Læknablaðið - 01.03.1929, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
39
ins vœri nokkurn vcginn fullnœgt, cf til vœru 140 rúm í sjúkrahúsum, C'ía
sjúkrahúsdeildum, scm eingöngu vœru œtlað bcrklavcikum sjúklingum" (bls.
41)-
Víst er um þaÖ, aS:
Ef við hcfðum 170 rúm handa brjóstveiku fólki og 80 rúm lianda sjúk-
lingum mcð aðra bcrkla, þá leystum við okkur betur af hólmi cn nokkur
önnur þjóð.
Á VífilsstöÖum ættu aÖ réttu lagi ekki að vera nema 120 sjúklingar, og
í Kristnesi 50. ÞaÖ eru 170. En 80 sjúklingum ætti að vera auöveit aö
koma fyrir í öðrum sjúkrahúsum, án þess að þeir hefðu samneyti viö aðra
sjúklinga. Þá er talan komin. Gerum svo, aÖ ríkiÖ borgaÖi allan kostnað
viÖ 250 rúm ■—■ það yrði rúmlega 450.000 kr. á ári, eða helmingi minna
en nú gerist.
ÞaÖ er alveg víst, að hér er nú í sjúkrahúsum mjög margt berklafólk,
sem hefir fótavist, er vel rólfært og margt meira eða minna vinnufært og
gæti hafst við á góðum heimilum, sér og öðrum að meinalausu. En ]>á yröi
að visu margt af því öðrum til byrði, meira eða minna. En meðan þetta
fólk er í sjúkrahúsi, ber ríkið alla byrÖina. Þetta er meinið. Af þessu staf-
ar það, aÖ sjúkrahúsunum veitir svo afarerfitt að losna við berklafólk,
sem ekki þarf þar að vera.
Eg heimsótti í sumar sem leiö, eitt besta heilsuhæliÖ í Danmörku (Silke-
borg). Þar eru 180 sjúklingar. Af þeim geta aÖ jafnaði um 40 eitthvað
únnið (eru í afturbata), og það eru lög í Danmörku, — og ætti að vera
hér, — að hœlissjúklingar eru skyldir að vinna í þágu hæUsins — kauplaust
■—■ þá virínu, scm lœknir telur þá fœra til og þeim holla. Þar er meðalvistar-
t'mi 6 mánuðir, en á Vífilstöðum 12 mánuðir (af því sjúklingarnir fást
ekki burtu). „Þeir verða að fara, þegar eg segi þeim,“ sagði yfirlæknirinn
danski. „Hér eru engin vandræði í þeim efnum,“ sagði hann, „því valda
meðal annars alþýðutryggingarnar." — 1) Ef sjúklingur fer vinnufær, en
fær ekki vinnu, þá fær hann styrk úr vinnutryggingarsjóði (Arbejdslös-
hedskasse), — 2) Ef hann gengur með langvarandi berkla og verður ör-
yrki, þá fær hann laun úr öryrkjasjóði (Invalideforsikring), 800 kr. á ári,
— 3) Ef hann er kominn á gamalsaldur, fær hann laun úr cllitryggingarsjóði.
Eg veit og tel vel farið, að fram er komin á alþingi tillaga um skipun
milhþinganefndar til að undirbúa lagasetningu um alþýðutryggingar hér á
landi, sjúkratrygging, slysatrygging, öryrkjutrygging, ellitrygging, trygging
gegn vinnuskorti. Danir greiða úr ríkissjóði 15 milj. kr. á ári til þessara
trygginga þar i landi. Hér myndi sú bvrði á ríkissjóði nema um / milj.
kr. á ári, og verða mestöll þau útgjöld talin með útgjöldum til heilbrigðis-
mála. Þetta er vel fært, ef uut er að minka berklakostnaöinn um helming,
eins og eg vék að áðan.
í öllum löndum er rætt um þau vandkvæði, að sjúklingar, sem fá góðan
bata í heilsuhælum, kcma margir bráðlega aftur, — hafa fengið afturkast,
af ]iví að ])eir hafa orðið að leggja á sig of erfiða eða óhentuga vinnu,
eða ]já af því, aÖ þeir hafa einga vinnu getað fengiö og liðið skort. Alþýðu-
tryggingarnar bæta stórkostlega úr þessu meini. En annars er mikið rætt
um og sumstaðar reynt að ráða bót á þessu — 1) með þvi að venja sjúk-
lingana við vinnu í hælunum, áður en þeir fara þaðan, — 2) með ])ví að
reisa bcrklalwerfi (Tuberkulosekoloni, — „village settlements and occupa-