Búskapur hins opinbera 1992-1993 - 01.04.1994, Síða 28

skilgreiningu þjóðhagsreikninga. í þessu felst að starfsemi opinberra fyrirtækja eða
opinberra lánastofnana, sem að mestu er Qármögnuð með gjaldskrárbundnum tekjum
eða með sölu á almennum markaði, er ekki talin með opinberri starfsemi, heldur er
hún talin til fyrirtækjageirans eða peningastofnana og með viðkomandi atvinnugrein í
þjóðhagsreikningum.
Fram til þessa hefur starfsemi hins opinbera hérlendis nær eingöngu takmarkast við
starfsemi A-hluta ríkissjóðs, sveitarsjóða og almannatrygginga. Skýrslugerð fyrir aðra
geira hagkerfisins er því miður skemmra á veg komin og hafa þeir því ekki verið
endanlega afmarkaðir. En í þeirri viðleitni að ná til alls hagkerfisins hefur komið í ljós
að ýmsa starfsemi utan A-hluta ríkissjóðs, sveitarsjóða og almannatrygginga á sam-
kvæmt þjóðhagsreikningakerfi Sameinuðu þjóðanna að flokka með starfsemi hins
opinbera. Dæmi hér um er ýmis verðjöfnunar- og verðmiðlunarstarfsemi sem á sér
stað í hagkerfinu og miðar meðal annars að því að jafna skilyrði milli landshluta. Hér
er Flutningsjöfnunarsjóður olíu og bensíns gott dæmi og einnig ýmis verðmiðlun í
landbúnaði. Þá hefur komið í ljós að skráning ýmissa viðskipta milli geira hefur ekki
verið með samræmdum hætti. I þessu sambandi má nefna að ýmsar skatttekjur og
gjaldtökur hafa verið skráðar beint hjá stofnunum ríkissjóðs sem sértekjur og því
komið til lækkunar á útgjöldum þeirra en ekki sem skatttekjur í tekjureikningi hins
opinbera. Skatttekjur hins opinbera hafa því verið vantaldar sem þessu nemur. Dæmi
hér um er flugvallaskattur sem skráður er sem sértekjur Flugmálastofnunar og
iðnlánasjóðsgjald sem skráð er sem sértekjur Iðnlánasjóðs.
Að lokum má nefna á síðustu árum hafa orðið verulegar breytingar á skilyrðum
bama- og vaxtabóta sem hafa haft í för með sér breytta skráningu. Áður fyrr voru
þessir þættir að mestu hluti af skattkerfinu og miðuðu að því að búa til sambærilegar
skattaeiningar fyrir skattlagningu. Nú eru þessar bætur í mun ríkara mæli félagslegs
eðlis og taka í meira mæli mið af tekjum og eignum bótaþega og auk þess koma þær til
útborgunar. Samkvæmt þjóðhagsreikningum á því að skrá þessar bætur sem útgjöld á
gjaldahlið hins opinbera en ekki til lækkunar á tekjuskatti eins og tíðkast hefur.
Tafla 8.1 Viðbaetur við tekjur og gjöld hins opinbera 1990-1992. ________________
Milljónir króna Jnnbyrðis hlutdeild Hlutfall af VLF
Heildartckjur 1990 1991 1992 1990 1991 1992 1990 1991 1992
9.231 11.440 11.634 100,0 100,0 100,0 2,60 2,98 2,98
1. Skatttekjur 9.046 11.224 11.220 98,0 98,1 96,4 2,55 2,92 2,88
2. Aðrartekjur 185 216 414 2,0 1,9 3,6 0,05 0,06 0,11
HeildarútgjUld 9.231 11.440 11.634 100,0 100,0 100,0 2,60 2,98 2,98
3. Samneysla 1.088 1.239 1.445 11,8 10,8 12,4 0,31 0,32 0,37
4. Framleiðslustyrkir 1.995 2.048 2.091 21,6 17,9 18,0 0,56 0,53 0,54
5. Tekjutilfa;rslur 5.445 7.364 7.304 59,0 64,4 62,8 1,54 1,92 1,87
6. Verg fjármunamyndun 11 5 11 0,1 0,0 0,1 0,00 0,00 0,00
7. Fjármagnstilfærslur 692 783 784 7,5 6,8 6,7 0,20 0,20 0,20
Tckjuafgangur/ halli 0 0 0 - - - 0 0 0
26