Læknablaðið - 15.12.1988, Blaðsíða 30

406
LÆKNABLAÐIÐ
Tafla V. Svör 431 þátttakanda við því hvort erfitt vœri að fá hentugan tíma hjá tannlœkni. (Eingöngu menn ístarfi).
Eigin tcnnur Eigin tennur
i báöum gómum í öðrum gómi Tannlausir AHs
N (%) N (%) N (%) N (%)
Já....................................................... 14 (6.5) 3 (4.8) 17 (11.0) 34 (7.9)
Nei..................................................... 196 (91.6) 56 (90.4) 128 (82.6) 380 (88.2)
Svaraekki................................................. 4 (1.9) 3 (4.8) 10 (6.4) 17 (3.9)
Samtals 214 (100) 62 (100) 155 (100) 431 (100)
Tafla VI. Svör 431 þátttakanda við því hvenœr menn
fara til tannlœknis. (Eingöngu menn í starfi).
Eigin tennur í báöum gómum Eigin tennur í öörum gómi Tann- lausir Alls
N °!o N °7o N °!o N °7o
í vinnu-
tíma 131 (61) 37 (60) 96 (62) 264 (61)
í frítíma. Jafnt í vinnu sem 36 (17) 13 (21) 28 (18) 77 (18)
frítíma 45 (21) 9 (14) 13 (8) 67 (16)
Fer ekki . Svara 1 (0.5) 2 (3) 14 (9) 17 (4)
ekki .. 1 (0.5) 1 (2) 4 (3) 6 (1)
Samtals 214 (100) 62 (100) 155 (100) 431 (100)
Tafla VII. Möguleikar á fríi úr vinnu tilþess að sœkja tannlœknisþjónustu. (Eingöngu menn í starfi).
Eigin tennur í báöum gómum Eigin tennur í öörum gómi Tann- lausir AIIs
N % N °7o N °!o N °7o
Geta fengið
frí 189 (88) 49 (79) 112 (72) 350 (81)
Fá ekki frí 11 (5) 3 (5) 2 (1) 16 (4)
Óvissir um
frí 10 (5) 8 (13) 29 (19) 47 (11)
Svara ekki . 4 (2) 2 (3) 12 (8) 18 (4)
Samtals 214 (100) 62 (100) 155 (100) 431 (100)
tannlausir voru óvissir, og er það í samræmi við
það, að fleiri tannlausir fara alls ekki til
tannlæknis (töflur VI og VII).
Álit á eigin ástandi. Til þess að fá hugmynd um
það hvað menn héldu um eigin munnheilsu (oral
health) og þar með þörf á meðferð, voru þeir
tenntu spurðir hvort þeir álitu að eitthvað væri að
tannholdi eða tönnum.
Af 308 tenntum einstaklingum, sem svöruðu
spurningu um ástand tannanna töldu 95 að
eitthvað væri athugavert við þær, en 86 voru í
vafa. Þeir, sem ekkert töldu að tönnum voru 127,
eða liðlega 41%. (Tafla VIII).
Eingöngu 27 af 304 tenntum körlum, sem
svöruðu spurningu um ástand tannholds töldu því
ábótavant en 103 voru ekki vissir í sinni sök. Þeir,
sem álitu tannhold sitt heilbrigt voru 174 eða rúm
57%. (Tafla IX).
Tölfræðilega marktækt samband var á milli álits
á tannholdi og þess hvernig menn voru tenntir
(p<0.05). Þeir sem tenntir voru í báðum gómum
álitu tannhold frekar í lagi. Samband milli aldurs
og álits manna á eigin tannholdi var einnig
tölfræðilega marktækt (p<0.05). Yngri
einstaklingarnir álitu það síður í lagi. Sömuleiðis
það, að fleiri yngri einstaklingar álitu, að
einhvferju væri áfátt varðandi tennurnar
(P<0,01).
Hins vegar var ekki tölfræðilega marktækur
munur eftir því hvort menn höfðu tennur í öðrum
eða báðum gómum þegar tillit var tekið til aldurs.
UMRÆÐA
Eins og við var að búast komust þessir karlmenn
fremur seint í kynni við tannlæknisþjónustu og
voru margir, einkum hinir eldri komnir á
fullorðinsár er þeir nutu hennar í einhverri mynd.
Hópur sá, er hér um ræðir eru karlmenn fæddir á
árunum 1907-1934. Á þessum árum voru fáir
tannlæknar á landinu. Árið 1935 voru 10
tannlæknar starfandi hér á landi og fjölgaði hægt
fram yfir síðari heimsstyrjöld (14).
Vísir að skólatannlækningum hófst í Reykjavík
árið 1922 og nokkuð regluleg skoðun árið 1926
(15), enda kemur í ljós, að þrefalt hærra hlutfall
manna á sextugsaldri kveðst hafa notið
tannlæknisþjónustu fyrir 10 ára aldur heldur en
þeirra, sem voru á áttræðisaldri. Athygli vekur