Sveitarstjórnarmál - 01.10.1959, Qupperneq 30

28
SVEITARSTJÓRNARMÁL
TÓMAS JÓNSSON:
Um útsvarsskyldu.
Hvar er gjaldþegn útsvarsskyldur?
Nokkrar lauslegar hugleiðingar fluttar á VI. lands-
þingi Sambands íslenzkra sveitarfélaga í ágúst 1959.
Þó að enginn skattur, beinn né óbeinn,
muni njóta sérstakra vinsælda lijá sjálfum
gjaldendunum, þá býst ég við, að við al-
menna skoðanakönnun myndu útsvörin
hljóta einna fæsta formælendur.
Það hefur lengi legið hér í landi kunn-
ingsskaparins, að útsvör þyki fallin til efl-
ingar óánægju og tortryggni, fyrst og fremst
um fjárhæð eigin útsvars, en oft ekki síður
við samanburð á útsvörum náungans og ná-
unganna.
Þó standa málin svo enn, að langmestur
hluti allra tekna sveitarsjóðanna til al-
mennra þarfa, eru útsvör, sem er jafnað
niður samkvæmt útsvarslögunum, eftir efn-
um og ástœðum.
Hér í Reykjavík eru um 90% tekna til
reksturs bæjarsjóðsins aflað með almennum
útsvörum, og víða mun sú handraðstala
hærri, en óvíða lægri.
Er hér aðeins átt við nauðsynlegar tekjur
til að standa straum af útgjöldum sjálfs
bæjarsjóðsins, en ekki rekstrartekjur sjálf-
stæðra fyrirtækja: Hafnar, Rafmagnsveitu,
Hitaveitu, Vatnsveitu, S.V.R., B.Ú.R.
Þó skömm sé frá að segja, veit ég ekki
nákvæmlega um niðurjöfnun útsvara á ís-
landi alls árið 1958; sennilega munu þær
fjárhæðir hafa numið nál. 400 millj. kr., og
mun meira í ár (1959).
Hér er því um töluverða fúlgu að ræða,
sem verður ekki tekin sársaukalaust né
árekstralaust.
Fulltrúa á þessu þingi varðar miklu, að
það er oft álitamál, hvar rétt sé samkvæmt
gildandi lögum á hverjum tíma, að leggja
útsvar á gjaldþegn, hvar hann sé útsvars-
skyldur.