Læknablaðið - 01.06.1943, Síða 10

132
LÆKNABLAÐ 1 Ð
ingshækkun. Hækkun augnþrýst-
ingsins er individuelt mjög mis-
munandi, oftast frá 30—50 mmHg.,
stundum hærri. Sjaldan koma fyr-
ir glaucom, þar sem þrýstingurinn
er fyrir neSan efri takmörk hins
eðlilega augnþrýstings (15—27
nimHg), en koma þó fram typisk
glaucomeinkenni á papillunni og
á sjónsvi'Sinu. MaSur kallar þessa
tegund glaucoma, glaucoma án há-
þrýstings. Hefi séS hér á landi
einstöku tilfelli gl. þessara. Breyt-
ingin frá eSlil. i pathologiska
þrýstingshækkun viS gl. simplex
gengur venjul. hægt fyrir sig.
Þrýstingurinn smáhækkar og held-
tir sig svo á þvi stigi lengst.
i mótsetningu viS acut gl. meS
sína skyndilegu þrýstingshækkun.
Þrýstingurinn í heilbrigSu auga
er nokkurnveginn jafn allan sólar-
hringinn, en í glaucomauga er
öSru máli aS gegna, þar er augn-
þrýstingurinn oftast talsvert hærri
á nóttunni (getur veriS 20 mmHg
mismunur og þar yfir) og þá
hæstur frá kl. 5—7 á morgnana,
lækkar svo fljótt eftir aS maSur
fer á fætur og smáhækkar aftur
meS kvöldinu. ViS glauconta sint-
plex er mjög þýSingarmikiS aS
mæla augnþrýstinginn oft yfir
sólarhringinn og þá sérstakl. á
ntorgnana, helst áSur en sjúkl.
fara á fætur, og búa til þrýstings-
töflur, hefir mikla þýSingu viS
diagnosis og prognosis sjúkdóms-
ins. Séu bæSi augun veik af glau-
coma simpl. hagar þrýstingurinn
sér nokkurnveginn svipaS í báSum
yfir sólarhringinn, en eins og áS-
ur er sagt nauSsynl. aS taka hann
oft t. d. kvölds og morguns aS
minnsta kosti, getur fundist eSlil.
ef mælt er aS kvöldi, en patholog-
iskur aS morgni dags. Einkum viS
byrjandi glaucom koma ekki þess-
ar einkennandi þrýstingsbreyting-
ar fram, notar maSur þá aSferSir
sem ÞjóSverjar kalla „Belast-
ungs“-próf, sem miSa aS því aS
rannsaka, hvernig augun laga sig
eftir framkölluSum breytingum á
blóSþrýstingi og IdóSclreifingu í
líkamanum. í heilbrigSu auga get
ur intraoculæra æSakerfiS jafnaS
breytingar á blóSþrýstingnum
þannig, aS ekki komi fram þrýst-
ingshækkun í auganu. Til þess aS
hækka hinn almenna IjlóSþrýsting
notar maSur coffein, annaShvort a'S
drekka sterkt kaffi eSa sprauta
inn í likamann coffeinefnum. I
heilbrigSu auga hækkar þrýst-
ingurinn ekki, en í glaucomauga
paralelt hinum almenna bló'Sþrýst-
ingi. Fleiri aSferSir eru notaSar
til þess aS komast aS raun um byrj-
andi glaucom. t. d. aS láta sjúkl.
vera í myrkri 1 kl.; hækkar þá
þrýstingurinn venjul. i glaucom-
augum. Sumir halda því fram, aS
mismunur sé á augnþrýstingnum
eftir árstíSum, aS hann sé hærri í
mánuSunum nóv.—jan. og þá sé
mest hætta á acut glaucomi. vilja
setja þaS í samband vi'S hinar
skjótu breytingar á hita og loft-
þrýstingi á þessum árstima. Hefi
ekki getaS orSiS slíks munar var
hér á landi.
í byrjun sjúkdómsins eru subjec-
tiv einkenni mjög lítil, eSa vantar
alveg. þaS eru oftast engir verkir,
engin þokuköst eSa regnbogalitir.
Þrýstingurinn, sem aS staSaldri er
hækkaSur, skemmir sjóntaugina
hægt og hægt, og fer aS bera á
sjóndepru og sjóntruflunum frá
centrala og perifera sjónsviSinu.
Sjúkl. halda oft aS nóg sé aS fá
gleraugu, og koma svo því miSur
stundum of seint til læknis. Ekki
er óalgengt aS hitta sjúkl., sem
ekki hafa hugmynd um aS þeir
eru orSnir blindir á öSru auganu
vegna glaucomsjúkdóms, og leita