Bændablaðið - 24.04.2013, Blaðsíða 52

52 Bændablaðið | Miðvikudagur 24. apríl 2013
Lesendabás
Ljós í fjós
Það er grundvallaratriði í stefnu
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs að öll atvinnuuppbygging
fari fram í sátt við umhverfið og
í anda sjálfbærrar þróunnar. Það
þýðir ekki að Vinstri græn séu á
móti atvinnuuppbyggingu.
Á þessu kjörtímabili hafa
stjórnvöld að stuðlað að uppbyggingu
nýfjárfestingarverkefna á
landsbyggðinni. Lög um ívilnanir
vegna nýfjárfestinga frá 2010
eru byggð upp út frá svo kölluðu
byggðakorti ESA þar sem tilgreind
eru þau svæði á Íslandi sem heimilt
er að styrkja nýfjárfestingarverkefni,
en það eru landsbyggðarkjördæmin
þrjú. Sams konar ívilnanir eru ekki
í boði fyrir fyrirtæki í orkusækinni
starfsemi sem kjósa að staðsetja sig
innan höfuðborgarsvæðisins.
Garðyrkjan – græn stóriðja
Málefni garðyrkjubænda hafa komið
upp í sambandi við orkusækna
starfsemi á undaförnum árum. Bent
hefur verið á hátt raforkuverð og
háan dreifikostnaði. Stjórnvöld hafa
undanfarin ár átt reglulega fundi
með Sambandi garðyrkjubænda og
hlustað á þeirra sjónarmið um lausnir
í málum þeirra. Komið var í veg fyrir
stórkostlega lækkaðar niðurgreiðslur á
dreifikostnaði rafmagns þegar niður-
skurður vegna hrunsins stóð sem hæst.
Breyting var gerð á reglugerð frá 2005
um framkvæmd raforkulaga sem kom
ekki eingöngu fjölda garðyrkjubænda
til góða heldur einnig annarri orku-
sækinni starfsemi á landsbyggðinni.
Aðlögunarsamningur var endurnýj-
aður árið 2012 og breytt í samstarfs-
samning ríkis og garðyrkjubænda.
Stórnotendur á rafmagni
eða ekki?
Samkvæmt skilgreiningu laga teljast
garðyrkjubændur ekki til stórnotenda
á rafmagni, en slíkir notendur njóta
lægri taxta á gjaldskrá RARIK. Ríkið
niðurgreiðir dreifikostnað rafmagns til
ólíkra atvinnugreina og jafnvel þó að
garðyrkjubændur séu ekki skilgreindir
sem stórnotendur samkvæmt
lögum er ljóst, á samanburði slíkra
niðurgreiðslna milli atvinnugreina, að
þeir hafa notið skilnings stjórnvalda
á yfirstandandi kjörtímabili á
aðstæðum þeirra. Augljóst er þó að
garðyrkjubændur vilja ekki eiga sitt
undir því að stjórnvöld hverju sinni
hafi skilning á aðstæðum þeirra
heldur að þeir séu skilgreindir sem
stórnotendur samkvæmt lögum.
Arndís Soffía Sigurðardóttir
Er í 1. sæti á lista Vinstri-
hreyfingarinnar – græns
framboðs á Suðurlandi.
Orkusækin starfsemi á landsbyggðinni
Á undanförnum mánuðum höfum
við framsóknarmenn verið að
skoða hvernig grunnþjónusta um
allt land verði tryggð, m.a. afhend-
ingaröryggi raforku og fjarskipti.
Þar er mikið verk að vinna.
Forsvarsmenn fyrirtækisins Mílu
hafa í vetur kynnt mjög áhugaverðar
hugmyndir um hvernig hægt væri að
ljósleiðaravæða allt landið fyrir mun
lægri upphæðir en áður hefur verið
talað um. Þær hugmyndir byggjast
á að nýta alla ljósleiðara sem fyrir
eru í landinu.
Eins og komið hefur fram eru
fjarskiptafyrirtækin að setja upp
svokallað ljósnet í þorp og bæi.
Sú tækni nýtist ekki í dreifbýli
vegna fjarlægða. Því þarf að leggja
ljósleiðara heim að hverjum bæ.
