Þjóðhagsreikningar 1945-1992 - 01.08.1994, Qupperneq 38

Afitur á móti hafa tölur um samneyslu breyst lítið eitt afitur til 1980 frá þeim tölum
sem birtust í Búskap hins opinbera 1992-1993. Þessar breytingar eiga rót sína að rekja
til breyttra skilgreininga á umfangi hins opinbera en athuganir hafa leitt í ljós að ýmis
starfsemi utan A-hluta ríkissjóðs, sveitarsjóða og almannatryggingakerfisins á sam-
kvæmt SNA að teljast til hins opinbera. Einnig hafa áður verið taldir til sértekna ýmsir
liðir sem að réttu ættu að vera skattur. Þessu hefur nú verið breytt og þar sem sértekjur
koma til frádráttar á samneyslu veldur lækkun sértekna því að samneyslan hækkar. Árið
1990 hækkar samneyslan af þessum ástæðum um tæpan 1,1 milljarð króna eða um
1 /2% og svipað önnur ár.
Þá má nefna barna- og vaxtabætur, en greiðslur af þessu tagi á að skrá sem útgjöld
hjá hinu opinbera að því marki sem þær koma til útborgunar en eru ekki dregnar frá
skatti við álagningu. Umsvif hins opinbera aukast því af þessum sökum, skattar hækka
og tilfærslur til heimilanna aukast.
3.4 Fjármunamyndun
í þjóðhagsreikningum er í ensku máli gerður greinarmunur á „gross capital forma-
tion“ og „gross fixed capital formation“. Munurinn felst í því að birgðabreytingar eru
meðtaldar í fýrra hugtakinu en ekki því síðara. Á íslensku hefur verið reynt að aðgreina
þessi tvö hugtök með þeim hætti að þýða víðara hugtakið „gross capital formation“ sem
ljárfestingu en hið þrengra sem fjármunamyndun. Þessi aðgreining hefur ekki náð fót-
festu en engu að síður verður í þessu riti ieitast við að halda henni. Samkvæmt þessu er:
Fjárfesting = Fjármunamyndun +/- Birgðabreyting
Þegar annars er ekki getið er átt við verga fjármunamyndun en það þýðir að afskriftir
hafa ekki verið dregnar frá. Sé það hins vegar gert er þess getið og þá talað um hreina
Qármunamyndun. í þessum kafla verður Qallað um ljármunamyndun en í næsta kafla,
kafla 3.5, verður birgðabreytingum lýst.
Fjármunamyndun nær til útgjalda atvinnugreina og hins opinbera til kaupa eða fram-
leiðslu á fjármunum sem ætlaðir eru til nota við framleiðsluna. Framleiðsla á fjármun-
um til eigin nota telst einnig Qármunamyndun. Sala á notuðum flármunum dregst firá
fjármunamynduninni í þeirri atvinnugrein sem selur fjármunina en kemur fram sem
fjármunamyndun í þeirri grein sem kaupir. Bygging íbúðarhúsnæðis telst til fjármuna-
myndunar en hins vegar teljast bifreiðakaup einstaklinga utan atvinnurekstrar ekki sem
fjármunamyndun. Sama er að segja um önnur vörukaup einstaklinga utan atvinnu-
rekstrar hversu varanleg sem þau kunna að vera í augum einstaklinga. Þau eru öll færð
sem einkaneysla.
36