Fréttatíminn - 20.04.2012, Blaðsíða 54

46 bækur Helgin 20.-22. apríl 2012
 RitdómuR Laðaðu tiL þín það góða
Norski krimmahöf-
undurinn Jo Nesbö trónir
nú á toppi metsölulista
Eymundsson með bók
sína Snjókarlinn. Það
tók kappann þrjár vikur
að velta hinni sænsku
Camillu Läckberg úr sessi.
nesbö kominn
á toppinn
 RitdómuR án vegabRéfs
e inar Falur Ingólfsson sendi frá sér
fyrir jólin í fyrra safn
ferðaþátta sem hann
hafði flesta birt í
Morgunblaðinu í ein-
hverju formi, sumir
voru þar styttir en
eru í bókinni lengri.
Þetta var snotur bók
og sýnu meiri akkur í
ljósmyndum hans sem
fylgdu skrifunum;
margar listavel gerðar
og hefðu betur sómt
sér í stærra broti á
betri pappír.
En menn geta ekki
beðið um bæði fiska
og brauð.
Ekki svo að skilja
að Einar Falur sé
ekki ritfær maður. Hann er prýðilega
skrifandi og tekst víða í lýsingum sínum
á við býsna flóknar sögur, fylgir hefðinni
að segja fyrst frá sjálfum sér í erfiðum
kringumstæðum, en stækka svo myndina
og gera grein fyrir landstæðum, lands-
hag og hvernig blessaðri mannskepn-
unni tekst að komast af. Það er langt á
milli þeirra hugarheima sem Einar Falur
þrammar í upplifun sinni við ritun liðinna
minninga frá fjarlægum stöðum og þess
heims sem bókin lýsir sem er fjallað um
hér til hliðar. Hvort viltu sjá: Heiminn
í öllum sínum hildarleik, eða litla sæta
naflann þinn? Horfa til himins og fjar-
lægra fjarða eða bora nefinu inn í magann
á sjálfum þér?
Silfurnámur í Bólivíu, ferðalag um
Færeyjar, löng og ströng ganga til Machu
Pichu, þjóðhátíð í Gimli, gljúfrastíflurnar
í Yangtze, pólfari sóttur í flugi, baðdagur-
inn mikli og íslenskir fótboltamenn í Ker-
ala, New York, Maldíve-eyjar á Indlands-
hafi – og Bergþórshvoll eru staðirnir sem
við sækjum heim í frásögnum Einars.
Hann er lunkinn sögumaður, kann að
halda sögunni gangandi, er ekki gjarn
á útúrdúra, hvorki í tíma né rúmi, trúr
þröngu formi blaðsins sem þó var býsna
rúmt á þessum árum þegar Einar var að
ferðast í þess nafninu og selja Mogga-
mönnum myndir og letur.
Ferðaþættirnir ganga líka á því, góðum
sögumönnum sem geta gert sig, ævintýri
og hversdagsleika spennandi, gætt ein-
falda hluti lífi, dregið snöggar og skýrar
myndir af fólki sem þeir þekkja ekki en
hitta dagpart. Þeir verða að hafa metnað
til að kunna skil á sögu héraða sem þeir
komu til, þótt sumir bestu textahöfundar
af þessum flokki hafi reynst hafa svikist
um að sækja þá staði sem þeir fjalla
um: Thorkild Hansen var einn slíkur en
skrifaði þó bestu ferðabækur sem komið
hafa út á norrænum tungum.
Er þetta form sem hér er þjappað á bók
dautt? Hafa myndasögur í litblöðungum,
innslög í sjónvarpsþáttum, jafnvel heilu
sjónvarpsstöðvarnar helgaðar ferða-
lögum útrýmt sögum ferðalanga? Ekki
trúi ég því. Þetta er aftur erfitt form og
útheimtir stöðuga þjálfun, lífsstíl nánast.
Það er synd að Einar Falur skyldi vera
svona mikið heima hjá sér, hann hefði
mátt fara víðar og lifa það af til frásagnar.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson
pbb@frettatiminn.is
Víðförull blaðamaður
Fjórar sögur eftir Arnald Indriðason komu í liðinni viku í kiljuútgáfu:
Synir duftsins, sem var fyrsta sagan sem kynnti lögreglumanninn Erlend til
sögunnar, sagan kom upphaflega út 1997 og er þetta þriðja útgáfa hennar,
Dauðarósir frá 1998 og er þetta fjórða útgáfa sögunnar, Röddin frá 2002
og er þetta fjórða útgáfa þeirrar sögu og að síðustu Einvígið sem kom út í
fyrra. Allar
sögurnar segja
af glæparann-
sóknum
Erlends. -pbb
Arnaldur kominn í kilju
Síðasta vetrardag kom út hjá forlagi Uppheima stórt safn nýrra
ljóða eftir Gyrði Elíasson. Ný bók frá Gyrði sætir ávallt tíðindum
