Kjarninn - 26.09.2013, Blaðsíða 98

03/04 kjarninn Exit
sólvindurinn óhindrað og rekst ekki á vind frá öðrum
stjörnum. Sólvindshvolfið er í laginu eins og egg. Sólin
er við annan enda hvolfsins því hún ferðast um Vetrar-
brautina eins og fley sem ýtir hafinu á undan sér.
Fyrir utan hvolfið er milligeimurinn – geimurinn milli
stjarnanna.
Í 36 ár hafa Voyager-förin siglt um sólvindshvolfið.
Voyager 1 er komið lengra en systurfarið og er nú 125
sinnum fjær sólu en jörðin – 19 milljarða km í burtu.
Búið er að slökkva á flestum mælitækjum en sum senda
enn upplýsingar til jarðar. Voyager 1 er svo órafjarri að
gögnin eru næstum 18 klukkustundir að berast okkur.
Árið 2004 nam Voyager 1 aukinn þrýsting frá gasi úr
milligeimnum á sólvindshvolfið. Þá hófu vísindamenn leit
að vísbendingum um komu geimfarsins út í milligeiminn.
Í apríl 2013 sýndu mælingar að Voyager 1 var baðað
gasi sem var 40 sinnum þéttara en mælst hafði við ytri
mörk sólvindshvolfsins. Þéttleikinn var í takt við það
sem búast mátti við í milligeimnum.
Fljótlega fundust eldri mælingar sem einnig sýndu
breytingar á þéttleika gassins. Útreikningar sem gerðir
voru í kjölfarið sýndu að Voyager 1 hafði farið út fyrir
sólvindshvolfið í ágúst 2012. Voyager 1 var, fyrst geim-
fara, byrjað að sigla milli stjarna í Vetrarbrautinni!
Flöskuskeyti í alheimshafið
Voyager 1 hefur ekki yfirgefið sólkerfið þótt út fyrir
sólvinds hvolfið sé komið. Geimfarið er í ríki hala-
stjarnanna og verður þar næstu þrjátíu þúsund ár.
Voyager 1 er hraðfleygasta farartæki sem menn
hafa smíðað. Skipið siglir nú á móti vindi frá stjörnum
Vetrarbrautarinnar á meira en 60.000 km/klst. Á þessum
hraða kæmist farið milli Reykjavíkur og Akureyrar á 15
sekúndum og væri rétt rúmar tvær mínútur að ferðast
frá Reykjavík til Kaupmannahafnar. Þrátt fyrir þennan
mikla hraða munu líða meira en 40 þúsund ár þar til
Voyager 1 hittir fyrir aðra stjörnu.
Hlustaðu á
Voyager-plötuna á
goldenrecord.org