Læknablaðið - 15.01.1987, Blaðsíða 12

6
LÆKNABLAÐIÐ
Tafla III sýnir fundinn og væntanlegan fjölda
dáinna úr öllum dánarmeinum og einstökum
dánarmeinaflokkum hjá þeim, sem fæddir eru á
árabilinu 1905 - 1945 þegar lagður hefur verið á
20 ára huliðstími. Alls er í þessum hópi 361 málari
og fundinn fjöldi dáinna alls er 60 þegar vænta
mátti fjöldans 64,82, sem gefur dánarhlutfallið
0,93.
í töflu IV er sýndur fundinn og væntanlegur
fjöldi dáinna úr öllum dánarmeinum og
einstökum dánarmeinaflokkum hjá þeim, sem
fæddir eru á árabilinu 1905 - 1945 þegar lagður
hefur verið á 30 ára huliðstími. Alls eru í þessum
hópi 248 málarar. Fundinn fjöldi dáinna alls er 37
en væntigildið 41,39, sem gefur dánarhlutfallið
0,89.
f töflu I sést að dánarhlutfallið fyrir krabbamein í
nýra, heila og öðrum hlutum taugakerfisins og
hvítblæði er hærra en 2, en þær niðurstöður eru
ekki tölfræðilega marktækar. Frekari
sundurgreining á einstaka dánarmeinum, og
þegar litið er á minni hópa, leiðir yfirleitt til enn
meiri óvissu í meðferð talnanna þannig að þó
dánarhlutföllin séu í nokkrum tilvikum hærri eru
þau yfirleitt ekki tölfræðilega marktæk og því
ekki hægt að draga af þeim sérstakar ályktanir.
Ein undantekning er á þessu hvað varðar
krabbamein í nýra þegar litið er á þann hóp
málara, sem fæddir voru á tímabilinu 1905 til
1945 og rannsóknin einskorðuð við þá sem lokið
höfðu sveinsprófi fyrir meira en 30 árum,
sjá töflu IV. Dánarhlutfallið fyrir þetta
krabbamein hefur verið að hækka í
töflum II og III. En x töflu IV sést að
dánarhlutfallið er 5.88, sem er tölfræðilega
marktækt á 5 % stigi.
Gerð var athugun á dánartíðni eftir tíu ára
sveinsprófsárgöngum. Þessar niðurstöður eru
ekki sýndar í töflum. í öllum árgöngunum, jafnt
þeim yngsta og þeim elsta kemur fram að færri
deyja en búast mátti við, og er ekki hægt að segja
að einn árgangur skeri sig úr. Það er þó
athyglisvert að elsti árgangurinn, þeir sem hlutu
sveinsprófi fyrir 1936, er með lægsta heildar
dánarhlutfallið og það er á mörkum þess að vera
tölfræðilega marktækt.
UMRÆÐA
í þessari rannsókn var hægt að að fá með vissu
upplýsingar um afdrif allra málaranna, sem voru
í rannsóknarhópnum. Það eykur á áreiðanleika
niðurstaðnanna. Reyndar líða þær einna mest
fyrir það hvað hópurinn er í upphafi lítill, frá
faraldsfræðilegu sjónarmiði, og er síðan skipt í
minni hópa þegar gerðar eru athuganir með tilliti
til huliðstíma og árganga.
í heild er manndauði í hópnum lægri en búast má
við. M.ö.o. málarar lifa að jafnaði lengur en
Table III. Observed and expected number of deaths, standardized mortality ratio (SMR) and 95% confidence limits
for 361 painters born 1905 to 1945, with a latency period of 20 years after finishing education.
Causes of deaths (ICD, 7th revision) Observed deaths Expected deaths SMR 95% confidence limits Lower Upper
All causes (001-E985) 60 64.80 0.93 0.71 1.19
Malignant neoplasms (140-205) 14 16.00 0.88 0.48 1.47
- of esophagus (150) 0 0.36 - - -
- of stomach (151 3 3.74 0.80 0.17 2.34
- of large intestine (152, 153) 1 1.06 0.94 0.02 5.26
- of rectum (154) 0 0.50 - - -
- of trachea, bronchus and lung (162, 163) 1 2.93 0.34 0.01 1.90
- of kidney (180) 3 0.85 3.53 0.73 10.31
- of bladder and other urinary organs (181) 1 0.53 1.89 0.05 10.51
- of brain and other parts of nervous system (193) 2 0.58 3.45 0.42 12.46
Lymphosarcoma and reticulosarcoma (200) 0 0.16 - - -
Hodgkin’s disease (201) 0 0.12 - - -
Leukemia and aleukemia (204) 1 0.46 2.17 0.06 12.11
Other neoplasms of lymphatic and hematopoetic tissue
(202, 203, 205) 0 0.24 - - -
Malignant neoplasms of other sites (158, 177) 2 4.47 0.45 0.05 1.62
Cerebrovascular disease (330-334) 4 4.66 0.86 0.23 2.20
Ischemic heart disease (420) 20 23.33 0.86 0.52 1.32
Respiratory disease (470-527) 2 3.07 0.65 0.08 2.35
Accidents (E800-E985) 10 6.58 1.52 0.73 2.79
All other causes (322, 430, 450, 540, 577, 581, 600, 610) 10 11.16 0.90 0.43 1.65