Læknablaðið : fylgirit - 01.02.1978, Qupperneq 6

Aðfararorð
Aðalheimildir þessa þáttar urn augnsjúkdóma og augnlœkningar hér á landi um síðustu aldamót eru
einkasjúkrabœkur Björns Olafssonar, lœknis frá Asi í Hegranesi. Var hann, sem kunnugt er, fyrsti
augnlœknirinn á Islandi.
I nóvember árið 1970fékk ég þessar bœkur óvœnl í hendurfyrir milligöngu Vilmundar Jónssonar,
landlœknis. Höfðu sjúkradagbœkurnar þá nýlega fundizt í skjalasafni Reykjavíkurborgar að
Korþúlfsstöðum, er verið var að kanna verðmœti, er björguðust úr bruna, er varð í safninu nokkrum
árum áður. Hafði sjúkradagbókunum ogfleiri bókum úreigu Björns verið komið ívörzlu íSkjalasafni
Reykjavíkurborgar við andlát ekkju hans árið 1959. Hafði ég gert ítarlega leit að þessum bókum í
söfnum og víðar og taldi að bœkurnar vœru glataðar.
Er égfór að blaða í sjúkradagbókunum sá ég, að mikinnfróðleik varþar aðfinna um augnsjúkdóma
hér á landi á síðasta áratug nítjándu aldar og fyrsta áratug þeirrar tuttugustu. Það vakti sérstaka
athygli mína hversu nákvœmar sjúkrasögurnar voru.
Þar sem Björn var eini starfandi augnlœknirinn meðan hans naut við eru sjúkrabœkur hans nœr
einu áreiðanlegu heimildirnar um augnsjúkdóma hér á landi á þessu umrœdda tímabili. Þar sem ég
taldi fróðlegt aðfá uþþlýsingar um augnsjúkdóma hérálandi, áðuren augnlœknisþjónusta hefst hérað
marki, ákvað ég að skrifa þennan þátt, sem nú kemur fyrir almennings sjónir.
.\anna Olafsdóttir, safnvörður, en Björn Olafsson var afabróðir hennar, hefur veitt mér mikla
hjálþ við gagnasöfnun og samlestur á sjúkrasögum og kann ég henni þakkirfyrir. Sjúkrasögurnar eru
birtar orðréttar eins og þær eru skrifaðar í sjúkrabœkurnar, en uþþhafsstafir eru í staðinn fyrirfullt
nafn sjúklinga.
Að lokum þakka ég Erni Bjarnasyni, lœkni og ritstjóra fyrir þann áhuga, sem hann hefur sýnt við
útgáfu þessa rits og ágœta fyrirgreiðslu. Einnigþakka ég öðrum, sem lagt hafa hug og hendur að því að
gera þetta kver sem bezt úr garði.
Augndeild Landakotssþítala
Lúciumessu
13. des. 1977