Fréttatíminn - 10.01.2014, Blaðsíða 20

B
ókin Fjallamenn er í
miklu uppáhaldi hjá Páli
Ásgeiri Ásgeirssyni ef
tekið er mið af þvældri
kápunni en þó ber að
hafa í huga að bókin kom út árið 1946.
Höfundur er listamaðurinn og frum-
kvöðullinn Guðmundur Einarsson
frá Miðdal og eftir að blaða nokkuð í
bókinni tilkynnir Páll að hann ætli að
lesa fyrir mig uppáhalds tilvitnunina
sína í Guðmund: „Fjallgöngumaðurinn
öðlast víðsýni og bjartsýni í tvennum
skilningi, hann ber höfuð sitt hátt og
frjálsmannlega, brjóstið er hvelft og
gangurinn öruggur. Stúlkurnar fá auk
þess eitthvað af frjálsleik hindarinnar
og fjarlægðir vaxa þeim ekki í augum.“
Eiginkona Páls, Rósa Sigrún Jónsdóttir,
segir að Guðmundur hafi verið heldur
afdráttarlaus og helst viljað skylda æsku
landsins á fjöll. Páll flettir því aðeins
meir og finnur aðra tilvitnun: „Einfald-
ast væri að reka fólk á fjall yfir sumar-
tímann eins og fé, ef eigi væri síldin og
heyið að hugsa um.“ Guðmundur var
mikil fjallageit en það eru þau Rósa og
Páll ekki síður.
„Við erum bæði sveitakrakkar,“ segir
hún. „Ég er alin upp fyrir norðan á bæn-
um Fremstafelli í Suður-Þingeyjarsýslu.
Ég ólst upp við mikla útiveru og var
alltaf von því að hreyfa mig. Foreldar
mínir höfðu líka gaman af útivist og
vildu að við börnin kynntumst landinu.
Við fórum þá meira í bílferðir og skoð-
uðum Fjallabak, Sprengisand og fleiri
staði. Þannig ferðaðist ég um landið
þar til ég flutti rúmlega tvítug vestur
á Ísafjörð að kenna einn vetur þar sem
leiðir okkar skárust,“ segir Rósa sem
þá kynntist manni sínum, Páli Ásgeiri,
sem ólst upp í afskekktri sveit á Vest-
fjörðum, á bænum Þúfum í Vatnsfirði.
Ekki leið á löngu þar til þau fóru saman
í sína fyrstu stóru fjallgöngu, vorið
1988. „Við skráðum okkur þá í vikuferð
með Útivist á Hornstrandir, kunnum
ekkert að búa okkur og tókum með
okkur of mikið af öllu. Það var leiðinda-
veður allan tímann en þegar ferðinni
lauk varð veðrið miklu betra og þar sem
við vorum enn vel nestuð ákváðum við
að verða eftir,“ segir Rósa og hafa fjall-
göngur átt hug þeirra síðan.
Eitt fjall á viku
Þau eru búsett á Langholtsveginum
þar sem þau eru bæði með skrif-
stofu heima við. Páll hefur skrifað
fjölda leiðsögubóka, meðal annars
bók um Hornstrandir, Útivistar-
bókina og Hálendishandbókina,
og sinnir hann ýmsum ritstörfum
tengdum útivist. Rósa er mynd-
listarmaður, hún hélt fjórar ólíkar
sýningar á síðasta ári og notar hún
blandaða tækni við listsköpun sína
þar sem hún velur tækni sem best
þjónar hugmynd verksins.
Undanfarin ár hafa þau starfað
sem leiðsögumenn hjá Ferðafélagi
Íslands og stýra meðal annars verk-
efninu „Eitt fjall á viku“ þar sem
gengið er á 52 fjöll yfir árið. Fyrsta
ferðin var síðasta sunnudag þar sem
gengið var á Úlfarsfell. „Það var
mjög góð mæting, það mættu 129
manns en í þessari sömu göngu í
fyrra mætu 93,“ segir Páll en fyrstu
tvær göngurnar eru öllum opnar
án skuldbindinga til að fólk geti
fundið hvort verkefnið hentar því.
Byrjað er á lágum fjöllum í nágrenni
Reykjavíkur en fyrr en varir ganga
þátttakendur upp á krefjandi fjöll
eins og Skessuhorn og Eyjafjalla-
jökul.
„Við getum ekki eignað okkur
heiðurinn af þessari hugmynd því
fyrir fimm árum ákvað Páll Guð-
mundsson, framkvæmdastjóri
Ferðafélagsins, að setja sér það
markmið að ganga á eitt fjall á viku
sér til heilsubótar. Hann ákvað að
setja smáauglýsingu í blöðin til að
reyna að fá kannski tíu til fimm-
tán manns með sér til að veita sér
aðhald og félagsskap. Áhuginn var
hins vegar svo mikill að nokkur
hundruð manns mættu á kynn-
ingarfund. Í framhaldinu vorum við
fengin til að vera leiðsögumenn og
tókum loks við umsjón verkefnisins
hjá Ferðafélaginu,“ segir hann. Rósa
bendir á að fyrir hafi Íslenskir fjalla-
leiðsögumenn verið með verkefnið
Toppaðu með 66°Norður en það hafi
miðað að því að undirbúa fólk fyrir
Hvannadalshnúk að vori.
