Læknablaðið - 01.04.1969, Qupperneq 43

LÆKNABLAÐIÐ
55
Helgi Þ. Valdimarsson, Eyjólfur Haraldsson og
Margrét Guðnadóttir:
HVOTSÓTT í HVAMMSTANGAHÉRAÐI
(Lýsing á Coxsackie B3 faraldri)
Inngangur
I byrjun janúar 1966 blossaði upp faraldur í Hvammstangahér-
aði. Hann kom upp vestan Hrútafjarðar og breiddist þaðan austur
fyrir fjörðinn og síðan víðs vegar um héraðið. Þegar faraldurinn
barst til Hvammstanga, var farið í hvert bús í þorpinu til aðkanna
útbreiðslu hans og einkenni. Verður hér greint frá þeirri athugun
og helztu niðurstöðum.
Hegðun faraldursins og sýkingartíðni
Faraldurinn kom upp næstum samtímis á mörgum bæjum, 5—9
dögum eftir barnajólagleði i Bæjarbreppi. Þar virtust flestir vera
næmir, en tíðni var meiri meðal barna. Sums staðar lögðust heilar
fjölskvldur. í öðrum hreppum fór faraldurinn hægar vfir, og
hann varð heldur vægari, þegar á leið. Þar sem unnt var að rekja
smitleiðina, var meðgöngutími 5—'9 dagar, oftast ein vika.
Skömmu eftir mánaðamótin janúar og febrúar rénaði farsóttin
nokkuð skyndilega.
Veikin var um það bil að lognast út af, þegar íbúar Hvannns-
langa voru athugaðir. Þeir, sem veiktust, eftir að hópathugun var
gerð, létu lækna vita.
A umræddum tíma voru i þorpinu 173 íbúar, 12 ára og eldri, en
börn undir 12 ára voru 81 talsins. Af fullorðnum veiktust 18 eða
10.4%, en 35 börn veiklust eða 43.2%.
Töflurnar sýna einkenni og aldursdreifingn veikinnar meðal
íbúa Hvammstanga. Veikir töldust þeir, sem höfðu þrjú eða fleiri
af þeim einkennum, sem talin eru upp í töflunum. Sjúkdómstíðni
var þannig greinilega meiri meðal barna, og yfirleitt urðu þau
veikari en fullorðnir. Hins vegar voru börnin fljótari að ná sér.
Þau voru veik í tvo til fjórtán daga, venjulega tæpa viku, sjá I.
töflu. Flestir fullorðnir voru sjúkir lengur en sjö daga og fáeinir
allt að fjórum vikum, sbr. II. töflu. III. tafla er samandregin niður-
staða úr I. og II. töflu.
Ef sjúkdómstíðni meðal barna, yngri en 12 ára, er athuguð,
kemur i ljós, að mun færri veikjast í eldri árgöngunum. Þessi
munur sést greinilega í 1. mynd. Af 38 börnum 0—6 ára veiktust