Sagnir - 01.04.1984, Síða 112

GULLÆÐIÐ í REYKJAVÍK
maður. Félagið vildi gera rann-
sóknina bænum að kostnaðar-
lausu en áskildi sér að eiga það
sem fyndist og þau mannvirki er
það kæmi upp við athuganirnar
næstu tvö árin, ef ekki tækjust þá
samningar við bæinn um að
félagið hefði einkarétt til námu-
reksturs. Pessum boðum hafnaði
bæjarstjórnin að sinni.
Námunefndin tók til óspilltra
málanna. Hún lét bora dýpra og
taka sýnishorn. Ymsar málmteg-
undir fundust; fyrst kom kopar,
svo járn og jafnvel nikkel. Hinn
19. apríl var borinn kominn um
45 metra niður. Pá fundust
athyglisverðar málmagnir. Björn
Kristjánsson úrskurðaði að í þeim
væri a.m.k. ein gullögn. Ýmsir
kættust við þessi tíðindi en í
maíbyrjun var ástæða til að gleðj-
ast enn meira því með Grænlands-
farinu Godthaab, sem hafði við-
komu hér, var danskur nárnu-
verkfræðingur, Lunn að nafni og
hann rannsakaði eitthvað af því
sem komið hafði upp úr Vatns-
mýrarholunni. Niðurstaða Lunns
var að miklu meira væri af hreinu
gulli í sýnunum en Björn Kristj-
ánsson hefði fundið! Nú var borað
enn dýpra. Nýjar málnrtegundir
fundust, sink og mangan, en ekk-
ert gull. Þegar kom um 55 metra
niður varð fyrir möl og þraut þá
vatn með öllu. Því var hætt að
bora í holunni en tekið til við aðra.
Mikið gulf
fallegar sumargjafir fást á Hverfisgötu
6, svo sem: Úr, klukkur, baromet-
er, úrfestar, brjóstnælur, armbönd,
hálsfestar, steinhringir, kapsel, og m.
fl. Samskonar vörUr hvergi ódýrari.
Hvei-fisgötu 6.
__________Jón Hermannsson.
Eftir adfregnin um gullfundinn barst út
birtistfjöldi auglýsinga íþessum dúr í
blöðum. Kaupmenn voru fljótirað taka
viðsérog orðið „gull“ var haft ááberandi
stað. Þessi auglýsing er úr „Reykjavík“
15. apríl 1905.
Afrakstur fyrstu borholunnar
virtist benda til þess að eitthvað
væri að finna í iðrum Vatnsmýrar
annað en vatn — jafnvel rándýra
málma. En borgaði sig að vinna
þá? Til þess að fá svar við þeirri
spurningu þurfti fullkomnari tæki
og frekari rannsóknir. Sýnishorn
voru send utan til rannsókna en
óvíst er hvort þær hafi skilað ein-
hverjum árangri því að Björn
Kristjánsson lýsti í blaðaviðtali
árið 1924 að það hefði verið al-
menn skoðun erlendis um alda-
mótin að hér væru engir málmar í
jörðu og því gagnslaust að rann-
saka sýni héðan. Hér heima héldu
menn áfram að spekúlcra.
Sturlungar fara á kreik
Um miðjan maí 1905 ítrekaði
Sturla Jónsson fyrri boð sín við
bæjarstjórnina sem vísaði erind-
inu til námunefndarinnar. Nefnd-
in skilaði síðan áliti um námu-
rekstur í landi bæjarins annan dag
júnímánaðar. Hún lagði til að
námurnar yrðu leigðar hlutafélagi
sem stofnað yrði til vinnslu
málmsins. Þótti nefndinni æski-
legt að hver hlutur yrði 50 krónur
og bæjarmenn látnir sitja fyrir
kaupum á þeim í þrjá mánuði,
fengist ekki nægilegt fé með því
móti áttu allir landsmenn að eiga
kost á hlut næstu sex mánuði,
fengjust enn ekki nægilegir pen-
ingar var heimilt að bjóða hluta-
bréfin til sölu í útlöndum. Ýmis
fleiri skilyrði setti nefndin fyrir
leigu á námuréttindunum.
Tillögurnar voru á dagskrá
bæjarstjórnarfundar 15. júlí og
féllst stjórnin á þær. í fundargerð
segir m.a. að stjórnin hafi sam-
þykkt að Sturlu kaupmanni Jóns-
syni og félögum yrði gefinn kost-
ur á að gera göng og prófboranir
niður í jörðina í Vatnsmýrinni til
rannsóknar á málmum næstu tvö
ár og þeir ættu síðan forgangsrétt
að námugrefti í landi bæjarins,
því svæði er um gæti samist, þó
ekki minna en frá Hafnarfjarðar-
veginum og suður að Skerjafirði
og milli Skildinganeslands og
Öskjuhlíðar að henni meðtaldri.
Eftir nokkrar umræður bætti
bæjarstjórnin við nokkrum við-
bótarskilyrðum fyrir námurekstri
félagsins.
Brœðurnir Fridrik og Sturla Jónssynir.
Þeir voru báðir í hópi stofnenda hluta-
félagsins Málms og Sturla var jafnframt
formaður stjórnar félagsins.
Sturla Jónsson og félagar
fögnuðu málalyktum en lítið varð
úr framkvæmdum í Vatnsmýr-
inni þá um sumarið, utan að borað
var eftir vatni en með litlum
árangri og var leit hætt hinn 15.
september. J. Hansen borunar-
maður fór því aftur heim til Dan-
merkur og með honum öll tól og
tæki.
Haustið 1905 lagði stjórnar-
ráðið blessun sína yfir leyfisveit-
ingu bæjarstjórnar en þó með
nokkrum skilyrðum og þeim
fyrirvara að Alþingi 1907 semdi
sérstök námulög. Raunar hafði
verið flutt frumvarp að námu-
lögum sumarið 1905. Það dagaði
uppi á því þingi en varð að lögum
nokkuð breytt árið 1907. Það má
því segja að æsingurinn út af
110 SAGNIR