„Þetta er fyrsta verkefnið af þessu
tagi sem nær yfir allt árið. Í raun
er þetta alhliða námskeið fyrir þá
sem vilja gera útivist að lífsstíl. Eftir
fyrsta árið varð strax eftirspurn
eftir framhaldsnámskeiði því fólki
fannst hreinlega skapast tómarúm
í lífi þess eftir að árinu lauk og nú
eru framhaldsnámskeið í gangi þar
sem farið er í ívið meira krefjandi
göngur hálfsmánaðarlega,“ segir
hún. Óhjákvæmilega myndast
líka vinabönd milli fólks sem fer
vikulega saman í fjallgöngu, tekst
saman á við áskoranir og eignast
saman minningar.
Þrjár vikur í sömu fötunum
Fyrstu árin fóru Rósa og Páll mest tvö
ein í fjallgöngur og ferðalög. Þá kom að
því að þau fóru að vinna að leiðsögubók-
unum og ferðirnar urðu annars eðlis.
„Við ferðuðumst þá til að afla efnis í
gönguleiðsögubækurnar og Hálendis-
handbókina. Allt þetta kallaði á ferðalög
og rannsóknarleiðangra. Í raun voru
þetta vinnuferðir og því má segja að
það sé okkar lán að geta haft atvinnu af
áhugamáli okkar. Þessi miklu ferðalög
urðu síðan til þess að við fengum mjög
yfirgripsmikla yfirsýn yfir landið, sér-
staklega er við unnum að Hálendis-
handbókinni, ókum nánast alla fjallvegi
á landinu og gengum mikið. Það eru
síðan bara um sjö ár við fórum að leið-
segja. Þangað til vorum við alltaf bara
tvö,“ segir Páll.
Lengsta útilegan þeirra saman var
þegar þau voru að safna efni fyrir
bókina um Hornstrandir. „Við lágum þá
saman úti í tjaldi í þrjár vikur, fengum
matarsendingar tvisvar og vorum alltaf
í sömu fötunum,“ segir Rósa. „Við áttum
eitt sápustykki og ef vel viðraði þvoðum
við af okkur og böðuðum okkur í
fjallalækjum. Okkur er það síðan báðum
mjög minnisstætt í lok ferðar þegar
við fórum í sund úti í Bolungarvík. Við
vorum með hrein föt í bílnum og eftir-
væntingin eftir því að komast í þau var
orðin nokkur. Í búningsklefanum fórum
við úr drullugallanum og hentum í skáp-
inn, þvoðum okkur vel og létum líða úr
okkur í heita pottinum. Okkur brá síðan
allverulega þegar við opnuðum skápinn
með gallanum sem við höfðum gengið
í nánast samfleytt í þrjár vikur. Hann
ilmaði ekki vel,“ segir hún og Páll tekur
við: „Við sáum þá hvað kringumstæður
móta mann mikið og hvað þefskyn
okkar var orðið dofið. Mér er líka mjög
minnisstætt eftir þessa ferð hvað
viðhorf til þess að baða sig í næsta
læk breytist eftir aðstæðum. Þegar
maður stígur út úr bílnum og dýfir
Hún bjargaði lífi mínu
Hjónin Páll Ásgeir Ásgeirsson og Rósa Sigrún Jónsdóttir hafa tengst á einstakan hátt eftir að hafa dvalið
langdvölum tvö ein úti í náttúrunni. Þau hafa líka lent í ógöngum og bjargaði Rósa lífi Páls eftir að hann
féll niður í vök á Sandkluftavatni. Bæði starfa þau sem leiðsögumenn hjá Ferðafélagi Íslands og sjá
meðal annars um verkefnið „Eitt fjall á viku.“ Páll á tvö börn af fyrra hjónabandi en Rósa tók þá með-
vituðu ákvörðun að vera barnlaus og hún segir ljóst að leið þeirra um lífið hefði verið öðruvísi ef þau
hefðu ákveðið að eignast börn saman.
Páll Ásgeir Ásgeirsson og
Rósa Sigrún Jónsdóttir,
bæði alin upp í sveit og
mikil náttúrubörn. Þau
fóru saman í sína fyrstu
stóru fjallgöngu skömmu
eftir að þau kynntust og
þá var ekki aftur snúið.
Ljósmynd/Hari
Framhald á næstu opnu
20 viðtal Helgin 10.-12. janúar 2014