Læknablaðið - 15.01.1987, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
7
Table IV. Observed and expected number of deaths, standardized mortality ratio (SMR) and 95% confidence limits
for 248 painters born 1905 to 1945, with a latency period of 30 years after finishing education.
Observed deaths Expected deaths 95% confidence limits
Causes of deaths (ICD, 7th revision) SMR Lower Upper
All causes (001-E985) 37 41.39 0.89 0.63 1.23
Malignant neoplasms (140-205) 9 10.73 0.84 0.38 1.59
- of esophagus (150) 0 0.23 - - -
- of stomach (151) 3 2.41 1.24 0.26 3.64
- of large intestine (152, 153) 0 0.75 - - -
- of rectum (154) 0 0.36 - - -
- of trachea.bronchus and lung (162, 163) 1 2.01 0.50 0.01 2.77
- of kidney (180) 3 0.51 5.88 1.21 17.19
- of bladder and other urinary organs (181) 1 0.36 2.78 0.07 15.48
- of brain and other parts of nervous system (193) 0 0.32 - - -
Lymphosarcoma and reticulosarcoma (200) 0 0.11 - - -
Hodgkin’s disease (201) 0 0.08 - - -
Leukemia and aleukemia (204) Other neoplasms of lymphatic and hematopoetic tissue 0 0.29 _ “
(202, 203, 205) 0 0.19 - - -
Malignant neoplasms of other sites (158, 177) 1 3.11 0.32 0.01 1.79
Cerebrovascular disease (330-334) 2 3.36 0.60 0.07 2.15
Ischemic heart disease (420) 16 16.00 1.00 0.57 1.62
Respiratory disease (470-527) 1 2.20 0.45 0.01 2.53
Accidents (E800-E985) 3 2.91 1.03 0.21 3.01
All other causes (322, 430, 450, 540, 577, 581, 600, 610) 6 6.19 0.97 0.36 2.11
aðrir. Þetta fyrirbrigði er vel þekkt í rannsóknum
af þessari gerð þegar samanburður er gerður við
dánartíðni meðal þjóðar i heild og er kallað áhrif
hraustra starfsmanna (healthy worker effect)
(21).
Meginástæður lægri dánartíðni í heild í
rannsóknarhópi af þeirri gerð, sem hér um ræðir,
eru tvær.
í fyrsta lagi eru meðal þjóðarinnar óvinnufærir
og atvinnulausir einstaklingar, sem sumir eru
sjúkir eða fatlaðir og hafa hærri dánartíðni en
starfandi einstaklingar.
í öðru lagi veljast heilsuhraustir einstaklingar
til starfa, sem krefjast líkamlegra burða og
andlegrar hæfni, en hætt er við að hinir
veikbyggðari leiti síður í iðngrein eins og
málarastarf. Áhrifa hraustra starfsmanna gætir
mest á heildardánarhlutfall og þegar
rannsóknarhópurinn er ungur, en dvínar því eldri
sem rannsóknarhópurinn verður. Áhrifanna
gætir hér á þann hátt, sem reyndin er víða annars
staðar (21), og mun meira en sést hefur i
samsvarandi rannsóknum á vélstjórum og
múrurum (19, 20).
Þegar niðurstöðurnar eru skoðaðar í heild verður
ekki annað séð en að þær séu hagstæðar þessum
hópi íslenskra málara og ekki virðast koma fram
ábendingar um hættu á að deyja um aldur fram
úr einhverjum ákveðnum sjúkdómi.
Undantekning er að vísu niðurstöðurnar varðandi
krabbamein í nýrum, en þær byggja einungis á
þremur greindum tilfellum og það er aðeins einu
sinni, sem þær ná að verða tölfræðilega
marktækar, og gæti því verið um tilviljun að
ræða. í þessari rannsókn eru gerðar margar
athuganir á því hvort niðurstöður eru
tölfræðilega marktækar. Aðeins í einu tilviki er
aukin dánartíðni tölfræðilega marktæk,
nefninlega fyrir krabbamein í nýrum hjá þeim
sem fæddir eru 1905 til 1945 með 30 ára
huliðstíma, og því gæti hér verið um að ræða
vandamál fjölmarktækni (problem of multiple
significance) (22).
Rannsókn af þeirri gerð, sem hér um ræðir, getur
að sjálfsögðu ekki lýst þeirri heilsufarshættu, sem
nú er einna mest rætt um hjá málurum, en það er
áhrif lifrænna leysiefna á miðtaugakerfið, sem
sagt var frá hér að framan (2). Athugun á því
bíður síðari tíma, en þar sem langvinn eituráhrif
lífrænna leysiefna eru almennt ekki talin Ieiða til
dauða úr geðrænum sjúkdómum eða
taugasjúkdómum, er þess ekki að vænta að áhrifa
þeirra sjái stað í dánarmeinarannsókn, eins og hér
liggur fyrir.
SUMMARY
A retrospective cohort study was carried out to
determine the cause of death among 622 painters in
Iceland born after the year 1900. They were at minimum