Þjóðhagsreikningar 1945-1992 - 01.08.1994, Page 23
Jafnframt því að sýna samhengið milli uppgjörsaðferðanna er einnig gert ráð fyrir
tekjuhreyfíngum gagnvart útlöndum þannig að samhengið milli landsframleiðslu og
þjóðarframleiðslu komi fram. Samhengi ofangreindra þjóðhagsstærða má sýna á jöfnu-
formi með eftirfarandi hætti:
VLF = Lh + Hh + D + Ti-S = C + G + L + B+X-M
VÞF = VLF + Le + He
Báðar þessar uppgjörsaðferðir, þ.e. framleiðsluuppgjörið og útgjaldauppgjörið, ættu
fræðilega að skila sömu niðurstöðu um verðmæti landsframleiðslunnar. í reynd eru
mörkin milli þessara uppgjörsaðferða ekki eins afdráttarlaus og þau hafa hér verið sett
fram eins og vörureikningamir hér að framan ættu að gefa til kynna. Þannig má nefna,
að í sumum tilvikum er nánast um sömu eða innbyrðis nátengdar heimildir að ræða. En
jafnvel þótt svo sé leiða þessar tvær aðferðir sjaldnast til nákvæmlega sömu niðurstöðu,
meðal annars vegna mismunandi tímasetninga á greiðslum auk þess sem mismunandi
heimildir eru notaðar. I töflum 1.4 og 1.6 er að fínna tölulegar niðurstöður þessara upp-
gjörsaðferða í þeirri sundurliðun sem hér hefur verið lýst.
2.5 Tekjuskiptingaraðferðin
í sem stystu máli má lýsa muninum á tekjuskiptingaraðferðinni og framleiðslu-
aðferðinni með þeim hætti að framleiðsluaðferðin byggist á því að skrá verðmæta-
sköpunina þar sem hún á sér stað, þ.e. í einstökum fyrirtækjum og atvinnugreinum.
Tekjuskiptingaraðferðin byggist aftur á móti á skráningu verðmætasköpunarinnar, þ.e.
landsframleiðslunnar, eftir að þessum verðmætum hefur verið ráðstafað til framleiðslu-
þáttanna, vinnu og Qármagns, sem umbun fyrir notkun þeirra. Svo dæmi sé tekið þá er
upplýsingum um launatekjur einstaklinganna safnað úr framtölum þeirra sjálfra eða á
hliðstæðan hátt í tekjuskiptingaruppgjörinu, en í framleiðsluuppgjörinu er athyglinni
beint að vinnsluvirði íyrirtækjanna íyrst og fremst, en einnig einstökum þáttum þess
eins og launagreiðslum.
Einn þáttur tekjuskiptingaruppgjörsins er geiraskipting efnahagsstarfseminnar og er
þá oftast miðað við Qóra geira eins og áður hefur verið nefnt:
1. Fyrirtæki önnur en peningastofnanir
2. Peningastofnanir
3. Hið opinbera
4. Heimilin
Uppgjöri geiranna er hagað þannig að ýmsir tekjustraumar milli þeirra eru skráðir,
svo sem vaxtatekjur, arður, tekjutilfærslur frá hinu opinbera og margt fleira. Viðskiptin
milli aðila innan sama geira eru aftur á móti ekki tekin með. Hér verða geiramir aftur á
móti dregnir saman í eitt, en við það jafnast tekjufærsla í einum geira á móti hliðstæðri
gjaldfærslu í öðrum. Eftir stendur þá tekjumegin það sem framleiðsluþættirnir, vinna og
ijármagn, hafa hvor um sig borið úr býtum, en gjaldamegin verður eftir neysla og
21