Læknablaðið - 15.09.1989, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ
259
hlýnandi loftslag vegna mengunar, bráðnun
jökla og kaffæringu láglendis, mest ræktaða
landsins, þýðir líka að allt land þarf að nýta
vel og malbikun frjósams lands er hreint ekki
góð landnýting.
Brjótum múrana
Það er kannski táknrænt, að á miðöldum
var öryggi í því fólgið, að kúra sig á bak
við borgarmúra í vopnaskaki og ófriði, í
heimsstyrjöldum þessarar aldar var mun
hættulegra að búa í borg en dreifbýli og ef svo
færi að enn brytist út heimsófriður þá skipti
engu máli hvar búið væri. Hér er þó ekki gert
ráð fyrir að borgarmúrar veraldarinnar, þeir
sem teljast til fomminja, verði brotnir niður,
heldur þeir ósýnilegu múrar sem farið var að
mynda fyrir um 10 000 árum milli dreifbýlis
og þéttbýlis og hafa leitt til mjög ákveðinnar
verkaskiptingar á milli borgar og sveita.
Til að draga úr flutningum verður að færa
matvælaframleiðsluna nær borgum eða jafnvel
inn í borgimar. Hér er fyrst og fremst átt við
grænmetis- og ávaxtaræktun, en væri ekki
líka hægt að hafa nokkrar hænur úti í garði
eða leyfa kúm að slá fótboltavellina?! Margir
kostir em við það, auk orkuspamaðar, að færa
matvælaframleiðsluna eins mikið og hægt er
inn í þéttbýlið: Matvælaframleiðslan verður
ekki ósýnileg stærstum hluta þjóðarinnar.
Hægt er að nýta ýmis konar úrgang og skila
honum aftur þangað sem hann var tekinn.
Böm og aðrir öðlast skilning á stöðu sinni
í lífheiminum. Ræktun verður í tiltölulega
smáum einingum margra tegunda og hægt
verður að sýna henni meiri alúð og því
verður minni þörf eða engin fyrir tilbúinn
áburð eða skordýraeitur. Stutt verður á milli
ræktunarstaðar og neytenda þannig að ekki
ætti að vera þörf á að úða ávexti og grænmeti
rotvamarefnum eða bæta slíku út í önnur
matvæli.
Draga verður úr, eins mikið og hægt er,
orkufrekum ferðalögum fólks á milli heimilis
og vinnu. Tölvu- og fjarskiptatækni gerir slíkt
oft mögulegt, meira að segja svo, að ýmsir
þeir sem starfa sinna vegna hafa orðið að búa
í borg, t.d. til að vera nálægt bókasöfnum eða
öðrum upplýsingum, geta flutt í dreifbýli.
Þorp
Borgum verði skipt í »þorp«, hvert þeirra
ekki stærra en svo, að gengt verði á milli