í íslenskum bókmenntaheimi. Nú eru liðin rúm tvö ár síðan Gyrðir
sendi síðast frá sér frumsamið verk, en árið 2009 komu ljóðasafnið
Nokkur almenn orð um kulnun sólar og smásagnasafnið Milli
trjánna út samtímis.
Í þessari nýju ljóðabók sinni fetar Gyrðir inn á áhugaverðar slóðir
í: Hann ræðst af siðferðisþrunginni einbeitni að slátrun dýra og
manna, yrkir bálk um óvenjulega dauðdaga og hver annar en
hann gæti slengt framan í ljóðunnendur angurværum lestri á
sögunni um Axlar-Björn með keim af Eagles og Hotel California?
Það er alltaf áskorun að fylgja Gyrði Elíassyni inn í þann
sérstaka heim sem hann skapar í verkum sínum og þarf ekki til
þess flóknar leiðbeiningar. Ljóðaheimur þessarar bókar geymir
furður og óvænt stefnumót við tungumálið og sá uppsker ríku-
lega sem gefur sig honum á vald. Hér vex enginn sítrónuviður er
fjórtánda ljóðabók Gyrðis. -pbb
Stórt safn nýrra ljóða frá Gyrði
Sigríður Arnardóttir útvarps- og fyrr á tíð sjónvarps-
kona, blaðamaður var það kallað áður fyrr, hefur
sent frá sér bók með einföldum ráðum til betra lífs.
Laðaðu til þín það góða, heitir bókin; snoturlega
brotin, snögglesin og ekki óþægileg í lestri. Nú er
í sjálfu sér ekki slæmt að innlend bókaframleiðsla
skuli keppa við erlendan innflutning í svokölluðum
lífsleiknibókum. Kennibækur af þessu tagi hafa
fylgt trúarbrögðum allra tíma, alltaf eru einhverjir
kennimenn sem telja sig hafa höndlað hinn æðsta
sannleika og sjá sér þörf í að koma þeim sannindum
til lýðsins – jafnvel hafa góðar tekjur af því. Sumir
þeirra eldri í þessum bransa hafa apað eftir for-
göngumönnum trúarbragðanna og geta því glætt
orðskviði og frásagnir sígildum svip dulspekinnar,
sótt í klassísk meðul frásagnarlistar, brögð sem geta
geymt einföld vísdómsorð – sjáið bara höfund Háva-
mála.
Sirrý, eins og hún kallar sig og hún er engin
Sigga, sækir uppsprettur viskunnar hingað og
þangað: Blómstraðu í einkalífi og starfi boðar hún á
kápunni. Hugmyndir hennar lúta að gömlum fágun-
arsiðum sölumennskunnar: Tileinkaðu þér alúðlegt
fas (hvað sem leynast kann undir), alltaf brosandi
(þótt þér sé ekki hlátur í hug), vertu alltaf hress
(þó allt sé í rusli). Kenningasmíði þessi er einfeldn-
ingsleg og til þess fallin að fá fólk til að sætta sig við
hvað sem er. Hún elur á gagnrýniskorti, predikar
jákvæði sem felst í því að líta hjá því sem miður fer
og orsökum þess. Grundvöllur kenninga af þessu
tagi er að það sé betra að láta traðka á sér ef maður
brosir á meðan.
Og það er fullt af fólki sem kaupir svona bull
dýrum dómum. Það virðist öllum höfundum rita af
þessu tagi eðlislægt að stilla sjálfum sér upp sem
hinu velheppnaða eintaki, ekki sakar að hafa átt
feril sem hin forvitna jákvæða kona sem stendur
stífmáluð á eigin fótum. Bók Siggu Arnars er stutt,
með stóru letri, ekki illa meinandi en kostuleg yfir-
breiðsla í samfélagi sem er í stríði, undarlega sam-
sett fyrirmæli til karla og kvenna um það hvernig
best er að sætta sig við það í samfélagi sem okkar
að hafa það skítt – með alúðlegt bros og jákvæðan
huga. Njótið! -pbb
Vel klædd er
konan ánægð

án vegabréfs –
ferðasögur
Einar Falur Ingólfsson
Crymogea, 318 síður, 2011.

Laðaðu til þín
það góða
Sirrý
Veröld, 192 blaðsíður, 2012.
Bók Siggu
Arnars er
stutt, með
stóru letri,
ekki illa
meinandi
en kostuleg
yfirbreiðsla
í samfélagi
sem er í
stríði ...
Einar Falur
Ingólfsson.
Í birtingu 24. janúar árið 2001 söfnuðust um 30 milljónir manna saman við ármót ánna Jamuna og Ganges á Indlandi; þetta
var fjölmennasta samkoma allra tíma, mikilvægasta trúarhátíð hindúa í 144 ár. Einar Falur var í þvögunni og lýsir hátíðinni
auk ævintýralegs ferðalagsins á hana.
S INNA
Íslenska rafbókabúðin
14.–21. apríl
VIKAN