Kostnaður við það er áætlaður ca. 1
milljón kr. á hvert heimili. Eða um 4,5
milljarðar fyrir allt landið. Vissulega
eru það miklar fjárhæðir. Til að lækka
kostnaðinn þarf að skoða aðkomu
svokallaðs Alþjónustusjóðs – sem er
ætlað að skilgreina þá grunnþjónustu
sem heimili lands og fyrirtæki eiga að
hafa. Einnig myndi Fjarskiptasjóður
– sem við framsóknarmenn viljum að
virki sem jöfnunarsjóður – koma að
málinu. Þá hafa mörg sveitarfélög
sýnt þessu framfaramáli mikinn
áhuga.
Aðkoma ríkisins
Ríkisstjórnin ætti að hafa
frumkvæði að því að kalla saman
fjarskiptafyrirtækin og leggja
áherslur á að nýta Fjarskiptasjóð
í slíkt verkefni. Einnig þarf
framkvæmdavaldið að skoða
skilgreiningar Alþjónustusjóðs
með það markmið að beita honum
til að tryggja öllum landsmönnum
sömu grunnþjónustuna á sama verði.
Þá þarf ríkisvaldið að skoða hvort
upp bygging RÚV á útvarps- og
sjónvarpssendum ætti að einhverju
leyti að færast í ljósleiðarastrengi.
Við það myndu sparast hundruð
milljóna sem hægt væri að nota í
fjarskiptaverkefnið.
Það er nokkurt áhyggjuefni ef
menn ætla sér að nota örbylgju
eða loftsendingar áfram sem aðal-
dreifileiðina í dreifbýli. Við sjáum
nú þegar að miklar truflanir eru á
útsendingum mjög víða og víða
næst sjónvarp alls ekki. Því er mikil-
vægt að skoða þennan kost. Þá mun
ljósleiðari í sveitum mynda öruggt
flutningskerfi fyrir 4G- farkerfið.
Framkvæmdin
Að mati Mílu þarf að gera nákvæma
áætlun fyrir einstök svæði. Sjálf
framkvæmdin er mjög áþekk sjálf-
virknivæðingu símans fyrir 30
árum. Stofnkostnaðurinn er hvað
dýrastur en rekstrarkostnaðurinn
er mjög lágur – verkefnið snýst
fyrst og fremst um að greiða niður
fjármögnunina á einhverju árabili.
Rekstrarkostnaður mun lækka því
nú er tap á rekstri núverandi sam-
skiptakerfis koparstrengjanna u.þ.b.
200-300 milljónir.
Allir fjarskiptaaðilar geta veitt
þjónustu á kerfinu. Mikilvægt er að
allir landsmenn geti fengið jafna og
góða þjónustu á sama verði. – Fyrir
þessu höfum við framsóknarmenn
talað. Með samstarfi allra aðila ásamt
sveitarfélögunum væri hægt að ljós-
leiðaravæða landið á nokkrum árum.
Míla hefur talað um 4-5 ár eftir hálfs
árs undirbúningstímabil. Hægt væri
að forgangsraða verkefninu þannig
að þau landsvæði sem erfiðast standa
séu fyrst í röðinni.
Ávinningurinn
Að mati okkar framsóknarmanna er
þetta eitt mikilvægasta byggðamálið.
Ávinningurinn verður margþættur.
Framkvæmdin er atvinnuskapandi í
sjálfu sér. Hún mun minnka aðstöðu-
mun íbúa landsins og gefur gríðarleg
tækifæri til menntunar og atvinnu-
sköpunar. Með aðkomu RÚV getur
það loksins orðið raunverulegur fjöl-
miðill í almannaþágu – en tæknileg
vandamál hafa komið í veg fyrir það
hingað til. Aðrir ljósvakamiðlar geta
að sjálfsögðu einnig nýtt sér þessa
tækni.
