. Almennt hlýtur
það að vera svo að eftir því sem kosið er um afstæðari hluti og
flóknari þeim mun færri taka þátt. Vissulega hefur áhugi á nýrri
stjórnarskrá sem leyst gæti af hólmi bráðabirgðastjórnarskrána
frá 1944 verið talsvert meiri á umliðnum árum en lengst af. Hitt
er annað að stjórnarskrá verður líklega seint efni sem brennur á
þorra fólks með sama hætti og áþreifanlegri efni, eins og kosn-
ingar til þings og sveitarstjórna.
Úrslit lýðræðislegra atkvæða-
greiðslna ráðast þó af þeim sem
taka þátt en ekki hinum sem sitja
heima. Þannig eru leikreglurnar.
Úrslitin eru afdráttarlaus. Vilji
verulegs meirihluta, tveggja
þriðju á móti einum þriðja,
stendur til þess að vinnan við
samningu nýrrar stjórnarskrár haldi áfram frá þeim stað sem
hún er á nú, þ.e. að tillögur stjórnlagaráðsins liggi til grundvallar
nýrri stjórnarskrá fyrir lýðveldið.
Skoðanir meirihluta kjósenda reyndust öndverðar við til-
lögur stjórnalagaráðs um eitt af þeim fimm efnisatriðum nýrrar
stjórnarskrár sem spurt var um. Vilji meirihlutans stendur til
þess að þjóðkirkjan eigi sér sess í stjórnarskránni sem tillögur
stjórnlagaráðs gera ekki. Styrkur þjóðkirkjunnar hlýtur að koma
á óvart, ekki síst í ljósi þeirra hremminga sem hún hefur gengið í
gegnum undanfarin misseri. Vera kann að einhverjir hafi í þessari
spurningu talið sig vera að taka afstöðu til þess hvort hér ætti að
vera þjóðkirkja yfir höfuð eða ekki. Engu að síður eru skilaboðin
skýr, jafnvel þótt munur milli hliða hafi ekki verið jafnafgerandi
í þessari spurningu eins og í hinum.
Í öðrum niðurstöðum voru skilaboðin sterk, frá rúmlega 75
prósentum í þjóðaratkvæðagreiðsluspurningunni upp í tæplega
88 prósent í auðlindaspurningunni sögðu já og samþykktu með því
upplegg stjórnlagaráðs.
Nú tekur þingið við keflinu. Meirihluti þess valdi að spyrja
þjóðina álits á því hvort grundvalla ætti nýja stjórnarskrá á til-
lögum stjórnlagaráðs, ásamt því að bera undir hana fimm grund-
vallarspurningar úr tillögum ráðsins. Einhverjir hefðu kosið að
fá að segja álit sitt á fleiri spurningum og öðrum þótti óþarfi að
greiða atkvæði um efnisatriði. En svona var þetta og niðurstöður
liggja fyrir.
Gera verður ráð fyrir að afdráttarlaus niðurstaða atkvæða-
greiðslunnar verði góður grunnur að breiðri sátt í þinginu um
áframhaldandi vinnu við stjórnarskrána. Fulltrúar allra flokka
hljóta að taka mark á þeim skilaboðum sem niðurstöður atkvæða-
greiðslunnar senda. Allar forsendur eru þannig fyrir því að hægt
verði að samþykkja nýja stjórnarskrá fyrir vorið og svo aftur á
nýju þingi.
Um hvað snerist þá þessi
atkvæðagreiðsla? Um
ófullburða plagg sem fullyrða má
að landsmenn höfðu afar óljósa
hugmynd um, hvað fæli í sér.
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
HALLDÓR
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
SKOÐUN
Fyrirtæki sem tekur við greiðslu með því
að lesa segulrönd örgjörvakorts er
ábyrgt ef færslan reynist sviksamleg.
Með notkun örgjörvaposa sem snúa
að viðskiptavinum er rekstraráhæa
tengd kortaviðskiptum takmörkuð.
Advania á tilbúnar posalausnir og
aðstoðar við innleiðingu á örgjörvaposum.
Nánari upplýsingar á www.advania.is/pinnid
eða í síma 440 9428.

Pinnið ver fyrirtækið
fyrir kortasvikum
Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna nýrrar stjórnarskrár:
Afdráttarlausar
niðurstöður
Sigurvegarinn fundinn
Sumir hafa haft á orði að enginn hafi
unnið og enginn tapað í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni, þjóðin væri ein-
faldlega að segja hug sinn. Þetta er
rangt. Kosningarnar snerust um hvort
Jón Magnússon lögmaður hefði
rétt fyrir sér eða ekki, eins og hann
sagði sjálfur í Silfri Egils: „Ég lít á
mig sem sigurvegara þessara
kosninga að vissu leyti því ég
greiddi atkvæði já, með miklu,
miklu fleiri og það eru yfir
80% af kjósendum landsins
sem eru sammála mér í megin-
hluta tillagnanna. Það er bara
það að ég vil ekki
leggja illa orðaðar
tillögur stjórnlagaráðs til grundvallar
breytingum.“ Til hamingju Jón.
Allir vinna
Annars eru íslenskir stjórnmálamenn
þeir fremstu í heimi þegar kemur að
því að túlka úrslit kosninga sér í hag.
Afskaplega væri hressilegt að
heyra í stjórnmála-
manni sem segði
bara eins og
er; já, ég er
hundfúll, mín
sjónarmið njóta
greinilega ekki
meiri stuðnings hjá
kjósendum.
Facebook-sjónvarp
Stefán Jón Hafstein, fyrrverandi
sjónvarpsmaður, er óánægður með
trakteringar síns gamla vinnustaðar,
Ríkisútvarpsins, á kosningunum.
Hann saknaði þess að viðmælendur
væru fengir strax á laugardags-
kvöldið, enda hefði Facebook sýnt
að nóg væri af álitsgjöfum sem
hefðu getað komið með fyrstu
viðbrögð. Það er einmitt það
sem við þurfum; að gera sjón-
varp úr Facebook.
kolbeinn@frettabladid.is
Merkingarlaus
þjóðaratkvæðagreiðsla
Stjórnarskrá
Sigurður
Líndal
lagaprófessor