Læknablaðið - 01.10.1973, Qupperneq 24

196
LÆKNABLAÐIÐ
m
^Úr gömlum laeknablödum
Því fer fjarri, að læknir hafi gert skyldu
sína, þó hann gegni greiðlega öllum sjúkl-
ingum og fái sína aura fyrir ómakið, jafn-
vel ekki þó hann sé slingur að lækna þá,
sem unt er að lækna. Aðalatriðið er að
hann sé héraðsins vakandi auga í öllum
heilbrigðismálum, og beri gæfu til þess
að bæta ástandið.
Verkefnin eru nóg. Það má benda á örfá
dæmi:
—■ Um 10.000 torfbæir og timburhús
eru nú hér á landi, flest aumleg hreysi.
Á ca. 50 árum verður að byggja þau öll
upp. Þau endast ekki lengur. Ef vel er
bygt og viturlega, eftir ástæðum, batnar
heilbrigði manna stórum, dánartalan lækk-
ar, berklaveikin þverrar, öll menning fær-
ist í aukana, nýja kynslóðin hækkar og
fríkkar. Þetta er víst og hitt líka, að lækn-
ar landsins geta mikið stutt þetta mál og
ýtt undir það.
— Börnin deyja hér hrönnum saman
fyrir örlög fram, þó gott sé nú hjá því sem
áður var. Þeim eru gefin lyf og læknis-
ráð, sem sýkjast, og búið er. Nýja stefnan
segir: Gerið gangskör að því, að börnin
séu lögð á brjóst, og mæðrunum kent að
fara með þau. Vér höfum ekki svo mikið
sem talið, hve mörg börn eru lögð á brjóst,
og hve mörg ekki. Það fæst nú í fyrsta
sinn við — manntalið!
— Hér er mikið af geðveikum, afar-
mikið af blindum. Það er sjálfsagt nauð-
synlegt, að byggja heila höll á Kleppi yfir
vitfirringana, en hitt er líka sjálfsagt, að
rannsaka, hvort það er ættgengt eða ann-
að, sem ærir menn og tryllir hér á landi,
hvort nokkrar sérstakar orsakir finnast,
sem valda blindunni. Þetta er eina vonin
um að geta bætt ástandið.
Eg læt þessi fáu dæmi nægja. Aðal-
atriðið er þetta: Vér verðum að fá traust-
an heilbrigðisgrundvöll í landinu, annars
verður lækningastarfið eins og að ausa
vatni í botnlaust hrip. Að mjög miklu
leyti er það komið undir heilbrigðisstjórn
vorri, hversu þetta tekst, því hennar er
að standa bæði fyrir rannsóknum og marg-
háttuðum framkvæmdum. G. H. 1921.
Óálitlegar tillögur. Prof. Binding (lögfr.)
og próf. Hoche (læknir), hafa ritað bók
þess efnis, að leyfa að taka ólæknandi
menn og geðveika (ólækn.) af dögum. Þá
hafa jafnaðarmenn flutt frv. í þýzka þing-
inu þess efnis, að konum sé frjálst að
leysa sér höfn. Auðvitað mæta þessar til-
lögur áköfum mótmælum. (1922).
Dularfullt fyrirbrigði. Charles Russ, raf-
magns-læknir hefir smíðað áhald, sem
hreyfist, ef á það er horft. Er það sléttur
sívafningur, hlaðinn rafmagni, sem hangir
í silkiþræði, og er alt saman lokað inni í
loftheldum málmkassa. Áhaldið snýst á
ýmsa vegu, eftir því sem á það er horft,
og Russ þykist hafa útilokað, að hiti, ljós
eða önnur öfl en sjónin valdi þessu. Marg-
ir eðlisfræðingar hafa skoðað áhöldin, og
ekki getað gefið aðra skýringu betri. Russ
setur þetta í samband við það, hve algengt
það er, að menn finna, ef á þá er horft.
(1922).
Tannpína á ísöld. 1921 fundust nokkrar
leifar af manni í Rhodesíu afargamlar, frá
ísöld eða eldri. Tönnur voru mjög jetnar
og merki gamals tannkýlis fundust, einnig
arthritis chron. Þá leit og út fyrir, að
grafið hefði í pr. mastoideus og hafði gert
út, en gröfturinn líklega ekki komist
lengra en undir hálsvöðva og maðurinn
dáið úr flegm. colli og sepsis. Snemma
taka böm til meina og gömul má tannátu-
farsóttin vera orðin.