Læknablaðið - 01.06.1962, Page 63

LÆKNABLAÐIÐ
85
það er öðrum megin og ávallt
bundið við sama stað, táknar
það, að um er að ræða berkju-
þrengsli (bronchostenosis) og
þá oftast af völdum æxlis, enda
])ótt einnig geti verið um bólg-
ur að ræða. Mikill og þunnur
uppgangur er einkennandi fyr-
ir krabbamein í lungnaberkj-
um.
Blóðhósti (hæmopthysis) er
þvi miður sjaldgæfur sem
byrjunareinkenni. Ég segi því
miður, vegna þess, að þetta er
eina einkennið, sem veldur
þvi, að sjúklingar leita strax
læknis og gæti því orðið til
þess, að sjúkdómurinn yrði
greindur fyrr, ef það væri oft-
ar fyrir bendi. Ariel og sam-
verkamenn(3) fundu blóð-
hósta í uppliafi hjá 5.6% af
1109 sjúklingum. Síðar í sjúk-
dómnum verður blóðhósti liins
vegar algengur, ef æxlið fær að
vaxa óáreitt eða ef ekki liefur
reynzt unnt að nenia það brott.
Kylfufingur, „clubbing“, eða
meiri háttar osteoarthropathia
pulmonalis kemur stundum
fljótt við krabbamein í lung-
um.
Mæði við áreynslu þýðir oft-
ast útbreitt eða stórt æxli, en
getur þó komið snenima, ef
stór berkja stíflast og orsak-
ar lungnahrun (atelectasis)
eða veldur stífluþani (ob-
structiv emphysema) og tákn-
ar því ekki alltaf, að mein-
ið sé óskurðtækt. Þá kemur
einnig vaxandi mæði, þegar
vökvi myndast í fleiðrulioli.
Eins og áður er getið, er mik-
il mæði einkennandi við aden-
omatosis pulmonum
Hiti og önnur hólgueinkenni
eru algeng, og er þá um að
ræða lungnahrun (atelectasis)
og bólgu til jaðranna við eða
í kringum æxlið eða jafnvel
ígerðarmyndun. í slikum til-
fellum er einmitt algengt, að
sjúkdómurinn sé greindur
sem veirulungnabólga, eða
blettalungnabólga, og ef ein-
kenni bverfa fljótt við anti-
biotica gjöf, þá er hætt við, að
læknar sleppi hendinni af þess-
um sjúklingum og láti sér ekki
detta í hug, að um krabbamein
geti verið að ræða. Ef slik
lungnabólga batnar ekki fljótl
eða kemur aftur, þá eru enn
meiri líkur til, að um æxli sé
að ræða, og ber því auðvitað
að rannsaka alla slíka sjúkl-
inga gaumgæfilega.
Verkur fyrir brjósti láknar
oftast, að um sé að ræða æxli,
sem búið er að vaxa lengi og
orðið stórt, og ef um mjög sár-
an verk er að ræða, er æxlið
oftast vaxið út í fleiðru eða
millirifjataugar, inn í bein, eða
komin eru meinvörp í rif eða
hryggjarliði. Þyngslaverkur er
þó oft samfara lungnahruni, og
einnig getur takverkur stafað
af bólgunni einni, þegar um
lítil æxli er að ræða.
Mikill slappleiki, þreyta,