Læknablaðið - 15.12.1988, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
411
Unnur Steina Björnsdóttir, Jón Hjaltalín Ólafsson, Guðjón Lárusson
SJÚKRATILFELLI
INNGANGUR
Útbrot eru iðulega einkenni sýkinga, bæði
staðbundinna og blóðborinna. Allir læknar
þekkja dæmi um slíkt, svo sem heimakomu og
húðblæðingar við heilahimnubólgu. Hins vegar
gleymist oft að önnur einkenni sýkinga svo sem
hiti og aukning hvítra blóðkorna geta einnig fylgt
húðsjúkdómum. Dæmi um þetta er »psoriasis
pustulosa« og »erythroderma«. Fleiri slíka
sjúkdóma getur rekið á fjörur lækna.
Eftirfarandi sjúkratilfelli er dæmi um þetta auk
þess sem það er fyrsta slíka tilfellið sem birt er á
íslensku.
SJÚKRASAGA
Sextíu og fjögurra ára gömul kona var lögð inn á
lyflækningadeild Landakotsspítala vegna hratt
vaxandi samhverfra útbrota og hita. Hún hafði
verið hraust þar til 9 dögum fyrir innlögn en þá
veiktist hún með særindum í hálsi, slappleika og
uppköstum auk 39 stiga hita. Hitinn hélst milli
38-39 stig að innlögn.
Þrem dögum fyrir innlögn tók hún eftir útbrotum
sem voru samhverf, í lófum og iljum en auk þess
yfir liðum og upphandleggjum. Fram að
innlagningardegi höfðu útbrotin stækkað talsvert
og breiðst mjög hratt út. Konan fann fyrir
svolitlum eymslum í útbrotunum en enginn kláði
fylgdi þeim. Eftir að útbrotanna varð vart fann
hún fyrir særindum í hálsi.
Engir liðverkir fylgdu. Sjón var eðlileg og engin
saga um fyrri augnsjúkdóma. Engin mæði fylgdi
þessum veikindum og hafði hún alla tíð verið
hraust í lungum og hjarta. Matarlyst var eðlileg
og engin einkenni voru frá meltingarfærum.
Sjúklingurinn taldi sig aldrei hafa fengið ofnæmi
um ævina og hafði ekki tekið nein lyf undanfarna
mánuði. Hún starfaði við ræstingar og engin saga
var um ferðalög eða húsdýr.
Fyrra heilsufar: Alla tíð verið hraust, einu sinni
legið á sjúkrahúsi vegna móðurlífsaðgerðar.
Fjölskyldusaga: Ekki vitað um neina ættgenga
sjúkdóma.
Skoðun við komu: Konan var í eðlilegum
holdum, en talsvert veikindaleg. Gaf hún
greinargóðar upplýsingar um heilsufar sitt. Engar
eitlastækkanir voru finnanlegar og slímhúðir
eðlilegar að sjá. BÞ 150/95, púls reglulegur
100/mín. Áberandi útbreidd útbrot voru á báðum
höndum (mynd 1) en þó mest samhverft á
hypothenarsvæðum (litlafingursbungu) (mynd 2)
með tajsverðum þrota (induration) og roða sem
hvarf þegar þrýst var á. Sum útbrotin líktust
marktöflu (cocarde). Auk þess var áberandi
blöðrumyndun (vesicula). Útbrotin voru djúp
rauðblá að lit og hringlaga 0,5-3 cm í þvermál. Á
upphandleggjum sjást samskonar blettir, auk þess
byrjandi á lærum beggja vegna og baki.
Skoðun á höfði var eðlileg. Eymsli voru ekki yfir
gagnaugum og eðlilegur æðasláttur fannst þar. Á
hægra auga var talsverður slímhúðarroði hliðlægt
(mynd 2) og áberandi augnslímuæðateikning á
hægra hluta auga. Hliðlægt á hægri augnabrún
var lítill þrotinn hringlaga blettur. Skoðun á
augnbotnum var eðlileg. Sjúklingur var með
gervitennur, en engin útbrot eða breytingar voru í
slímhúðum í munni. Eðlilegur sláttur var á
hálsslagæð, ekkert flæðishljóð. Barki var í
miðlínu og skjaldkirtill eðlilegur. Skoðun á
brjóstkassa leiddi í ljós eðlilega brjóstkirtla og
Barst 15/04/1988. Samþykkl 01/11/1988.