Sagnir - 01.04.1984, Blaðsíða 102

ÍSTAKA Á TJÖRNINNI
Árinu áður en greinin birtist í
Ægi hafði ísmálinu verið hreyft í
bæjarstjórn og kosin nefnd til
frekari framkvæmda en ekkert
varð úr.
En hvaðan fengu togarnir þá
ísinn ef hann var ekki tekinn úr
Tjörninni? Því er til að svara að
frá fyrstu tíð hafði tíðkast að taka
ís í söluferðum þar sem hann var
ódýrari og betri enda framleiddur
með vélum. Það verður að hafa í
huga að ammoníaksfrystikerfið
var ekki alveg nýtt af nálinni,
fundið upp 1867. Þá er hitt ekki
síður athyglisvert að í ísfram-
leiðslumálum virðist Reykjavík
hafa dregist afturúr í þróuninni.
Fyrsta vélvædda ís- og frystihúsið
var byggt í Vestmannaeyjum
1912 eftir því sem Matthías Þórð-
Prentaðar heimildir
Agnar Kl. Jónsson: Stjórnarráð
íslands 1904-1964. Rv. 1969.
bls. 682-7, 834-5.
Ágúst Jósefsson: Minningar og
svipmyndir úr Reykjavík. Rv.
1959. bls. 106-9 (um vinnu-
brögð við ístöku).
Bergsteinn Jónsson: „Skútutíma-
bilið í sögu Reykjavíkur".
Reykjavík í 1100 ár. Rv. 1974.
bls. 159-174.
Bjarni Sæmundsson: „Fiskirann-
sóknir 1900. Skýrsla til lands-
höfðingja“. Andvari. Rv. 1900.
bls. 119.
Dr. Björn Dagbjartsson: „Um
frystingu og fiskgeymslu“.
arson segir í Síldarsögu sinni frá
1930 og hann bætir því við að
þeim hafi farið fjölgandi síðan.
Utgerðamenn hafa því getað
leitað annað eftir góðum ís en til
heimahafnar.
Það er svo ekki fyrr en líða fer á
fjórða áratuginn að ísframleiðsla
með frystivélum hefst í Reykjavík
í Sænska frystihúsinu, en það var
stofnað 1930. í plöggum á Borg-
arskjalasafni má sjá að ýmsum
bæjarstjórnarmönnum þótti verðið
nokkuð hátt og framleiðslan ekki
nægileg svo hugmyndinni um
eigið hús var haldið vakandi.
Þann 11. janúar 1940 samþykkti
bæjarstjórn svo tillögu þess
efnis að fela bæjarráði að leita
samvinnu við Fiskimálanefnd um
að koma upp ísframleiðslu og
Fiskvinnsla á íslandi. Erindi flutt
á vegum Rannsóknarstofnunar
ftskiðnaðarins. Rv. 1973. bls. 70-
72.
Gísli Guðmundsson: „Nokkur
orð um ís til fiskgeymslu".
ÆgirXIV. Rv. 1921.
Heimir Þorleifsson: Saga íslenskr-
ar togaraútgerðar fram til 1917.
Rv. 1974. bls. 75-186.
ísak Jónsson: íshús og beitugeymsla.
Ak. 1901.
Jónas Jónasson: íslenzkirþjóðhœtt-
ir. Rv. 1961. bls. 29-55.
Matthías Þórðarson: Stldarsaga
íslands. Khöfn 1930. bls. 153-9.
Thor Jensen: Minningar II. Rv.
1955. bls. 68-98.
hraðfrystistöð í bænum. Nýtt
tímabil í fiskiðnaði landsmanna
var að ganga í garð og hlutur
ísfisks í útflutningi fór að sama
skapi minnkandi.
Það er ekki úr vegi að enda
þessa sögu á sama stað og hún
hófst, á litlu steinbryggjunni við
Búnaðarfélagshúsið. Þótt hún láti
ekki mikið yfir sér er hún hluti af
merkilegu tímabili reykvískrar
atvinnusögu sem óðum er að
fyrnast yfir. Og nú eru uppi
áform í borgarstjórn um að
breikka Fríkirkjuveginn út í
Tjörnina og ef af verður eru
horfin af bökkum hennar einu
beinu uminerkin um þetta skeið.
Enn ein ummerkin um athafnir
forfeðranna hverfa þá af sjónar-
sviðinu.
Tölfræðihandbókin. Rv. 1967. bls.
180.
Pjóðviljinn. Helgin 3.-4. mars
1984 (um breikkun Fríkirkju-
vegar).
Óprentadar heimildir.
BsR: Borgarskjalasafn Reykja-
víkur.
- Gjörðabók bæjarstjórnar 1917-
1920. Aðfanganúmar 4626 A.
- ístaka á Tjörninni. Aðfanga-
númer 3288.
- Reikningar Reykjavíkurkaup-
staðar. Útdrættir úr bæjar-
sjóðsreikningum 1908-1938.
Þjskjs: Þjóðskjalasafn íslands
Reykjavík.
- ísfélagið við Faxaflóa. E-46.
100 SAGNIR