Ný heildstæð byggðastefna er
nauðsynleg. Framsóknarflokkurinn
leggur mikla áherslu á að um hana
ríki víðtæk sátt. Við erum fámenn
þjóð í stóru landi. Eitt fyrsta skrefið
ætti að vera ljósleiðaravæðing alls
landsins.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
formaður Framsóknarflokksins
Sigurður Ingi Jóhannsson
varaformaður Framsóknarflokksins
Gunnar Bragi Sveinsson
formaður þingflokks
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Sigurður Ingi Jóhannsson
Gunnar Bragi Sveinsson
Arna Soffía Sigurðardóttir
Þegar ríkisstjórnin kynnti helstu
áherslumál sín á liðnum vetri
taldi hún að minnsta kosti 177
mál brýnni en að lækka hús-
hitunarkostnaðinn. Lagður var
fram listi yfir 177 þingmál sem
ríkisstjórnin vildi fá afgreiðslu
á. Húshitunarmálin voru ekki á
meðal þeirra.
Hins vegar var ákveðið í fjár-
lagaafgreiðslunni að innheimta 60
milljónir í sérstakar arðgreiðslur
frá Orkubúinu og 310 milljónir frá
RARIK. Þessar arðgreiðslur munu
svo birtast okkur í hærri rafmagns-
reikningum á þessu ári.
Þetta kemur ofan í það að á þessu
kjörtímabili hefur verið dregið úr
niðurgreiðslum til húshitunar um
heilar 600 milljónir króna, sem aftur
hefur mætt okkur í formi hærri raf-
magnsreikninga á landsbyggðinni.
Þetta tvennt, mikill niður skurður
á niðurgreiðslum og arðgreiðslu-
kröfur á hendur orku fyrirtækjunum
af hendi ríkisins, hefur skilað sér í
því að venjulegur íbúi á Vestfjörðum
til dæmis greiðir væntanlega sem
svarar 14 til 15 mánuðum í hús-
hitunarkostnað á ári, sé staðan
borin saman við það sem var áður
en þessar aðgerðir ríkisstjórnarinnar
hófust.
Því miður kaus ríkisstjórnin að
gera sem minnst með tillögur sem
voru lagðar fram af stjórnskipaðri
nefnd um jöfnun húshitunarkostn-
aðar. Þær tillögur fólu í sér fjár-
mögnun á aðgerðunum og voru
unnar í sátt við fulltrúa þeirra svæða
á landinu sem búa við mikinn hús-
hitunarkostnað. Þessar aðgerðir bíða
næsta kjörtímabils.
Mesta ógnin við
innanlandsflugið
Stjórnvöld hafa hegðað sér með
líkum hætti þegar hefur komið að
innanlandsfluginu. Látlausar hækk-
anir hafa orðið á álögum á innan-
landsflugið. Gjaldahækkanir ríkisins
í þessum efnum nema um 130% á
kjörtímabilinu. Þetta kemur ofan
í erfiðar rekstrar aðstæður innan-
landsflugsins að öðru leyti; svo
sem vegna hærra eldneytisverðs,
erlendra aðfanga á borð við trygg-
ingar og varahluti.
Þessi gjaldastefna ríkisins er
núna helsta ógnin við innanlands-
flugið. Því miður fer farþegum sem
geta nýtt sér flugið fækkandi. Með
sama áframhaldi er hætt við að
draga verði úr þjónustu við lands-
byggðina.
Kostnaður við innanlands-
flugið lendir í raun allur á lands-
byggðinni. Þeir sem veita þjónustu
við landsbyggðina og nota innan-
landsflugið senda fyrirtækjum úti
á landi reikning inn. Ferðamönnum
sem nota flugið fækkar, sem veikir
ferðaþjónustuna úti á landi. Og
kostnaður almenn ings og fyrirtækja
á lands byggðinni eykst af því að
nota flugið.
Þetta eru tvö dæmi um tilteknar
áherslur í byggðamálum. Þetta er
í rauninni meðvituð stefna, sem
birtist okkur í þessari mynd. Hvoru
tveggja eru einstaklega neikvæðar
fyrir landsbyggðarfólk, rýra lífs-
kjörin á landsbyggðinni og veikja
stöðu atvinnulífsins utan höfuð-
borgarsvæðisins. Með öðrum
orðum, meðvituð landsbyggðar-
fjandsamleg stefna.
Einar Kristinn Guðfinnsson
alþingismaður
Landsbyggðinni
sendur tónninn
REYKJAVÍK - AKUREYRI
ÞÓR HF
Grjót - og malarvagn
Marshall grjót- og malarvagnar. 12 tonna.
ÞÓR HF | Reykjavík: Krókhálsi 16 | Sími 568-1500 | www.thor.is