Læknablaðið - 15.12.1988, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
395
Þegar rannsóknin var gerð var ekki líkt og nú
farið að framkvæma raflífeðlisfræðilegar
athuganir á hjarta á Borgarspítala, en þær
athuganir hafa reynst mjög gagnlegar við
greiningu á yfirliðum vegna hjartasjúkdóma (12,
13). í erlendum rannsóknum hefur komið fram
að horfur þeirra sem líður yfir og orsök finnst
ekki eru mjög góðar (2-4, 6).
Þegar athugað er nánar hvaða þættir skipta mestu
máli við greiningu yfirliðs (Tafla III) sést að
sjúkrasaga og skoðun skipta sköpum við
greiningu hjá 76 einstaklingum en það eru 82% af
þeim hópi þar sem greining fékkst. Þetta er
sambærilegt við ýmsar erlendar rannsóknir (1, 4,
5). Þó skal lögð á það áhersla að taka verður
ítarlega sjúkrasögu og jafnframt afla lýsingar hjá
vitni þegar hægt er. Einnig verður líkamsskoðun
að vera nákvæm og er mikilvægt að taka
blóðþrýsting og hjartsláttarhraða, bæði liggjandi
og standandi og nudda hálsslagæð á viðeigandi
hátt. Þó að blóðrannsóknir hafi einugis breytt
greiningu hjá þremur í okkar rannsókn er samt
rétt að gera þær rannsóknir þar sem þær auka
öryggi við greiningu. Þó að hjartalínurit skipti
aldrei sköpum í rannsókn okkar er það engu að
síður sjálfsögð rannsókn til útilokunar
hjartadreps og staðfestingar takttruflana á
hjartarafsjá. Hjartalínurit greinir hins vegar síður
hjartsláttartruflanir í samanburði við sólarhrings
hjartasírit. Aðrar rannsóknir svo sem
hjartaómun, áreynslupróf, heilalínurit og
tölvusneiðmynd af heila eru bæði dýrari og
flóknari og virðast tiltölulega sjaldan breyta
sjúkdómsgreiningu. Því er ekki rétt að gera þessar
rannsóknir að hefð, heldur beita þeim einungis
þegar ákveðnar ábendingar hafa komið fram sem
réttlæta þær (5). Nokkuð öðru máli gegnir um
sólarhrings hjartasíritun. Þó að þessi rannsókn sé
nokkuð dýr og fyrirhafnarmikil er til mikils að
vinna að greina þann hóp sem líður yfir vegna
hjartsláttartruflunar. Nú er mögulegt með
tilkomu raflifeðlisfræðilegra rannsókna af hjarta,
að greina þá sjúklinga enn nákvæmar og bæta
horfur þeirra með lyfjameðferð.
Að lokum skal ítrekað að yfirlið eru algeng
fyrirbæri og ljóst er að oftast liggur ekki
alvarlegur sjúkdómur að baki og oft er um
hliðarverkanir lyfja að ræða. Rétt er að leggja
áherslu á nákvæma sjúkrasögu og líkamsskoðun,
mælingu blóðþrýstings liggjandi og standandi
ásamt lyfjasögu til greiningar undirliggjandi
orsaka yfirliðs. Frekari rannsóknir ráðast síðan af
niðurstöðum þeirra.
í tíunda hverju yfirliði er hjartasjúkdómur
orsakavaldur og þá sjúklinga er áríðandi að
greina því horfur þeirra eru slæmar. Því ætti að
gera hjartasírit hjá þeim sem grunaðir eru um að
hafa hjartasjúkdóm og í vafatilfellum. Einnig
þegar orsök er óþekkt og hjá miðaldra og eldri
sjúklingum.
SUMMARY
A prospective study, investigating the cause and the
frequency of syncopal attacks, was carried out at the
Reykjavík City Hospital, spanning one year. All
patients with syncope, coming or brought to the
emergency department, were included. This is the only
emergency department in the Greater Reykjavík area,
serving over 100.000 inhabitants. A total of 113
syncopal episodes were observed in 111 patients. Their
mean age was 52.9 years (range 10-91 years). The
distribution between men and women was even.
Vasovagal syncope or hyperventilation was the most
common cause of syncope (32%) and the patients in this
category were significantly younger (39.6 years) than the
rest of the study population.
Orthostatic hypotension was the second most common
cause of syncope and the mean age was significantly
higher, or 64.8 years. Cardiovascular causes were
identified in 10% of the patients, mean age 63.4 years.
Our results are similar to the results in two other recent
large studies on syncope.
A thorough history and physical examination was the
single most important factor in finding the underlying
cause of a syncopal attack, identifying 80% of those
with known cause. 24 hour Holter monitoring was the
second most helpful tool in our experience. We
recommend that Holter monitoring should be obtained
in all middle-aged or elderly patients with syncopal
attacks, where the cause is unknown.
HEIMILDIR
1. Day SC, Cook EF, Funkenstein H, Goldman L.
Evaluation and outcome of emergency room
patients with transient loss of consciousness. Am J
Med 1982; 73: 15-23.
2. Eagle KA, Black HR, Cook EF, Goldman L.
Evaluation of prognostic classifications for patients
with syncope. Am J Med 1985; 79: 455-60.
3. Savage DD, Corwin L, McGee DL, Kannel WB,
Wolf PA. Epidemiologic features of isolated
syncope. The Framingham Study. Stroke 1985; 16;
626-9.
4. Silverstein MD, Singer DE, Mulley AG, Thibault
GE, Barnett GO. Patients with syncope admitted to
medical intensive care units. JAMA 1982; 248;
1185-9.
5. Kapoor WN, Karpf M, Maher Y, Miller RA, Levey
GS. Syncope of unknown origin: the need for a
more cost-effective approach to its diagnostic
evaluation. JAMA 1982; 247; 2687-91.
6. Kapoor WN, Karpf M, Wieand S, Peterson JR,
Levey GS. A prospective evaluation and follow up