Sagnir - 01.04.1984, Qupperneq 59

FJÖRULALLAR í VESTURBÆ
skipsbátana hvern frá öðrum til
jafns við stráka, en það voru
aðeins þessir verðandi sjómenn
sem fengu lánaða báta - þeir voru
kallaðir jullur eða prammar eftir
byggingarlagi. Strákarnir sigldu
á milli bryggja, stundum lengra.
Flestir pottormanna voru orðnir
þrælmenntaðir í faginu 5-6 ára. í
Vesturbænum þótti þá enginn
tnaður með mönnum nema hann
kynni bæði að róa og rikka „en að
læra að rikka var annað stigið í
verklegri sjómennsku þegar þeir
höfðu lært áralagið. Næsta stigið
var að læra að stýra og svo að fara
með segl.“ Pegar sú kunnátta var
fengin þurfti ekki að læra meira í
lífinu. Það var ekki stúlkubörnum
sæmandi að híma eins og strákur
við bryggjusporða og sníkja bát af
skútuköllum. Öðru gegndi um
þær sem voru svo ljómandi
heppnar að eiga eigin bát. Guðrún
Geirsdóttir Zoéga segir föður sinn
hafa gefið þeim systkinum jullu
°g á honurn voru þau alla færa
daga, bæði stelpurnar og strák-
arnir. Pað var ekki ókvenlegt í
sjálfu sér að róa bát, en verðandi
húsmæður höfðu ekkert með
kunnáttuna að gera.
Þönglastríð
Einn var sá leikur sem stundaður
Var af miklum eldmóð af öllurn
strákum og sumum stelpum,
þönglastríðið svonefnda. Þessi
leikur heyrir nú sögunni til, hefur
vikið fyrir byssuleik og bófahas-
ar- Nafn hans veitir hugboð um
orrustuvöllinn og vopnið var
þöngull sem nokkur tími fór í að
velja. Allir angar voru teknir af
honum og best var að eldbera
þöngulinn til að styrkja hann.
Oftast fór fram einvígi tveggja
st°rhuga en þó kom fyrir að liði
Var skipt „og var þá annar flokk-
Urinn víkingalið af hafi komið ...
en heimamenn vörðust vask-
lega.“ Bardaginn fólst í því að
þönglarnir voru lagðir á sand eða
stein og síðan skiptust andstæð-
ingarnir á tilraunum til að slá
hausinn af þöngli hins með sínum
eigin. Sá sem hélt í lok leiksins á
heilum þöngli var sigurvegari.
Hann átti til að láta burgeisalega
og mátti jafnvel titla sig konung.
Ákafinn var slíkur að litlir
skrokkar gátu orðið helaumir af
barningnum og kannski með
skrautlega marbletti eftir vind-
högg andstæðingsins.
Eftir að Slippurinn var stofn-
aður 1902 sköpuðust endalaus
tækifæri til leikja. Pegar vinnu-
tíma var lokið klifruðu bíræfnir
pollar upp í bátana sem voru þar
til viðgerðar og settu margir upp
sinn eigin slipp eins og Erlendur
Ó. Pétursson gerði:
Við roguðumst með kassa af
öllum stærðum, hrifsuðum þá
hvar sem við fundum þá ... Við
fórum með kassana niður í
flæðarmál, settum þá á
„stultur“ eða klossa og hömuð-
umst svo við að gera við þá.
(Við sem byggðum þessa borg,
II. bindi, bls. 128)
Eins var Grandinn hreinasta
paradís fyrir börnin. Pegar vel
viðraði var kjörið að skottast
þangað á milli flóða og gaumgæfa
allt sem hreyfðist, undir steini eða
ofan í polli. Þar mátti líta hrogn-
kelsaseiði, glerála og sprettfiska
sem þóttu sérlega fallegir, auk alls
annars sem prýða kann ósnortna
fjöru. Einnig mátti vel svamla í
sjónum.
„Fransí, biskví“
Pegar franskar duggur lágu úti
fyrir Reykjavík lögðu sjó-
mennirnir oft leið sína í land og
urðu Fransmennirnir þá mjög
áberandi í bæjarlífinu. Peir voru
yfirleitt afar fátæklega til fara og
virðast hafa átt samúð bæjarbúa.
Voru þeir til dæmis mun betur
liðnir en Norðmenn og Svíar sem
þóttu hálfgerðir ruddar. Krökk-
unum stóð hálffffivoru stuggur af
þeim frönsku en fannst samt
heilmikið spennandi að hafa sam-
skipti við þá. Miðað við að hvor-
ugur skildi hinn gekk sambandið
furðu vel.
Fransmennirnir voru einkar
barngóðir og hygðu þeir á bæjar-
ferð hlóðu þeir á sig kexi til að
útbýta til krakka eins og Hendriks
Ottóssonar:
f. bekkur Barnaskóla Reykjavíkur
Í899-Í900.
SAGNIR 57