Fréttatíminn - 23.03.2012, Blaðsíða 14

S
tarfsmenn Orkustofn-
unar voru kátir í febrúar
þegar frá því var skýrt
að olía hefði fundist í
lögsögu Íslands en þá
staðfestu tvö leitarfélög, norskt
og breskt, olíufund á svokölluðu
Drekasvæði. Fundurinn var í hlíð-
um neðansjávarfjalls, sem nefnt er
eftir Sigurði Fáfnisbana, rétt innan
lögsögumarka við Jan Mayen. Haft
var eftir Guðna A. Jóhannessyni
orkumálastjóra að tíðindin léttu
lundina talsvert enda væri óvissu
eytt. Nú er hægt að fara að tala um
að þarna er olía undir. Spurning er
hvort hún er í vinnanlegu magni og
þá hvar?
Olíuleitarfélögin TGS og Volc-
anic Basin Petroleum Research til-
kynntu að þau hefðu fundið olíu í
sýnum sem tekin voru á hafsbotni
síðastliðið haust. Meira en 200 kíló
af grjóti og seti náðust á tólf sýna-
tökustöðum. Að því er fram hefur
komið hjá Orkustofnun gefa nýju
sýnin spennandi innsýn í olíujarð-
fræði Drekasvæðisins. Setbergi frá
ýmsum tímum miðlífsaldar, fyrir
250 til 65 milljón árum, var safnað.
Engin sýni eldri en 50 milljón ára
höfðu verið tekin á svæðinu með
borun eða öðrum aðferðum fyrir
síðasta sumar. Ummerki um olíu
úr móðurbergi frá Júratímabilinu,
fyrir 200 til 150 milljón árum, fund-
ust sem staðfestir að virkt kolvetnis-
kerfi sé á Drekasvæðinu.
Á fundarstaðnum, á íslensku haf-
svæði rétt innan markanna við Jan
Mayen, eiga Norðmenn fjórðungs
nýtingarrétt. Fram að þessum fundi
var gert ráð fyrir því að leggja þyrfti
tugi milljarða króna í olíuleit á svæð-
inu. Því var litið á niðurstöðu leitar-
skipanna sem lottóvinning, það er
að segja að fá ótvíræða vitneskju um
að þarna sé olíu að finna.
Olíuleitarútboð Íslands, númer
tvö, stendur nú yfir en umsóknar-
frestur rennur út eftir rúma viku,
mánudaginn 2. apríl. En hvað þýðir
þetta fyrir Íslendinga? Hvað fáum
við út úr olíufundi á þessu svæði,
fari menn að pumpa upp svarta
gullinu í vinnanlegu magni á hafs-
botni, þar sem á yfirborði ríkir
kalt úthafsloftslag en hafdýpi og
fjarlægð eru þó innan tæknilegra
marka fyrir olíuiðnaðinn? Þórar-
inn Sveinn Arnarson er verkefnis-
stjóri Orkustofnunar í olíuleit. Hann
segir Orkustofnunarfólk vissulega
finna fyrir áhuga á málinu en getur
ekki, á þessu stigi, sagt til um hvort
umsóknir um rannsóknarleyfi hafi
borist, enda aðeins rúm vika þar til
umsóknarfrestur rennur út. Hann
er þó bjartsýnn á framhaldið.
Langt ferli fram undan
„Þetta eru sérleyfi til rannsóknar og
vinnslu,“ segir Þórarinn. „Þau byrja
sem rannsóknarleyfi en á seinni
stigum, háð því hvernig gengur,
geta fyrirtækin sótt um að breyta
rannsóknarleyfinu í vinnsluleyfi.
Það finnst ekkert nema leitað sé.
Með sérleyfinu fá fyrirtækin einka-
rétt til að rannsaka ákveðin svæði.
Þar með hafa þau að nokkru tryggt
Skattgreiðslum ætlað
að skapa olíuríkið Ísland
Fram kemur í nýjum sýnum
að olíu er að finna í lögsögu
Íslands, á Drekasvæðinu.
Umsóknarfrestur vegna
olíuleitarútboðs rennur út
eftir rúma viku en bjartsýni
vegna þess gætir hjá Orku-
stofnun. Olíuleitarfyrirtækin
taka alla fjárhagslega áhættu
við olíuleit og vinnslu en
skattalög frá liðnu hausti eiga
að tryggja hag Íslendinga
sem olíuríkis. Fast gjald,
óháð hagnaði fyrirtækjanna,
og hlutfall hagnaðar þeirra
munu renna í íslenskan ríkis-
kassa. Jónas Haraldsson rýnir
í hugsanlegan hag næstu
kynslóðar af hinu eftirsótta
svarta gulli.
Öryggismálin
eru á ábyrgð
fyrirtækjanna.
Þau þurfa að
sýna fram á
tæknilega getu
og öryggiskerfi.
Olíuborpallur Norðmanna. Gangi allt eftir verður olíu dælt upp með svipuðum hætti af íslenskum hafsbotni. Ljósmynd Getty Images
Framhald á næstu opnu
14 fréttaskýring Helgin 23.-25. mars 2012